Terpiro: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Forigis redaktojn de 83.149.9.216 (diskuto); restarigis al la lasta versio de Addbot
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
{{Taksonomio
{{Taksonomio
|nomo = Topinamburo
|nomo = Terpiro
|koloro = lightgreen
|koloro = lightgreen
|dosiero = Sunroot growing.jpg
|dosiero = Sunroot growing.jpg
Linio 16: Linio 16:
|komunejo =
|komunejo =
}}
}}
[[Dosiero:Gewaschene-Topinambur-Knollen.jpg|thumb|200px|right|Lavitaj topinambur-tuberoj]]
[[Dosiero:Gewaschene-Topinambur-Knollen.jpg|thumb|200px|right|Lavitaj terpir-tuberoj]]


[[Dosiero:Tobinambur1.jpg|thumb|200px|right|Topinambur-tuberoj, ruĝa, tre malfrue floranta specio]]
[[Dosiero:Tobinambur1.jpg|thumb|200px|right|Terpir-tuberoj, ruĝa, tre malfrue floranta specio]]


[[Dosiero:Tobinambur_2.jpg|thumb|200px|right|Topinambur-tuberoj, tre frue floranta specio kun malgrandaj tuberoj, origine sovaĝiĝinte trovitaj apud Ingelheim am Rhein]]
[[Dosiero:Tobinambur_2.jpg|thumb|200px|right|Terpir-tuberoj, tre frue floranta specio kun malgrandaj tuberoj, origine sovaĝiĝinte trovitaj apud Ingelheim am Rhein]]
'''Topinamburo''' (''Helianthus tuberosus'') (foje "Terpiro") estas plurjara, moltiga legomplanto kun stolonoj havantaj tigotuberojn utiligeblajn kiel legomo, valora por diabetikuloj kaj kiel [[furaĝo]].
'''Terpiro''' (''Helianthus tuberosus'') estas plurjara, moltiga legomplanto kun stolonoj havantaj tigotuberojn utiligeblajn kiel legomo, valora por diabetikuloj kaj kiel [[furaĝo]].


== Priskribo ==
== Priskribo ==
Linio 32: Linio 32:
La plano estas plimultiĝebla per displantado de la tuberoj, ĝi toleras la pli malriĉajn grundojn, ĝi apenaŭ havas plantajn kaj bestajn damaĝantojn.
La plano estas plimultiĝebla per displantado de la tuberoj, ĝi toleras la pli malriĉajn grundojn, ĝi apenaŭ havas plantajn kaj bestajn damaĝantojn.


La topinamburo bone toleras la sekecon kaj la froston.
La terpiro bone toleras la sekecon kaj la froston.


La semado de la tuberoj povas okazi aŭ aŭtune (je profundo de 10-12 cm en sabla grundo) aŭ pintempe (je profundo de 8-10 cm en sabla grundo; je 6-8 cm en malloza grundo). La vicodistanco devas estis 50-70 cm, la najbara distanco 40-50 cm.
La semado de la tuberoj povas okazi aŭ aŭtune (je profundo de 10-12 cm en sabla grundo) aŭ pintempe (je profundo de 8-10 cm en sabla grundo; je 6-8 cm en malloza grundo). La vicodistanco devas estis 50-70 cm, la najbara distanco 40-50 cm.

Kiel registrite je 08:20, 10 apr. 2014

Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Terpiro
La planto
La planto
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae
Klaso: Dukotiledonaj Magnoliopsida
Ordo: Asteraloj Asterales
Familio: Asteracoj Asteraceae
Genro: Helianto Helianthus
Specio: Topinamburo
Helianthus tuberosus
L.
Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr
Lavitaj terpir-tuberoj
Terpir-tuberoj, ruĝa, tre malfrue floranta specio
Terpir-tuberoj, tre frue floranta specio kun malgrandaj tuberoj, origine sovaĝiĝinte trovitaj apud Ingelheim am Rhein

Terpiro (Helianthus tuberosus) estas plurjara, moltiga legomplanto kun stolonoj havantaj tigotuberojn utiligeblajn kiel legomo, valora por diabetikuloj kaj kiel furaĝo.

Priskribo

Ĝi apartenas al familio de la asteracoj (kompozitacoj) (Asteraceae, aŭ Compositae), originale kreskis en norda Ameriko, estis kultivita ĉefe pro la manĝeblaj tuberoj. Ĝi apartenas al la sama genro (helianto) kiel sunfloro (Helianthus annuus). Same kiel la sunfloro ĝi havas grandajn foliojn kaj (kontraŭe al tiu) malgrandajn, forte flavajn florojn.

Ĝi altas 2-3 m, la rezervaj organoj estas tigotuberoj, kreskantaj sur disbranĉanta subtera tigo. La belaj infloreskoj aperas fine de somero, en frua aŭtono, la unuopaj petiolaj floroj estas flavaj, la tubaj floroj estas flavaj, brunetaj, purpuraj.

La subteraj tuberoj montras de diversan formon kaj pezas ĝis ĉ. 110 g. La koloro de la tubera ŝelo povas varii de la helbruna ĝis la prurpura, bruna, ruĝa. La ŝelo estas tre maldika, la tuberoj rapide elsekiĝas en aero. La interno de la tubero estas blanka kaj kraka. La tubero riĉas je planta fibro, mineraloj.

La plano estas plimultiĝebla per displantado de la tuberoj, ĝi toleras la pli malriĉajn grundojn, ĝi apenaŭ havas plantajn kaj bestajn damaĝantojn.

La terpiro bone toleras la sekecon kaj la froston.

La semado de la tuberoj povas okazi aŭ aŭtune (je profundo de 10-12 cm en sabla grundo) aŭ pintempe (je profundo de 8-10 cm en sabla grundo; je 6-8 cm en malloza grundo). La vicodistanco devas estis 50-70 cm, la najbara distanco 40-50 cm.


Eksteraj ligiloj

Ŝablono:LigoElstara