Damaska rozo

Kiel legi la taksonomion damaska rozo 'Madame Hardy'
Biologia klasado
Aliaj Vikimediaj projektoj

La gupo damaska rozo, damasko-rozo, Rosa × damascena estas bredidita rozo kun peza odoro el Malgrandazio, kiu jam estas kultivita ekde la Antiko. La krucmilitisto portis ĝin en la 13a jarcento al Francio kaj la cetera Eŭropo.

La damaskaj rozoj apartenas al la malnovaj rozoj. Apud la somerflorantaj kultivaroj, kiuj supozeble devenas de Rosa gallica kaj Rosa phoenicia, ekzistas dufoje jare florantaj damaskaj rozoj. Tiuj verŝajne originis el la krucigco de Rosa gallica kun Rosa moschata. La esplorado de la genaro de Rose de Resht pobable montras, ke la aŭtuna damaska rozo kapablo flori dufoje la damaska rozo heredis de Rosa fedtschenkoana.

Oni uzas la damaskan rozoj por fari rozoleon kaj rozakvo. La kultivaro 'Trigintipetala', sinonimo 'Kazanlik' (laŭ la urbo Kazanlak en la bulgara Roza Valo), ĝia nomo estas ankaŭ „Bulgara oleorozo“ (bulg. Трендафил / Trendafil) estas menciita en la jaro 1689. Ĝiaj terenfleksantaj floroj estas roseaj, plenaj kaj forte odorantaj. Ĝi apartena la la somerfllorantah damaskaj rozoj, forte kreskas kaj fariĝas ĝis tri metrojn altaj.

'York kaj Lancaster', blanka-ruĝa kultivaroj rememoras pri fino de la ti nomata roza milito pro la angla reĝa domo. En la blazono oni metis la blankan rozon (blanka rozo 'Maxima'), sur la blazono de la domo York, kaj la ruĝa rozo (Rosa gallica 'Officinalis') sur la domo Lancaster.. Tiel ekestis la hodiaŭa blazonrozo se la angla domo, la Tudor-rozo.

La plej grand kultura areo de la damaska rozo situas en Bulgario. Tie en la Roza Valo ĉ. 1,5 tunoj da rozoleo jare estas destilitaj.

Medicina efiko

La damaska rozo estas kuracrozo de la jaro 2013. La indiko de la socio NHV, la planto efikas kontraŭ inflamo, elkramfiga kaj reduktas febron. La aromterapio uzas la volativan olleon k.s. por malstresiĝo. .

Kultivaroj

• 'Isphahan', sinonimov 'Pompon des Princes' antaŭ 1832, roso
• 'Madame Hardy', 1832, blanka kaj grimpanta
• 'Marie-Louise', 1813, rosea
• 'Rose de Resht', antaŭ 1880, purpurkoloro; ofte ĝi ankoraŭ estas rigardata kiel 'Portlando-rozoj'
• 'Trigintipetala', ĉ. 1689, roseaj 'York kaj Lancaster', 1551, blanka-ruĝaj, parte makulitaj

Vidu ankaŭ

• rozo
• Roza valo
• roza klaso
• malnovaj rozoj

Galerio

• 
  'la duko de Cambridge'
• 
  'sinjorino Hardy'
• 
  'rozo de Reŝto'
• 
  'St. Nicholas'
• 
  'York and Lancester'

Literaturo

• Heinrich Schultheis: Rosen. Die besten Arten und Sorten für den Garten. Ulmer, Stuttgart 1996, ISBN 3-8001-6601-1.
• Heinrich Schultheis, Helga Urban, Klaus Urban: Rosenlexikon. Die Rosen der Welt. 2. Auflage. CEDION Systems GmbH, Troisdorf 2001, ISBN 3-932045-25-4 (KD-romo).
• Peter Beales: Klassische Rosen. Blütenträume für jeden Garten. Dua eldono. DuMont-Monte-Verlag-Kolonjo 2002, ISBN 3-8320-8736-2.

Eksteraj ligiloj

• Rose (Rosa damascena Miller)