Abelbredado: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 17: Linio 17:


=== Evoluo de kolonio ===
=== Evoluo de kolonio ===
Abelkolonio konsistas el unika reĝino (virina), el multaj laboristinoj (virinaj), el haremo de virabeloj (viraj), kaj el ovaro (ovoj, [[larvo]]j kaj [[nimfo]]j). Nur unu kolonio loĝas en ĉiu abelujo.
Abelkolonio konsistas el unika reĝino (virina), el multaj laborabeloj (virinaj), el haremo da virabeloj (viraj), kaj el ovaro (ovoj, [[larvo]]j kaj [[nimfo]]j). Nur unu kolonio loĝas en ĉiu abelujo.


La loĝantaro de kolonio varias laŭ la sezonoj : ĝi estas pli granda dum la periodoj kiam la vivrimedoj abundas, de {{formatnum:30000}} ĝis {{formatnum:70000}} anoj, por kiel eble plej multe rikolti. Ĝi malkreskas en vintro al sesmil anoj, por minimumigi la konsumadon de proviantoj. Sed ĝi devas resti sufiĉe forta por rekreskigi la kolonion en printempo.
La loĝantaro de kolonio varias laŭ la sezonoj : ĝi estas pli granda dum la periodoj kiam la vivrimedoj abundas, de {{formatnum:30000}} ĝis {{formatnum:70000}} anoj, por kiel eble plej multe rikolti. Ĝi malkreskas en vintro al sesmil anoj, por minimumigi la konsumadon de proviantoj. Sed ĝi devas resti sufiĉe forta por rekreskigi la kolonion en printempo.
Linio 27: Linio 27:
===== Senseksa reproduktado =====
===== Senseksa reproduktado =====
Reĝino ankaŭ kapablas je [[partenogenezo]], tio estas ke ĝi kapablas demeti vivdonajn ovojn sen antaŭa fekundigo. Tiuj nefekundigitaj ovoj ĉiam naskas virabelojn (viraj) kiuj posedas la saman genetikan heredaĵon de sia patrino.
Reĝino ankaŭ kapablas je [[partenogenezo]], tio estas ke ĝi kapablas demeti vivdonajn ovojn sen antaŭa fekundigo. Tiuj nefekundigitaj ovoj ĉiam naskas virabelojn (viraj) kiuj posedas la saman genetikan heredaĵon de sia patrino.

==== Reproduktado de la kolonio ====
===== Principo =====
Pri reproduktado de kolonio, la termino de « multiplikiĝo » estus pli adekvata. La uzata tekniko konsistas por kolonio el multiĝo de la reĝinoj kaj al divido en pli etaj kolonioj. Tiu tekniko nomiĝas abelsvarma eliro. La pluvivo de la loĝantaro de kolonio okazas dank'al la reĝino, kies rolo estas konstante ovometi : forta reĝino en forta kolonio ovometas ĝis {{unuo|2000|ovojn}} tage. Rememorigo : la laborabeloj kapablas, per normala larvo nutrata per [[reĝa ĵeleo]], produkti novan reĝinon.

Resume, la reĝinoj naskas laborabelojn kaj la laborabeloj produktas reĝinojn. Kolonio estas do potenciale senmorta eĉ se la individuoj, kiuj konsistigas ĝin, estas mortaj.

===== Natura abelsvarma eliro =====
Se la reĝinoj reproduktiĝas laŭ seksa maniero (sekskuniĝado kun virabeloj), la kolonioj reproduktas sin per abelsvarma eliro.

Ekde de printempo (majo en Eŭropo) abelsvarmoj eliras, sed tio povas okazi ankaŭ en somero se kresko de kolonio kondukas al troa denseco. Fine, kolonio povas eliri por forlasi loĝejon fariĝintan neŝatata.

[[Image:Essaim d'abeilles en vol (modifiée).jpg|thumb|« Abelsvarmo » en flugo.]]

[[Image:Essaim d'abeilles posé.JPG|thumb|Abelsvarmo ĉe branĉo]]


== Vidu ankaŭ ==
== Vidu ankaŭ ==

Kiel registrite je 20:28, 5 okt. 2016

Mielo-serĉanto prezentita en malnovaj prahomaj pentraĵoj de antaŭ 8000 jaroj proksime al Valencio (Hispanio).
Fumigado de abelio
Filtrado de mielo

Abelbredado estas la bredado de abeloj fare de homoj. Precipe abelbredado estas por preni de abeloj mielon kaj abelan vakson. Ĝi ofte ankaŭ celas poleni plantojn por pligrandigi rikoltojn.

Por abelbredado la abelistoj konstruas specialajn abelujojn kie la abeloj loĝas. La laborabeloj serĉas nektaron en floroj ĉirkaŭ la abelujo kaj portas ĝin al la abelujo kie ili konservas ĝin en sesedraj ĉeloj faritaj el vakso. En moderna abelkesto la abelisto aranĝas forpreneblajn kadrojn. La laborabeloj konstruas ĉelojn en ili kaj enmetas mielon en la ĉelojn.

Abelonutraj plantoj havas grandan signifon por la abelbredado.

Vivo de la kolonio

Specioj de dombestaj abeloj

La dombestigitaj specioj estas principe Apis mellifera kaj Apis cerana, same kiel Meliponini, senpikila tribo vivanta en tropikaj regionoj. La abelo kaj la silkraŭpo estas la solaj insektoj kvalifikitaj kiel dombestaj. Estas neniu fiziologia diferenco inter la dombestaj kaj sovaĝaj abeloj ; estas nur terminologia punkto. Dombesta kolonio vivas sub homa protekto, kiam sovaĝa kolonio vivas per propraj rimedoj.

Evoluo de kolonio

Abelkolonio konsistas el unika reĝino (virina), el multaj laborabeloj (virinaj), el haremo da virabeloj (viraj), kaj el ovaro (ovoj, larvoj kaj nimfoj). Nur unu kolonio loĝas en ĉiu abelujo.

La loĝantaro de kolonio varias laŭ la sezonoj : ĝi estas pli granda dum la periodoj kiam la vivrimedoj abundas, de 30 000 ĝis 70 000 anoj, por kiel eble plej multe rikolti. Ĝi malkreskas en vintro al sesmil anoj, por minimumigi la konsumadon de proviantoj. Sed ĝi devas resti sufiĉe forta por rekreskigi la kolonion en printempo.

Reproduktado de la abeloj

Seksa reproduktado

Kiel individuoj, la abeloj posedas limigitan supervivan instinkton, ili ne hezitas oferi sin por defendi la kolonion (por ekzemplo, ili pikas eĉ se tio certigas al ili tujan morton). Nur la reĝinoj (virinaj) kaj la virabeloj (viraj) reproduktas sin kiel individuoj, laŭ seksa metodo. Tiu reprodukta maniero plibonigas genetikan miksiĝon. Sed la individuoj ne longtempe vivas : malpli ol unu jaro por la laboristinoj, kaj ĝis kvin jaroj por la reĝino.

Senseksa reproduktado

Reĝino ankaŭ kapablas je partenogenezo, tio estas ke ĝi kapablas demeti vivdonajn ovojn sen antaŭa fekundigo. Tiuj nefekundigitaj ovoj ĉiam naskas virabelojn (viraj) kiuj posedas la saman genetikan heredaĵon de sia patrino.

Reproduktado de la kolonio

Principo

Pri reproduktado de kolonio, la termino de « multiplikiĝo » estus pli adekvata. La uzata tekniko konsistas por kolonio el multiĝo de la reĝinoj kaj al divido en pli etaj kolonioj. Tiu tekniko nomiĝas abelsvarma eliro. La pluvivo de la loĝantaro de kolonio okazas dank'al la reĝino, kies rolo estas konstante ovometi : forta reĝino en forta kolonio ovometas ĝis 2 000 ovojn tage. Rememorigo : la laborabeloj kapablas, per normala larvo nutrata per reĝa ĵeleo, produkti novan reĝinon.

Resume, la reĝinoj naskas laborabelojn kaj la laborabeloj produktas reĝinojn. Kolonio estas do potenciale senmorta eĉ se la individuoj, kiuj konsistigas ĝin, estas mortaj.

Natura abelsvarma eliro

Se la reĝinoj reproduktiĝas laŭ seksa maniero (sekskuniĝado kun virabeloj), la kolonioj reproduktas sin per abelsvarma eliro.

Ekde de printempo (majo en Eŭropo) abelsvarmoj eliras, sed tio povas okazi ankaŭ en somero se kresko de kolonio kondukas al troa denseco. Fine, kolonio povas eliri por forlasi loĝejon fariĝintan neŝatata.

« Abelsvarmo » en flugo.
Abelsvarmo ĉe branĉo

Vidu ankaŭ

Aliaj projektoj

Ŝablono:Projekto Ŝablono:Projekto

Eksteraj ligiloj