Bonŝanco
Bonŝanco povas esti difinita kiel rezulto pozitiva de okazaĵo malmulte ebla.
Estas almenaŭ du formoj, al kiuj oni povas referenci kiam oni uzas ĉi tiun terminon: senti bonŝanco kiel farita de hazardo; aŭ atribui klarigojn de fido aŭ superstiĉo, kiel la organizo supernatura de okazaĵoj bonŝancaj.
La antonimo de bonŝanco estas malbonŝanco.
Kiel trompo
[redakti | redakti fonton]Proksimuma kalkulo raciisma por bonŝanco inkludas aplikadon de leĝoj de probablo kaj aludon al kredoj nesciencaj. Raciistoj sentas ke kredo je bonŝanco estas rezulto de rezonado malriĉa aŭ iluzia pensado. Por raciisto, kredanto je bonŝanco faras al trompo logika post hok (Post ĉi tio):
A okazas (mi portas bonŝancan ĉemizon) kaj do B (io bona) okazas. Pro tio, A kaŭzis al B.
Laŭ rigardo raciisma de la mondo, la probablo nur estas afektita de rilatoj hazardaj konfirmitaj. La falado de briko sur homo, kiu marŝas sub ĝi, ne okazas pro la bonŝanco de tiu homo, sed pro rezulto de kolekto de okazaĵoj klarigeblaj. Statistike, ĉiu ajn homo, kiu maŝus sub la konstruaĵo havis probalojn, ke la briko falu sur tiu.
Proksimuma kalkulo alterna por bonŝanco estas kontrasti ĝin kun kontrolo. Bonŝanco estas tio, kion okazas trans kontrolo de homo. Ĉi tiu vidpunkto aneksas fenomenojn, kiuj estas okazaĵoj akcidentaj, ekzemple la loko naskiĝa de homo, sed en kiuj ne estas dubo aŭ ĉi tiu estas negrava. En ĉi tiu marko diferenciĝas tri formoj de bonŝanco:
- Bonŝanco konstitucia, tio estas, kun faktoroj for de la kontrolo de homo ĉar tiu ne povas ŝanĝi ilin. Loko naskiĝa kaj konstitucio genetika estas ekzemploj.
- Bonŝanco cirkonstanca, tio estas, kun faktoroj, kiuj ne povas esti kontrolitaj ĉar ili estas produktitaj hazarde. Akcidentoj kaj epidemioj estas ekzemploj.
- Bonŝanco konsekvenca, tio estas, kun faktoroj, kiuj ne povas esti kontrolitaj ĉar ili estas rezulto kaprica de agoj. Ekzemplo estas alĵeti ŝtonon el klifo. Tiel bati iun, kiu paŝas sube, estas konsekvenco de diversaj faktoroj for de la kontrolo de iu; do tio estas afero farita de bonŝanco.
Bonŝancigiloj
[redakti | redakti fonton]En la okcidenta mondo, same kiel en la orienta mondo, multaj kredas, ke tiuj malsamaj agoj aŭ signoj alportas bonŝancon:
- Trovi kvarfolian trifolion
- Kunporti gambon de kuniklo
- La numero 7
- La Sonĝkaptisto en usonaj indianaj kaj unuaj naciaj kredoj
- La numero 8 en japana kredo
- La hufumoj
- La Maneki-neko-statueto de orientazia kulturo
- La ĉina Fengŝuo
- La Nazarbattu en Norda Barato kaj Pakistano
