Gustaf Dalén

Gustaf Dalén
Nobel-premiito
sveda fizikisto
Persona informo
Naskiĝo	30-a de novembro 1869 en Stenstorp, Svedio
Morto	9-a de decembro 1937 en Stokholmo, Svedio
Tombo	Lidingö kyrkogård
Lingvoj	sveda • angla
Loĝloko	Svedio
Ŝtataneco	Svedio
Alma mater	Teknologia Universitato de Ĉalmers
Subskribo
Familio
Patro	Anders Johansson
Frat(in)o	Albin Dalén
Edz(in)o	Elma Persson
Okupo
Okupo	fizikisto • inĝeniero • inventisto • entreprenisto • komerca estro • kemiisto • industriisto

Nils Gustaf DALÉN (30-an de novembro 1869, Stenstorp, Svedio – 9-an de decembro 1937, Stokholmo) estis Nobel-premiito pri fiziko en 1912. Li ricevis la distingon pro aŭtomata solventilo (sunventilo), kiu reguligis per sunlumo la lumfonton funkciantan per gas-flamo: la ventilo fermas la flamon ĉe sunleviĝo (aŭrore) kaj ĉe krepusko aŭ en mallumeto malfermas tion. La inventaĵo baldaŭ disvastiĝis: oni uzis ĝin en aŭtomate funkciantaj lumturoj kaj buoj (naĝobareloj).

Dalén iĝis ĉefinĝeniero en gasfabriko, produktanta acetilenan gason. Li iĝis en 1909 afergvidanto kaj malkovris la materialon “agamassan”, kiu absorbas la acetilenon. Post tio, oni povis verŝi grandvolumenon el gaso en ŝtalbotelojn, sen eksploda danĝero.

Dalén blindiĝis dum eksperimento en 1913-ban, sed ĝismorte daŭrigis la esplorojn.