Radet-radega velocipedo
En angla penny-farthing (esperantigita penco-kvaroneto, radet-radega biciklo, radet-radega velocipedo) estis frua modelo de biciklo kiuj estis produktitaj plejparte en Anglio kaj Usono dum la dua duono de la 19-a jarcento. La elstara karakterizaĵo de tiu speco de biciklo estis ke la antaŭa rado estis sufiĉe granda (diametro ĝis 1,52 m) dum la malantaŭa rado estis ekstreme malgranda. La pedaloj estas muntitaj rekte sur la antaŭa rado, kaj la biciklo do ne havas ĉenveturadon. La sidloko estas metita super la alta antaŭa rado kaj ĝi faras ĝin artaĵo por suriri la biciklon. La nomo estas parafrazo de la franca velocipede. Ĉi tiu modelo estis precipe populara dum la 80-aj jaroj de la 19-a jarcento. La Penny-farthing-biciklo estis la unua veturilo estanta nomita "biciklo". [1]
La nomo "penny-farthing" rilatas al la nomoj de la britaj moneroj: penco kaj en:farthing - la lasta monero estas multe pli granda ol la unua [2]. Kvankam hodiaŭ tiu ĉi biciklomodelo estas plejparte konata kiel la "penco-farthing", tiu esprimo ŝajne ne estis uzita kiam la modelo estis ĉe sia pinto, tiam ĝi estis simple nomita "biciklo".
En 1870 la angla inventinto James Starley komencis produkti ĉi tiun biciklomodelon, kiu estis plejparte bazita sur la franca ost-skua modelo. La noviga biciklomodelo de Starley enhavis ekstreme grandan antaŭan radon (kun maksimuma diametro de 1.5 metroj), kio permesis al la rajdanto vojaĝi ĉe pli altaj rapidecoj ol la ost-skua biciklo. La modelo estis alkureganta ĝis la 1890-aj jaroj kiam la domina speco de biciklo komencis esti la sekurecbiciklo kiu enhavis du egalajn radojn kaj veturadĉenon. [3]
La ĉefaj malavantaĝoj de la biciklo Penny-farthing estis la malfacileco eniri kaj de sur la biciklo kaj la risko esti implikita en akcidentoj pro la relative alta pozicio de la biciklosidloko dum la piedoj de la rajdantoj ne atingas la grundon.
Bildaro[redakti | redakti fonton]
-
Du biciklantoj Penny-farthing en Los Angeleso, en 1886. -
Ilustraĵo de Penny-farthing -
Ciklistoj de Penny-farthing en pentraĵo de Henry Sandham, 1887 -
-
-
-
-
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ History Timeline of the Bicycle
- ↑ Herlihy, David V.. (2004) Bicycle, The History. Yale University Press, p. [htt://archive.org/details/bicyclehistory0000herl/e/155 155]–250. ISBN 0-300-10418-9.
- ↑ Sheldon Brown's Bicycle Glossary Ha-Hi
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Grandrada Ciklisto Video produktita de Viskonsino Publika Televido (angle)