Jacques Lémery

Jacques Lémery (1678-1721)
"Premier memoire sur le nitre", verko de Jacques Lémery, eldonita de la Scienca Akademio de Francio, en 1717.
Persona informo
Naskiĝo	1678 en Parizo, Francio
Morto	6-a de aŭgusto 1721 en Parizo, Francio
Alma mater	Akademio de Sciencoj de Francio

Jacques Lémery (1678-1721), ankaŭ konata kiel Jacques Lémery La Juna aŭ Jacques Lémery la Kadeto, estis franca kemiisto, filo de franca apotekisto Nicolas Lémery (1645-1715) kaj frato de la kuracisto kaj kemiisto Louis Lémery (1677-1743). Li verkis nenian libron sed li lasis kelkajn memorverkojn kiuj estis inkluzivitaj en la "Recueil de l'Academie des Sciences" ("Memoraĵoj de la Akademio de Sciencoj"), al kiu li estis ano de la Scienca Akademio de Francio kien li enmembriĝis en 1715. Kelkaj el liaj memoraĵoj estas:

• De l'action des sels sur différentes matières inflammables (1713)
• Expériences sur la diversité des matières qui sont propres à fornir du phosphore avec l'alum (1714)
• Réflexions physiques sur un nouveau phosphore et sur um grand nombre d'expériences qui ont été faites à son occasion (1714)
• Premier mémoire sur le nitre, 1717

Vivo

Biografiaj informoj pri Jacques Lémery la Juna aŭ la Kadeto (1678-1721), la dua filo de Nicolas Lémery, estas multe pli limigitaj ol por sia frato Ludoviko Lémery. Tio povas esti ĉar la kariero de Jacques estis ombrita per tiuj de lia patro kaj frato, sed ankaŭ ĉar liaj kapabloj estis malpli gravaj.

Krome, Jacques havis la malfeliĉon morti june kaj tio sendube influis la nombron da publikaĵoj kiujn li povus esti farinta. Sed Jacques ricevis la saman edukadon kaj havis la samajn interesojn kiel sia frato, kuracisto kaj kemiisto kiel li, kaj ankaŭ membro de la Reĝa Akademio de Sciencoj, al kiu li aliĝis en 1712 kiel studenta kemiisto.

En 1715 li estis promociita al asociita kemiisto, sed neniam estis allasita kiel pensionisto, ĉar li jam ĉesis ĉeesti la sesiojn de la Akademio en 1716, kvin jarojn antaŭ sia trofrua morto. Preskaŭ ĉiuj informoj, kiujn ni havas pri li, venas de oficialaj kontoj kaj publikaĵoj de ĉi tiu periodo.

Male al sia patro kaj sia frato, Jacques ne verkis traktaĵon; ĉio, kion ni havas pri li, estas tri memoraĵoj prezentitaj dum la sesioj de la Akademio kaj poste publikigitaj en lia recenzo. Ni scias, ke Nicolas Lémery perdis sian lernanton en 1712 kiam lia filo Ludoviko iĝis asociita kemiisto. Ĝuste do dum la kunsido de la 3-a de aŭgusto li proponis, ke lia filo Jacques iĝu sia nova lernanto.

Ni povas tiel legi komence de la raporto de la kunsido de la 9-a de aŭgusto: "La Kompanio aprobis en la ordinara formo la nomumon, kiun S-ro Lémery faris de S-ro Lémery lia dua filo kiel sia lernanto." Kaj 18 tagojn poste, la 27-an de aŭgusto, la konstanta sekretario Fontenelle skribis: "Mi legis al la Kompanio leteron de sinjoro la grafo de Pontchartrain datitan la 22-an de aŭgusto, per kiu li faras al mi la honoron informi min, ke la reĝo aprobis sinjoron Lémery la kadeto kiel lernanto de la sinjoro lia patro."

Jacques tiel aliĝis al la Akademio kiel sukcedanto de sia frato Ludoviko. Ni povas finfine trovi la tri Lémery-ojn unuiĝintajn la 3-an de septembro de tiu jaro por la unua fojo, unu kiel pensionisto, alia kiel asociito kaj la lasta kiel lernanto.

Dum tiu ĉi kunsido, la patro de Jacques legis komunikon (titolita "Du Savonnage") pri la uzo de sapo por purigi tolaĵon, kio estis daŭrigo de lia parolado de la 11-a kaj 14-a de majo pri lavado de substancoj ("Des Laundry") kiu estis tro longa. En aŭgusto 1713 Jacques prezentis sian unuan disertacion al la Akademio, tiu pri la agado de saloj sur brulemaj substancoj.

Poste, en decembro 1714, Jacques prezentis la unuan parton de sia dua kaj lasta memoraĵo pri fosforo. En la raporto de la 15-a de majo 1715, ni povas legi, ke sinjoro Lémery le Cadet estis rekomendita de la Asembleo por iĝi kemia kemia asociito, anstataŭigante sian fraton Ludoviko kiu estis promociita.

La 5-an de junio, Fontenelle skribis: "Mi legis al la Kompanio leteron de S-ro Pontchartrain, en kiu li informas S-ron Renau, ke dum la nomumo de la 15-a de majo la Reĝo elektis S-ron Lémery la juna por la loko de Asociita Kemiisto." Tio signifas, ke Jacques duan fojon sukcedis sian fraton Louis.

Ĉi-lasta anstataŭigis sian patron kiu retiriĝis kiel pensionisto pro sankialoj. Fakte, Nicolas Lémery mortis du semajnojn post la oficiala proklamo de la promocio de Jacques, kaj la reĝo mem, Ludoviko la 14-a, kiu akceptis lian nomumon, mortis malpli ol tri semajnojn poste. Jacques havis la honoron legi oficialan komunikon antaŭ granda publiko la 13-an de novembro de la sama jaro, okaze de la aŭtuna publika kunsido dum kiu Fontenelle laŭdis Nicolas Lémery-on.

La komunikado de Jacques estis la dua parto de lia dua kaj fina memoraĵo pri fosforo. Jacques ne plu partoprenis en la sesioj de la Akademio post tiu de la 19-an de aŭgusto 1716, kvin jarojn antaŭ sia trofrua morto. Preskaŭ ĉiuj informoj, kiujn ni havas pri li, venas de oficialaj kontoj kaj publikaĵoj de ĉi tiu periodo.

Male al lia patro kaj lia frato, Jacques ne verkis traktaton; kion ni havas de li estas tri memoraĵoj legitaj dum la sesioj de la Akademio kaj poste publikigitaj en lia recenzo. Ni vidis, ke Nicolas Lémery perdis sian lernanton en 1712, kiam lia filo Ludoviko fariĝis lernanto. Ĝuste dum la sesio de la 3-a de aŭgusto li proponis, ke lia filo Jacques iĝu lia nova lernanto.

Ni povas tiel legi komence de la raporto de la sesio de la 9-a de aŭgusto: "La Kompanio aprobis en la ordinara formo la nomumon, kiun S-ro Lémery faris de S-ro Lémery lia dua filo por sia lernanto." Kaj 18 tagojn poste, la 27-an de aŭgusto, la konstanta sekretario Fontenelle skribis: "Mi legis al la Kompanio leteron de sinjoro grafo de Pontchartrain datitan la 22-an de aŭgusto, en kiu li faras al mi la honoron informi min, ke la reĝo aprobis sinjoron Lémery la pli juna kiel studento de sinjoro lia Patro."

Liaj agadoj en la lastaj kvin jaroj da lia vivo estas neklaraj, tiamaniere ke ne estas konataj la kialoj de lia trofrua morto en 1721. Lia morto estas menciita nerekte en la raporto la 6-an de aŭgusto 1721, kiam du kandidatoj estis nomitaj por anstataŭigi lin. La 13-an de aŭgusto, la sekretario sciigis ke la reĝo elektis Antoine-Tristan Danty d'Isnard kiel posteulon de Jacques Lémery.

Vidu ankaŭ

• Jean-Baptiste Sénac (1693-1770)
• Bernardin Martin (1629-1703)
• Christophe Glaser (1615-1678)
• Jan Baptista van Helmont
• Nicolas Lémery
• Louis Lémery