Harun ar-Raŝid

Harun ar-Raŝid.

Harun ar-Raŝid (هارون الرشيد‎, هارون الرشيد‎) naskiĝinta la 27-an de marto 763 Raj, Irano - mortinta la 24-an de marto 809 estis bagdada kalifo, religia kaj politika gvidanto de reganta muslima familio de abasidoj. Lia ravega riĉeco kaj nombro de edzinoj farigis el li legendon en fabeloj pri mil kaj unu noktoj. Ĉirkaŭ la jaro 800 li tenis diplomatiajn rilatojn kun kortego de Karolo la Granda, ĉar en la jaro 801 li sendis al franka reĝo nekutiman donacon - elefanton, kiu mortis en la jaro 810 en Aachen.

Antaŭ lia regado kiel kalifo li jam estis grava militestro. La Abasida invado de Malgranda Azio en 782 estis unu el la plej grandaj militoperacoj faritaj de la Abasida Kaliflando kontraŭ la Bizanca Imperio. La invado estis ekigita kiel montro de la Abasida militforto sekve al serio de bizancaj sukcesoj. Estrita de la tiama Abasida her-ŝajniganto, nome la estonta Harun al-Raŝid, la Abasida armeo atingis tiom for kiom ĝis Ĥrisopolo aŭ Skutari, tra la markolo Bosporo el la bizanca ĉefurbo, Konstantinopolo, dum duaranga forto militiris okcidentan parton de Malgranda Azio kaj venkis la bizancajn fortojn tie. Ĉar Harun ne intencis ataki Konstantinopolon kaj ne havis ŝipojn por fari tion, li revenis. Survoje li petis batalpaŭzon kaj haltigis la alt-rangan bizancan senditaron, kiu inkludis gravulojn kiaj la ĉefministro de la imperiestrino Irene nome Staurakios. Tio devigis Irene interkonsenti al trijara batalpaŭzo kaj pagi fortan ĉiujaran tributon.

Li regis dum la jaroj 786 - 809 kaj por periodo de lia regado estis tipa sciencista, religia kaj kultura prospereco. Li fondis ankaŭ bibliotekon Domo de saĝeco.

Sukcedis lin lia filo Al-Amin.