-ab-: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
reverkis +infoj +referencoj
Linio 1: Linio 1:
'''ab-''' estas neoficiala, t.e. eksterfundamenta [[prefikso]] ("vorto"), proponita en [[Esperanto]] por diversaj funkcioj:
'''ab-''' estas [[neologismo|neologisma]] [[antaŭafikso]] por malpurigita, foruzita materialo en [[Esperanto]]. Ĝin proponis [[Manfred Westermayer]] laŭ la [[germana lingvo|germana]] prefikso ''ab-''. Krom en liaj tekstoj, la prefikso ankaŭ jam estas uzata de kelkaj aliaj [[Esperantisto|esperantistaj]] [[verdulo]]j.


Kiel ekzemploj servu al ni la du plej gravaj tiaj vortoj: ''abgaso'' kaj ''abakvo'', kiuj signifas "malpurigita kaj ellasita gaso/akvo" (germane ''Abgas''/''Abwasser'').
# malpurigita, foruzita materialo (propono de [[Manfred Westermayer]]) laŭ la [[germana lingvo|germana]] prefikso ''ab-'', ekz. ''abgaso'' kaj ''abakvo'', kiuj signifas "malpurigita kaj ellasita gaso/akvo" (germane ''Abgas''/''Abwasser''). Krom en liaj tekstoj, la prefikso ankaŭ jam estas uzata de kelkaj aliaj [[Esperantisto|esperantistaj]] [[verdulo]]j.
#
# for de, de ĉe, malal (propono de [[Karolo Piĉ]]) laŭ la latina ''ab'': veni ab Romo = veni el Romo (france ''hors de'', ''de chez'').<ref>Uzata en Piĉ. La Litomiŝla Tombejo. 1981. Registrita en Vatré, Henri. Neologisma Glosaro. Saarbrücken: Iltis 1987.</ref>
#
Kvankam ambaŭ proponoj estas permesitaj laŭ alineo 7 de la Antaŭparolo al la [[Fundamento de Esperanto]] ("novaj vortoj"), ili ĝis nun estas troveblaj nur malofte kaj escepte en la esperanta literaturo, eble ĉar ili estas facile anstataŭigeblaj kaj eviteblaj per tradiciaj esprimoj, preferataj de plej multaj esperantistoj.


'''-ab''' krome estas proponita kiel [[sufikso]] en la senco de "kuvo", "pelvo" (''lavabo'', ''necesabo'').<ref>Praktika Bildvortaro de Esperanto 1979. Neologisma Glosaro 1987.</ref> Ankaŭ tiu uzo ĝis nun ne ĝeneraliĝis.
Estas dubinde ĉu necesas aparte prefikso por tiu koncepto; ankaŭ eblas uzi adjektivojn kiel "foruzita", "ellasita" aŭ "malpura". Ĉiuokaze malmultaj Esperantistoj konas ĝin (kaj ĝi verŝajne troviĝas en neniu ĝenerala vortaro), do indas eviti ĝin se oni volas esti komprenata.

==Referencoj==
<references/>


[[Kategorio:Antaŭafiksoj en Esperanto]]
[[Kategorio:Antaŭafiksoj en Esperanto]]

Kiel registrite je 17:05, 26 apr. 2016

ab- estas neoficiala, t.e. eksterfundamenta prefikso ("vorto"), proponita en Esperanto por diversaj funkcioj:

  1. malpurigita, foruzita materialo (propono de Manfred Westermayer) laŭ la germana prefikso ab-, ekz. abgaso kaj abakvo, kiuj signifas "malpurigita kaj ellasita gaso/akvo" (germane Abgas/Abwasser). Krom en liaj tekstoj, la prefikso ankaŭ jam estas uzata de kelkaj aliaj esperantistaj verduloj.
  2. for de, de ĉe, malal (propono de Karolo Piĉ) laŭ la latina ab: veni ab Romo = veni el Romo (france hors de, de chez).[1]

Kvankam ambaŭ proponoj estas permesitaj laŭ alineo 7 de la Antaŭparolo al la Fundamento de Esperanto ("novaj vortoj"), ili ĝis nun estas troveblaj nur malofte kaj escepte en la esperanta literaturo, eble ĉar ili estas facile anstataŭigeblaj kaj eviteblaj per tradiciaj esprimoj, preferataj de plej multaj esperantistoj.

-ab krome estas proponita kiel sufikso en la senco de "kuvo", "pelvo" (lavabo, necesabo).[2] Ankaŭ tiu uzo ĝis nun ne ĝeneraliĝis.

Referencoj

  1. Uzata en Piĉ. La Litomiŝla Tombejo. 1981. Registrita en Vatré, Henri. Neologisma Glosaro. Saarbrücken: Iltis 1987.
  2. Praktika Bildvortaro de Esperanto 1979. Neologisma Glosaro 1987.