Patrina mortindico
Patrina morto aŭ patrina mortindico estas difinita de la Monda Organizaĵo pri Sano (MOS) kiel "la morto de virino ĉu graveda ĉu ĝis 42 tagoj de la gravedfino, senrilate al la daŭro kaj loko de la gravedo, pro ajna kaŭzo rilata al aŭ komplikita pro la gravedo aŭ ties administrado sed ne pro akcidentaj aŭ incidentaj okazigoj."[1][2] Tiuj patrinaj mortindicoj estas dividitaj en du kategorioj: rektaj naskomortoj kaj nerektaj naskomortoj. Tiuj lastaj estas mortoj pri kiuj estis antaŭekzistanta malsano kiu estis pligravigita pro la gravedo. Alia klasigo de MOS estas gravedrilataj mortoj kio inkludas kaj rektajn kaj nerektajn mortojn kiuj okazas post 42 tagoj de la gravedfino sed antaŭ unu jaro de la nasko.[3]
La Loĝantarfonduso de Unuiĝintaj Nacioj (UNFPA) ĉirkaŭkalkulis, ke 303 000 virinoj mortis pro graved- aŭ nask-rilataj kaŭzoj en 2015.[4] Tiu kaŭzoj gamas el postnaska sangado ĝis distokio,[5] por kio okazas tre multe efektivaj intervenoj. Ĉar virinoj akiris aliron al familiplanado kaj naskohelpantoj kio malpliigas la neceson de urĝa naskozorgo, la tutmonda patrina mortindico falis el 385 patrinmortoj por 100 000 senmortaj naskoj en 1990 ĝis 216 mortoj por 100 000 senmortaj naskoj en 2015, kaj multaj landoj duonigis siajn patrinajn mortindicojn en la lastaj 10 jaroj.[4]
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ "Health statistics and information systems: Maternal mortality ratio (per 100 000 live births)". Arkivigite je 2019-05-28 per la retarkivo Wayback Machine Monda Organizaĵo pri Sano. Alirita la 17an de Junio, 2016.
- ↑ Khan KS, Wojdyla D, Say L, Gülmezoglu AM, Van Look PF (Aprilo 2006). "WHO analysis of causes of maternal death: a systematic review" (PDF). Arkivigite je 2017-10-31 per la retarkivo Wayback Machine Lancet. 367 (9516): 1066–1074. doi:10.1016/S0140-6736(06)68397-9. PMID 16581405. S2CID 2190885.
- ↑ "Pregnancy Mortality Surveillance System - Pregnancy - Reproductive Health". CDC.
- ↑ 4,0 4,1 "Maternal health". United Nations Population Fund. Alirita en 2017-01-29.
- ↑ GBD 2013 Mortality Causes of Death Collaborators (Januaro 2015). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 385 (9963): 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- World Health Organization (2014). Trends in maternal mortality: 1990 to 2013 (PDF). WHO. ISBN 978-92-4-150722-6. Alirita la 23an de Junio 2021.