Tutmonda justeco
Tutmonda justeco estas koncepto de politika filozofio, kiu baziĝas sur la opinio, ke la mondo estas maljusta, ekzemple pro troa malegaleco inter la loĝantoj de diversaj landoj.
Manko de tutmonda justeco
La manko de tutmonda justeco montriĝas ĉefe en la tre malegala distribuo de la riĉaĵoj de la mondo. Inter la industriaj landoj kaj la evoluaj landoj ekzistas grandegaj diferencoj ĉe enspezoj, nutraĵa situacio, medicinaj servoj, laborkondiĉoj kaj edukado (alfabetigo). La malneta enlanda produkto po kapo estas ekz. en Norvegio ĉirkaŭ 400-oble pli alta ol en Demokrata Respubliko Kongo[1]. Ĉefe en la tiel nomata tria mondo, miliardo da homoj suferas pro daŭra subnutrado. Samtempe ekzistas granda malegaleco en la foruzo de la naturaj resurcoj (ekz. nafto) kaj malpurigado de la medio. Dum ĉefe la industriaj landoj emisias grandajn kvantojn de karbondioksido, ĉefe la evoluaj landoj suferas pro la sekvoj de la klimatoŝanĝo.
Vojoj al tutmonda justeco
Ekzistas multaj ideoj kaj iniciativoj favore al tutmonda justeco:
- justa komerco
- evolua helpo (aŭ evolua kunlaboro)
- enkonduko de monda sociala sistemo
- starigo de internaciaj kontraktoj pri minimumaj socialaj niveloj, humanaj laborkondiĉoj kaj mediprotektado
- fortigo de internaciaj organizoj kiel Unuiĝintaj Nacioj aŭ Monda Organizaĵo pri Komerco (aŭ starigo de monda parlamento aŭ mondregistaro), kiuj garantiu minimumajn socialajn nivelojn, humanajn laborkondiĉojn kaj mediprotektadon
Vidu ankaŭ
Notoj kaj referencoj
Eksteraj ligiloj
greke Artikolo pri tutmonda justeco el Monato (de Stefan Maul)