Kanaanidoj: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 14:35, 21 jul. 2020

La kanaanidoj (aŭ kanaananoj) estas la plej malnovaj konataj enloĝantoj de la biblia lando Kanaano en la regiono de Palestino kaj suda Sirio, ĉefe antaŭ la apero de la izraelidoj dum la 13-a jarcento a.K..

La kanaanidoj estis organizitaj en multnombraj urboŝtatoj, kies urbaj reĝoj agis sendepende unu de la alia, parte unu kontraŭ la alia. Etne ili probable egalas al la anoj de Fenicio - simple la vorto "fenicianoj" havas grekan devenon kaj rilatas al la komercaj kontaktoj de la grekoj kun la ĉefe marbordaj urboŝtatoj de la regiono, dum la vorto "kanaanidoj" havas hebrean devenon (la hebrea vorto קנע qana signifas "komerci") kaj rilatas la najbaraj, konkurencaj kontaktoj de la izraelidoj kun la kanaanidoj.

Post la setlado de la izraelidoj en la regiono dum pluraj jarcentoj izraelidoj kaj kanaanidoj paralele vivis sur la sama teritorio, kaj dividiĝis pere de la religio, ĉar la izraelidoj adoris la judan dion Javeo kaj la kanaanidoj flegis kulton de la dio Baal. Dum la jarcentoj la izraelidoj konkeris ĉiam pli da tereno, kaj inter alie okupis la teritorion de Jerusalemo, sed sendepende la du paralelaj malsamaj kredoj pluekzistis. Dum la ekzisto de la du ŝtatoj Israelo kaj Judio, aparte post la streboj pri unuiĝo de la du ŝtatoj sub la reĝoj Davido kaj Salomono, la miksiĝo de la du kulturoj ne plu eviteblis. En la nordo de Palestino la bronzoepoka kulturo de la kanaanidoj, en kiu la virinoj havis gravan socian rolon, pluvivis ĝis granda parto de la ferepoko.

Laŭ novaj arkeologiaj esploroj, inter alie de la israelaj arkeologoj I. Finkelstein kaj N. A. Silberman, la diferenco inter la izraelidoj kaj kanaanidoj ne estis aparteno al diversaj etnoj, sed al diversaj vivstiloj (urbe centreca en la ebenaĵo kun intensa agrikulturo, kaj duonnomada vilaĝa vivado en la montaro). Tio korespondas al la proksima lingva simileco inter trovitaj izraelidaj kaj kanaanidaj skribaĵoj.

@@ Linio 3: / Linio 3: @@
 La kanaanidoj estis organizitaj en multnombraj [[urboŝtato]]j, kies urbaj reĝoj agis sendepende unu de la alia, parte unu kontraŭ la alia. Etne ili probable egalas al la anoj de [[Fenicio]] - simple la vorto "fenicianoj" havas [[greka lingvo|grekan]] devenon kaj rilatas al la komercaj kontaktoj de la grekoj kun la ĉefe marbordaj urboŝtatoj de la regiono, dum la vorto "kanaanidoj" havas [[hebrea lingvo|hebrean]] devenon (la [[hebrea lingvo|hebrea]] vorto &#x05E7;&#x05E0;&#x05E2; ''qana'' signifas "komerci") kaj rilatas la najbaraj, konkurencaj kontaktoj de la [[izraelidoj]] kun la kanaanidoj.
-Post la setlado de la [[izraelidoj]] en la regiono dum pluraj jarcentoj izraelidoj kaj kanaanidoj paralele vivis sur la sama teritorio, kaj dividiĝis pere de la religio, ĉar la izraelidoj adoris la judan dion [[Jehovo]] kaj la kanaanidoj flegis kulton de la dio [[Baal]]. Dum la jarcentoj la izraelidoj konkeris ĉiam pli da tereno, kaj inter alie okupis la teritorion de [[Jerusalemo]], sed sendepende la du paralelaj malsamaj kredoj pluekzistis. Dum la ekzisto de la du ŝtatoj [[reĝlando Israelo|Israelo]] kaj [[Judio]], aparte post la streboj pri unuiĝo de la du ŝtatoj sub la reĝoj [[reĝo Davido|Davido]] kaj [[Salomono]], la miksiĝo de la du kulturoj ne plu eviteblis. En la nordo de [[Palestino]] la [[bronzoepoko|bronzoepoka]] kulturo de la kanaanidoj, en kiu la virinoj havis gravan socian rolon, pluvivis ĝis granda parto de la [[ferepoko]].
+Post la setlado de la [[izraelidoj]] en la regiono dum pluraj jarcentoj izraelidoj kaj kanaanidoj paralele vivis sur la sama teritorio, kaj dividiĝis pere de la religio, ĉar la izraelidoj adoris la judan dion [[Javeo]] kaj la kanaanidoj flegis kulton de la dio [[Baal]]. Dum la jarcentoj la izraelidoj konkeris ĉiam pli da tereno, kaj inter alie okupis la teritorion de [[Jerusalemo]], sed sendepende la du paralelaj malsamaj kredoj pluekzistis. Dum la ekzisto de la du ŝtatoj [[reĝlando Israelo|Israelo]] kaj [[Judio]], aparte post la streboj pri unuiĝo de la du ŝtatoj sub la reĝoj [[reĝo Davido|Davido]] kaj [[Salomono]], la miksiĝo de la du kulturoj ne plu eviteblis. En la nordo de [[Palestino]] la [[bronzoepoko|bronzoepoka]] kulturo de la kanaanidoj, en kiu la virinoj havis gravan socian rolon, pluvivis ĝis granda parto de la [[ferepoko]].
 Laŭ novaj arkeologiaj esploroj, inter alie de la israelaj arkeologoj ''I. Finkelstein'' kaj ''N. A. Silberman'', la diferenco inter la izraelidoj kaj kanaanidoj ne estis aparteno al diversaj etnoj, sed al diversaj vivstiloj (urbe centreca en la ebenaĵo kun intensa agrikulturo, kaj duonnomada vilaĝa vivado en la montaro). Tio korespondas al la proksima lingva simileco inter trovitaj izraelidaj kaj kanaanidaj skribaĵoj.