Superstiĉo
Superstiĉo estas kredo, kiu nek baziĝas sur racio aŭ klarigeblaj faktoj, nek kongruas kun oficiale akceptitaj religiaj sistemoj. La vorto ofte estas aplikata malglore al kredo, kiu ne estas la propra de la parolanto.
La superstiĉoj povas esti socialaj (t.e. akceptitaj de tuta socio) aŭ personaj, kiam temas pri moroj estigitaj de personaj spertoj. Elementoj de religioj povas eniri en superstiĉon (en ŝanĝita formo).
En la kadro de superŝtico tradicie grave rolas la ideo influi per magio bonŝancon / malbonŝancon aŭ diveni estontajn eventojn.
En la okcidenta mondo, multaj konsideras, ke tiuj signoj aŭ agoj signifas aŭ alportos malbonŝancon:
- Kruci la vojon de nigra kato
- Pasi sub ŝtupetaro
- Esti 13 ĉetable
Superstiĉoj ordigitaj laŭ:
- Temo
- Landoj
USONO: Superstiĉoj varias laŭ landoregiono aŭ izoliteco de la koncerna komunumo.
Inter la plej interesaj (kaj ankoraŭ pervadaj) estas:
- Pri faligo de salo. Se iu akcidente misverŝas salon, oni tuj ĵetu pinĉeton da salo malantaŭen super la maldekstra ŝultro por eviti malbonsorton. La origino de ĉi tiu superstiĉo estas obskura, eble el Eŭropo.
- Pri rompo de spegulo. Se oni akcidente rompas spegulon, laŭ la superstiĉo oni spertos daŭran malbonsorton.
- Pri ternoj. Laŭ onidiro, dum oni ternas oni estas momente malferma al la eniro de demonoj aŭ aliaj malbonfaraj spiritoj, do tuj aŭdante ternon, apudulo devus diri "gesundheit" (germana, "bonsano") aŭ "bless you" (angla, "[Dio] benu vin". Estas interese, ke la germana vorto estas vaste uzata en Usono, de homoj el kiuj multaj ne scias unu alian vorton germanan.
- La numero 13. Ĝis lastatempe, la superstiĉo kontraŭ la numero 13 estis tiom forta eĉ en la komerca mondo, ke multaj hoteloj estis konstruitaj sen tiu etaĝo. Tuj post la 12 venas la 14a. Ŝajne lastatempe tiu superstiĉo iom post iom velkas. Tamen laŭ raporto lastatempa, iu minacis procesi kontraŭ telefonkompanio en Novjorkurbo ĉar tiu kompanio donis telefonan numeron kun 1313 en ĝi kaj rifuzis ŝanĝi ĝin senkoste.
- Datoj aŭ festoj:
- superstiĉoj ligitaj je Sankta-Johano festo
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Konspira teorio
- Tradicio
- Carl Sagan
- Leĝo de Murphy
- Talismano
- Vendredo la 13-a
- sorĉo
- sorĉopersekuto
- Religio