Anemuriono
| Anemuriono | ||
|---|---|---|
 | ||
| setlejo • Ancient Greek archaeological site • antikva urbo • arkeologia loko [+] | ||
| Regiono | Mediteranea regiono | |
| Koordinatoj | 36° 1′ 27″ N, 32° 48′ 9″ O (mapo)36.0241732.8025Koordinatoj: 36° 1′ 27″ N, 32° 48′ 9″ O (mapo) | |
| Horzono | UTC+03:00 [+] | |
|
||
 |
||
| Anemuriono | ||
 Vikimedia Komunejo: Anemurium [+] |
||
Anemuriono (greke Ανεμούριον, latine Anemurium), nuntempe Eski Anamur, estis antikva setlejo en Kilikio (Kilikia Trakeia) sudokcidente de la nuna Anamur en la suda turka provinco Mersin. Fronte al Kabo Anemurion troviĝas la Kipra Kabo aŭ Kabo Krommyus ( Kabo Kormakitis ) sur Kipro, je distanco de proksimume 60 km de la ĉeftero. [1]
Historio[redakti | redakti fonton]
La unuaj spuroj de loĝado devenas de la 8-a jarcento a.K. Anemuriono unue estis menciita kiel haveno en la 4-a jarcento a.K. [2] La unuaj materiaj trovaĵoj venas de la komenco de la 3-a jarcento kaj koncernas du monerojn de Demetrio la Sieĝanto (294-288 a.K.). La historio de la urbo dum helenismaj tempoj estas konfuza. Fine de la 4-a jc. la urbo apartenis al la marbordaj havaĵoj de Ptolemeo. La regado de Ptolemeo sur la suda marbordo de Kilikio finiĝis en 197 a.K. kiam, laŭ Hieronimo, Antioko la 3-a konkeris plurajn grandurbojn, inkluzive de Anemuriono.
La urbon okupis antikva Romo. En 38 p.K., la romia imperiestro Gajo Kaligulo donis Kilikion kaj parton de Likonio al la vasala reganto, Antioko la 4-a de la Seleŭkia Imperio. Rezulte, Anemuriono fariĝis administre parto de la duon-aŭtonoma ŝtato Kommagene, kiu situis inter la Romia Imperio kaj la Partia Regno. Kun Antioko la 4-a komencis la prosperperiodo de Anemuriono. Kiel parto de la Romia Paco, ĝi fariĝis grava haveno en la orienta Mediteraneo. Ĝi monfaris lokajn valutojn por la unua fojo kaj anstataŭigis Nagidon kiel la centro de la regiono per akirado de kontrolo de la marborda ebenaĵo.[3]
Dum la helenismaj kaj fruaj romiaj periodoj, Anemuriono, pro sia loko, ofte estis celita de piratoj kaj ankaŭ estis endanĝerigita de la invadoj de la ĉirkaŭaj montaj triboj. Unu tia tribo, de la areo de Kitida, sieĝis la urbon en 51-52 post Kristo.
En 72 p.K., la imperiestro Vespasiano detronigis Antiokon la 4-a kaj la grandurbo falis reen al la Romia Imperio, administre sub la provinco de Kilikio. La Meza Imperia periodo (2-a al 3-a jarcento p.K.) estas la tempo de la prospero de Anemouriono kiel pruvas la konstruaj restaĵoj, la moveblaj arkeologiaj trovaĵoj kaj granda nombro da surskriboj kaj lokaj moneroj. La prospero de Anemuriono estis ĉesigita en 260 p.K., kiam granda parto de Kilikio-Traacheo estis okupita fare de la la persoj, post la venko de la sasanida reĝo, Saporis la 1-a super la imperiestro Valeriano. [4] Kun la restrukturado de la provincoj dum Diokleciano, Anemuriono transiris administre al la provinco Isauria, centrita sur Mopsuestia.[5]
Ĉirkaŭ 382 p.K. grandaj partoj de la urbo estis protektataj per novaj muroj kaj en la 5-a jarcento, la urbo travivis renovigitan ekprosperon, kiel montras multaj preĝejaj konstruaĵoj de tiu tempo. En la 7-a jarcento la graveco de la urbo malkreskis, ĝi estis iom post iom forlasita. En la 12-a kaj 13-a jarcento ĝi apartenis al la Armena Reĝlando en Kilikio, en skribaj fontoj la loko ankoraŭ estas nomata ĝis la 14-a jarcento.
Eklezie, la diocezo de Anemuriono apartenis al la Metropola Seleukeia, la diocezo estis atestita laste fine de la 7-a Jarcento. La titulara episkopejo de Anemurium iras reen al la forpasinta antikva episkopejo de la grandurbo.
Arkeologio[redakti | redakti fonton]
Anemuriono konsistas el fortika supra urbo sur Kabo Anamur kaj pli malalta urbo norde. Restaĵoj de teatro por ĉirkaŭ 1500 spektantoj, odeono kun ĉirkaŭ 900 sidlokoj, tri banejoj kaj kolonata strato kuranta en norda-suda direkto ankoraŭ videblas en la urbo. La mozaikoj en la odeono, kiuj troviĝas en koridoro sub la spektantaraj niveloj, estas vidindaj. En unu el la banejoj estas daŭre videbla la akvoprovizado; estas varm-akva naĝejo varmigita de fajro sub la ŝtona naĝejo.
Granda tombejo en la nordokcidento de la urbo havas ĉirkaŭ 350 tombojn de la 1-a ĝis 4-a jarcentoj. Interne la tomboj estis ornamitaj per murpentraĵoj kaj mozaikoj, kies restaĵoj ankoraŭ videblas (inter alie la reprezentado de meduzo ). Elfosadoj ankaŭ rivelis signifajn bizancajn trovaĵojn.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Elisabeth Alföldi-Rosenbaum : Anamur nekropolü = The necropolis of Anemurium . Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankaro 1971.
- James Russell: Anemurium (Eski Anamur) poste Isauria, Malglata Kilikio, Turkujo
- Friedrich Hild, Hansgerd Hellenkemper : Kilikien und Isauria (= Tabula Imperii Byzantini Bd. 5). Vieno 1990, pp 187–191.
- Sheila Campbell: The mosaics of Anemurium. Pontifical Institute of Mediaeval Studies, Toronto 1998, ISBN 0-88844-374-9 .
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Strabono, Geographika 14, 6, 3.
- ↑ Pseudo-Skylax, Periplus 102, ed. Geographi graeci minores I 76 (Digitalisat).
- ↑ Hild, F. –Hellenkemper, H., “Anemurion” (ΤΙΒ 5.1, Wien 1990), p. 188· Russel, J., The mosaic inscriptions of Anemurium (Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1987), p. 15-16.
- ↑ Maricq, Res gestae 321
- ↑ Hild, F. –Hellenkemper, H., “Anemurion” (ΤΙΒ 5.1, Wien 1990), p. 188.