Walther von der Vogelweide: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta| per AWB
Linio 1: Linio 1:
La [[Tirolo|tirolano]] '''Walther von der Vogelweide''' [Valter fon der Fógelvajde], * ĉirkaŭ [[1170]] norde de [[Bolzano-Bozen]] (?), † ĉirkaŭ [[1230]] proksime de [[Würzburg]] (?); la plej granda [[germanlingva literaturo|germanlingva poeto]] kaj [[trobadoro]] de la [[mezepoko]]. Pri lia biografio oni ne scias multon. Li eĉ citis nur, ke li lernis “''singen und sagen''” (germ. ''kanti kaj rakonti'') en la kortego de [[Vieno]]. En [[1198]] li abandonis Vienon kaj vagis kiel vaganta bardo tra la germanlingvaj landoj. En [[1203]] reiris Vienon. En maljuneco li ekhavis [[feŭdo]]n apud Würzburg. Lia instruisto estis [[Reinmar la maljuna]].
La [[Tirolo|tirolano]] '''Walther von der Vogelweide''' [Valter fon der Fógelvajde], * ĉirkaŭ [[1170]] norde de [[Bolzano-Bozen]] (?), † ĉirkaŭ [[1230]] proksime de [[Würzburg]] (?); la plej granda [[germanlingva literaturo|germanlingva poeto]] kaj [[trobadoro]] de la [[mezepoko]]. Pri lia biografio oni ne scias multon. Li eĉ citis nur, ke li lernis “''singen und sagen''” (germ. ''kanti kaj rakonti'') en la kortego de [[Vieno]]. En [[1198]] li abandonis Vienon kaj vagis kiel vaganta bardo tra la germanlingvaj landoj. En [[1203]] reiris Vienon. En maljuneco li ekhavis [[feŭdo]]n apud Würzburg. Lia instruisto estis [[Reinmar la maljuna]].


[[Dosiero:Codex Manesse Walther von der Vogelweide.jpg|thumb|250px|Walther von der Vogelweide]]
[[Dosiero:Codex Manesse Walther von der Vogelweide.jpg|eta|250px|Walther von der Vogelweide]]


== L'amkanto ==
== L'amkanto ==
Linio 30: Linio 30:


== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==

* [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/germanica/Chronologie/13Jh/Walther/wal_intr.html Bibliotheca Augustana]
* [http://www.fh-augsburg.de/~harsch/germanica/Chronologie/13Jh/Walther/wal_intr.html Bibliotheca Augustana]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/multi_wxyz/walther.html Kommentierte Linksammlung]
* [http://www.ub.fu-berlin.de/internetquellen/fachinformation/germanistik/autoren/multi_wxyz/walther.html Kommentierte Linksammlung]

Kiel registrite je 04:25, 23 dec. 2015

La tirolano Walther von der Vogelweide [Valter fon der Fógelvajde], * ĉirkaŭ 1170 norde de Bolzano-Bozen (?), † ĉirkaŭ 1230 proksime de Würzburg (?); la plej granda germanlingva poeto kaj trobadoro de la mezepoko. Pri lia biografio oni ne scias multon. Li eĉ citis nur, ke li lernis “singen und sagen” (germ. kanti kaj rakonti) en la kortego de Vieno. En 1198 li abandonis Vienon kaj vagis kiel vaganta bardo tra la germanlingvaj landoj. En 1203 reiris Vienon. En maljuneco li ekhavis feŭdon apud Würzburg. Lia instruisto estis Reinmar la maljuna.

Walther von der Vogelweide

L'amkanto

Walther orientiĝis al la samtempa amkanto, tamen li kreis baldaŭ sian propran stilon, nome amkantojn kun elegika emo (“das trûren”, aĝa altgermane la malgajeco). Multloke oni konsideris perfide al la tradicia poetiko, precipe ĉar li ne kantis de "hôhe minne" (aĝa altgermane nobla amo = la malredira amo por aristokratinon), sed de l’amo por burĝaj knabinoj.

La politika kaj didaktika liriko

La politika liriko de Walther (germ. Spruchdichtung = diraĵo-liriko) enhavas temojn pri la reĝolando kaj nobela disciplino. Tial ke li vagis tra la landoj, li vidis ofte malkonvenaĵojn kia li ellaboris lirike. La diraĵoj (germ. Sprüche) rimiĝas pare, enhavas parte apologojn de animaloj, estas instruaj kaj senstrofaj.

Ekzempla poemo

(Codex Manesse, ĉirkaŭ 1300)

Ich saz ûf eime steine
dô dahte ich bein mit beine,
dar ûf satzt ich mîn ellenbogen;
ich hete in mîne hant gesmogen
daz kinne und ein mîn wange.
dô dâhte ich mir vil ange,
wie man zer welte solte leben...

Traduko

Mi sidis sur ia ŝtono
Kaj cerbumis, kruro supre de kruro.
Sur tiu mi lokis mian kubuton;
Mi havis premetita en mia mano
La mentonon kaj unu de miajn vangojn.
Do mi pensis multajn pensojn
kiel oni devus vivi en la mondo...

Eksteraj ligiloj

Por aŭskultemuloj

luditaj de la Salzburger Ensemble für Alte Musik Dulamans Vröudenton