Tiermas
| Tiermas | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| forlasita vilaĝo | |||
| Administrado | |||
| Demografio | |||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 42° 37′ N, 1° 7′ U (mapo)42.614958-1.116354Koordinatoj: 42° 37′ N, 1° 7′ U (mapo) [+] | ||
| Alto | 580 m [+] | ||
| |||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Tiermas [+]
| |||
Tiermas estas senhoma vilaĝo, kiu apartenas al municipo Sigüés en provinco Zaragozo, sed en komarko Jacetania de la historia hispana regiono Aragono.
Loknomo[redakti | redakti fonton]
Ĝia nomo devenas de la romiaj banejoj, kiuj loĝis en tiu loko, kiuj nun estas alireblaj en tempo de sekeco, kiam estas malaltaj la akvoj de la diglago Yesa, kiuj kovras la fonton, estas malaltaj.
Geografio[redakti | redakti fonton]
Ĝi estas ĉe la bordo de la rivero Aragono apud la akvorezervujo Yesa, kiu parte inundas ĝin. De kio estis la malnova urbo, restas nur la supra parto de ĝi, ĉar la malsupra parto malaperis sub la akvoj, kiel la plej granda parto de ĝia termino, kune kun tiuj de Escó kaj Ruesta.
Historio[redakti | redakti fonton]
En mezepokaj tempoj, la loko iĝis strategia punkto kiel la limo inter Aragono kaj Navaro. En 1201 reĝo Pedro la 2-a subskribis la fondon de Tiermas ĉe la supro de la monto, kie liaj restaĵoj hodiaŭ restas, donante al ĝiaj loĝantoj gravajn privilegiojn kaj liberecojn. [1]
La fortika urbo Tiermas eltenis plurajn atakojn de Navaro (1283-85, 1363) kaj la severan sieĝon de 1366. [2]
Tiu strategia graveco en la defendo de la aragona limo estis konservita en la Moderna Epoko kaj estis reakirita en specifaj momentoj kiel la Kronsinsekvaj militoj, la Sendependiĝa milito kaj la Karlistaj militoj .
La konstruado de la akvobaraĵo kaŭzis la eksproprietigon de la tuta vilaĝo, inkluzive de fruktoplantejoj kaj kamparo, krom du najbaroj, kiuj restis tie ĝis la tago, kiam ili mortis.
Tiermas havis proksimume 700 loĝantojn antaŭ ol la komenco de la inundo de la terenoj fare de la akvoj de la rivero Aragono, kiuj poste estis tute kovritaj per la Yesa-rezervujo. Kvankam ĝi ne influis la supran urbon de Tiermas, la tri kvartaloj en la malsupra parto estis totale aŭ parte sub akvo: Los Baños, Aringo kaj la domoj de Eso, krom ĉiuj fekundaj teroj ĉe la fundo de la valo. Elmigrado estis devigita, ĉar preskaŭ la tuta loĝantaro perdis sian vivtenon. [3]
La banloko Los Baños estis tiu, kiu donis al Tiermas la plej grandan ekonomian kaj socian akcelon, ĝis ĝi forbrulis en 1940. La fina bato komenciĝis en 1959, kiam la akvoj de la akvorezervejo komencis inundi la teron. [4]
Ĝiaj iamaj najbaroj kaj posteuloj batalas por la reveno kaj rekonstruo de la vilaĝo, kun la espero, ke iutage justeco donos al ili kialon, ĉar La hodiaŭa senhomigita Tiermas estis aĉetita de la najbara municipo Sigües en 1982 kun subvencio de la Zaragoza Deputitejo kaj ankoraŭ ne ekzistas serioza projekto por ĝia reakiro, fakte la vilaĝo estas tute forlasita. [1] [5]
Monumentoj[redakti | redakti fonton]
- Preĝejo "San Miguel" (Sankta Miĥaelo):
- Ĝi estas preĝejo en ruinoj, konstruita laŭ renesanca stilo kaj dediĉita al Sankta Miĥaelo Arkanĝelo, kiu estis la paroĥa preĝejo de la loko. Ĝi estas inkludita en la "ruĝa listo" de la aragona kultura heredaĵo. [6]
- Origine la preĝejo estis konstruata en la gotika stilo dum la 14-a jarcento. Dum la 18-a jarcento okazis grava baroka reformo, kiu tuŝis preskaŭ la tutan konstruaĵon, pligrandigante la altecon de la muroj, anstataŭigante la volbojn, pligrandigante la preĝejon kaj altigante la turon. [7]
- Ermitejo "Santos Justo y Pastor" (Sanktaj Justo kaj Pastro):
- Ĝi estas iom malproksime de Tiermas, ĉe la piedoj de la montaro Leyre.
- "Torre de las brujas" (Turo de la sorĉistinoj):
- La ruinoj de Tiermas montras ĝian mezepokan originon, montrante preskaŭ rektangulan perimetron, kiu estis tute murigita. Hodiaŭ restas tura alirpordo en la nordokcidenta angulo, malfermita en pinta arko kaj konata kiel "Pordego de la sorĉistinoj". [1]
- Romiaj banejoj:
- Nuntempe estas nur multaj ruinoj, apud la akvofontoj, kiuj fluas je ĉirkaŭ 40ºC. Eblas malkovri ĉi tiun lokon, kiam la akvoj de la akvorezervujo Yesa sufiĉe malaltiĝas, kio okazas nur en iuj jaroj, kaj tiu ĉi situacio povas daŭri kelkajn tagojn, semajnojn aŭ eĉ kelkajn monatojn, se la foresto de pluvo daŭras dum la aŭtuno. [8]
Varmaj fontoj[redakti | redakti fonton]
La oraj jaroj de la banurbo Tiermas estis dum la unua triono de la 20-a jarcento. La komplekso havis trietaĝan hotelon, plurajn naĝejojn kaj hidroterapioĉambrojn, kaj la malsupran ĉambron kun la banoj. Ekzistis ankaŭ la Hotelo "Infanta Isabel", kun tri etaĝoj. Plurfoje estis ĉi tie la infantino Isabel de Borbón y Borbón, fratino de Alfonso la 12-a, inaŭgurinte ĝin la 18-an de julio 1908 post vizito al la Hispana-Franca Ekspozicio en Zaragozo. En la 40-aj jaroj ĉi tiu konstruaĵo suferis fajron kaj neniam estis rekonstruita. Poste, ĉio estis eksproprietigita por la konstruado de la Yesa-rezervujo. [1] [9]
Estas menciinde[redakti | redakti fonton]
Kiam la akvonivelo tion permesas, ĝenerale ekde la monato septembro, el la fundo aperas la ruinoj de la antikvaj romiaj banejoj kaj denove eblas aliri la sulfuran akvofonton.En ĉi tiu sezono oni praktikas banojn, ke Ĝi estis efektivigita ekde antikvaj tempoj kaj estas multaj homoj, kiuj venas ĉi tien por efektivigi ĝin. [10] [11]
Turisma gastejo[redakti | redakti fonton]
- Tendaro "Villa de Tiermas":
- Ĝi situas apud la akvorezervujo Yesa. La vetero en la areo estas tre bona kaj vi povas iri veli aŭ windsurfati, alkroĉiĝejoj, trutoj kaj karpofiŝkaptado, iri piedvojaĝi kaj biciklado. Ĝi estas trafikareo por tiuj, kiuj marŝas tra la "vojo de Sankta Jakobo". [12]
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Aragona regioneto Cinco Villas. [13]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]