Aerosonilo

Aerofono (gr. ἀήρ „aero“ kaj φωνή „sono“) nomas la Hornbostel-Sachs-sistematiko ekde 1914 ĉiujn muzikilojn, en kiuj rekta vibrostimulado produktas la sonon. Ili estas plue subdividitaj je

• liberaj aerofonoj, en kiuj la vibranta aero ne estas limigata per la instrumento, kaj
• (veraj) blovinstrumentoj, en kiuj la vibranta aero estas limigata per la instrumento.

Por la praktika uzo la diferencado laŭ la tonproduktado estas plejofte pli senchava, dum tiu en la skemo de Hornbostel kaj Sachs sekvas nur sur la dua nivelo.

Subkategorioj

Deflankigo-Aerofonoj

Ĉe ili la preterfluanta aero estas dividata kaj tiel modifita, ke ekestas sono.

• Flutoj (aerfoliaj instrumentoj) - Ĉe transversa fluto aerfluo estas kondukata trans akraĵo, kiu dividas la aerfluon modifante ĝin tiel, ke ekestas songenerado.
• Liberaj deflankigo-aerofonoj – La svingiĝo de la aero kaŭzita de la refrakto de la aero ne estas limigita per instrumentokorpo, k.e. vipo.

Interromp-aerofonoj

Je tio la preterfluanta aero estas periode interrompata, kio generas sonon.

Memsonaj interromp-aerofonoj

La la preterfluanta aero estas periode interrompata per elemento movita per la aerfluo, kio generas sonon. Oni diferencas:

• Anĉo-aerofonoj - Ĉe instrumentoj kun anĉo , ankaŭ nomita lameno, la preterfluanta aero estas periode interrompata per osciladoj de tiuj ĉi anĉoj, kio generas sonon. Tiu ĉi grupo inkluzivas aerofonojn kun
  • trabatanta anĉo, k.e. akordiono
  • surbata anĉo, k.e. saksofono
  • duoblaj anĉoj (kontraŭbataj anĉoj), k.e. hobojo
• lipton- aerofonoj (trumpetecaj instrumentoj) – La kutima, kvankam parte trompa nomo por ĉi tiu grupo de aerofonoj estas latunaj blovinstrumentoj . Ĉe ili homaj lipoj eksvingas aerkolonon, kio generas sonon ĉe la fino de la ambaŭflanke malferma tubo, k.e. ĉe trumpeto, klariono kaj alpokorno.

Nememsonaj interromp-aerofonoj

La preterfluanta aero estas regule interrompata perelemento ne movigata per la aerfluo, je kio ekestas sonproduktado, kiel ekz. ĉe la siblilo kaj la sireno.

Eksplodem-aerofonoj

La aero je tiu estas unufoje plidensigita. Ekzemploj: Udu kaj Ghatam.

Fonto

Germanlingva vikipedio

Ligoj eksteren

• web.uni-bamberg.de/ppp/ethnomusikologie/HS-Systematik/HS-Systematik.htm La skemo de Hornbostel kaj Sachs (1914)