Obio: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Osteologia movis paĝon Obi (vestero) al Obio anstataŭigante alidirektilon: Laŭ formo trovebla en NPIV http://vortaro.net/#obio ; vd komento de Uzanto:Verdulo en Diskuto:Obi (vestero)
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Obi-gokyū.jpg|thumb|''Obi'' en la 5 koloroj de la ''kyu''-niveloj|right|265px]]
[[Dosiero:Obi-gokyū.jpg|thumb|Obio en la 5 koloroj de la ''kyu''-niveloj|right|265px]]
'''Obi''' ([[japana|japane]]: おび) estas [[zono]] por fermi la tradiciajn [[Japanio|japanajn]] [[kimono]]jn aŭ sportvestojn por luktartoj, kiel [[ĵudo]], [[karateo]], ktp.
La '''obio''' ({{lang-ja|{{rubentipo|帯|おび}}|t=obi}}) estas [[zono]] por fermi la tradiciajn [[Japanio|japanajn]] [[kimono]]jn aŭ sportvestojn por luktartoj, kiel [[ĵudo]], [[karateo]], ktp. Ĝi estas ŝtofbando sen [[buko]], nek fermilo. La maniero nodi obion estas vera [[arto]].

Ĝi estas ŝtofbando sen [[buko]], nek fermilo. La maniero nodi ''obi-on'' estas vera [[arto]].


== Historio ==
== Historio ==
Ekde la [[5-a jarcento]] videblas zonoj sur la ''haniwa''-statuoj, kvankam temas nur pri simpla [[kanabo|kanaba]] [[ŝnuro]]. Ĝi poste transformiĝis al ĉirkaŭ 3 centimetrojn larĝa [[rubando]] kaj plilarĝiĝis ĝis 15 centimetroj fine de la [[16-a jarcento]], estante tiam pli ornamada ero de la vesto. Tiam ''obi'' estis nodita aŭ dorse aŭ flanke.
Ekde la [[5-a jarcento]], videblas zonoj sur la ''haniwa''-statuoj, kvankam temas nur pri simpla [[kanabo|kanaba]] [[ŝnuro]]. Ĝi poste transformiĝis al ĉirkaŭ 3 centimetrojn larĝa [[rubando]] kaj plilarĝiĝis ĝis 15 centimetroj fine de la [[16-a jarcento]], estante tiam pli ornama ero de la vesto. Tiam obio estis nodita aŭ dorse aŭ flanke.


Dum la [[18-a jarcento]] evoluis tisado kaj farbado kaj estis kreitaj pli diversaj modeloj.
Dum la [[18-a jarcento]] evoluis tinkturado kaj farbado kaj estis kreitaj pli diversaj modeloj.


Ekde la [[Meiji-epoko]] oni nodis ''obi''-on nur dorse.
Ekde la [[Meiji-epoko]] oni nodis obion nur dorse.


== Nodado ==
== Nodado ==
[[Dosiero:Obi-knot.png|thumb|Kutima [[ĵudo|ĵuda]] aŭ [[aikido|aikida]] ''obi''-nodo]]
[[Dosiero:Obi-knot.png|thumb|Kutima [[ĵudo|ĵuda]] aŭ [[aikido|aikida]] obinodo]]
Tradicie ekzistas ses manieroj nodi ''obi-on'':
Tradicie ekzistas ses manieroj nodi obion:
* [[plata nodo]]
* [[plata nodo]]
* ''otaiko''
* ''otaiko''
Linio 21: Linio 19:
* ''tateya''
* ''tateya''


== Specoj de obioj ĉe luktosportoj ==
Por japanaj [[luktosporto]]j, oni kutime uzas du tipojn de obioj:
* mallarĝaj obioj: [[ĵudo]], [[karateo]], [[aikido]]
* larĝaj obioj: [[iaido]], [[aïkido]].


=== Mallarĝa obio ===
== ''Obi''-tipoj ĉe luktosportoj ==

Oni kutime uzas du tipojn de ''obi'':
* mallarĝaj ''obi-oj'': [[ĵudo]], [[karateo]], [[aikido]]
* larĝaj ''obi-oj'': [[iaido]], [[aïkido]].

=== Mallarĝa ''obi'' ===
Ĝi povas ĉirkaŭi la [[Talio (korpa parto)|talion]] unu fojon kaj duono ĝis dufoje kaj nodiĝas antaŭe. Por ke ĝi bone tenu kaj ne malhelpu la spiradon, la zono devas esti metita sur la osta parto de la koksoj kaj nodita sub la ventraj muskoloj.
Ĝi povas ĉirkaŭi la [[Talio (korpa parto)|talion]] unu fojon kaj duono ĝis dufoje kaj nodiĝas antaŭe. Por ke ĝi bone tenu kaj ne malhelpu la spiradon, la zono devas esti metita sur la osta parto de la koksoj kaj nodita sub la ventraj muskoloj.


Linio 35: Linio 31:
Ekzistas obi-oj el faldita kaj kudrita ŝtofo, kiuj estas pli solidaj ol la simplaj kaj kiujn oni konsilas por la koloroj, kiujn oni gardas longtempe (ekzemple la nigra zono kaj ankaŭ la blanka ĉe aikido).
Ekzistas obi-oj el faldita kaj kudrita ŝtofo, kiuj estas pli solidaj ol la simplaj kaj kiujn oni konsilas por la koloroj, kiujn oni gardas longtempe (ekzemple la nigra zono kaj ankaŭ la blanka ĉe aikido).


=== Larĝa ''obi'' ===
=== Larĝa obio ===
Oni portas larĝan ''obi-on'' kun [[hakama]] (larĝa pantolono), kaj nodas ĝin de antaŭe, konservante 30 centimetrajn ekstremaĵon flanke. La zono poste plurfoje ĉirkaŭas, ĝis ĝi troviĝas denove antaŭe. Oni tiam volviĝas la liberan ekstremaĵon ĉirkaŭ tiun, kiu ĉirkaŭas la koksoj.
Oni portas larĝan obion kun [[hakama]] (larĝa pantolono), kaj nodas ĝin de antaŭe, konservante 30 centimetrajn ekstremaĵon flanke. La zono poste plurfoje ĉirkaŭas, ĝis ĝi troviĝas denove antaŭe. Oni tiam volviĝas la liberan ekstremaĵon ĉirkaŭ tiun, kiu ĉirkaŭas la koksoj.


La avantaĝo de tia zono estas duobla. Unue ĝi ne kreas duoblan ŝtofdikecon ĉe la renoj, kiu estas preferinda dum falo. Due, ĝi ebligas pozicii la zonon meze de la iliakaj krestoj, kio malhelpas, ke ĝi suprenglitu al la talio.
La avantaĝo de tia zono estas duobla. Unue ĝi ne kreas duoblan ŝtofdikecon ĉe la renoj, kiu estas preferinda dum falo. Due, ĝi ebligas pozicii la zonon meze de la iliakaj krestoj, kio malhelpas, ke ĝi suprenglitu al la talio.


== Vidu ankaŭ ==
== Vidu ankaŭ ==
* [[kimono]]
* [[Kimono]]
* [[yukata]]
* ''[[Yukata]]''
* [[yukatabira]]
* ''[[Yukatabira]]''


[[Kategorio:Tradiciaj vestoj de Japanio]]
[[Kategorio:Tradiciaj vestoj de Japanio]]

Kiel registrite je 17:06, 11 maj. 2020

Obio en la 5 koloroj de la kyu-niveloj

La obio (japane  (おび), obi) estas zono por fermi la tradiciajn japanajn kimonojn aŭ sportvestojn por luktartoj, kiel ĵudo, karateo, ktp. Ĝi estas ŝtofbando sen buko, nek fermilo. La maniero nodi obion estas vera arto.

Historio

Ekde la 5-a jarcento, videblas zonoj sur la haniwa-statuoj, kvankam temas nur pri simpla kanaba ŝnuro. Ĝi poste transformiĝis al ĉirkaŭ 3 centimetrojn larĝa rubando kaj plilarĝiĝis ĝis 15 centimetroj fine de la 16-a jarcento, estante tiam pli ornama ero de la vesto. Tiam obio estis nodita aŭ dorse aŭ flanke.

Dum la 18-a jarcento evoluis tinkturado kaj farbado kaj estis kreitaj pli diversaj modeloj.

Ekde la Meiji-epoko oni nodis obion nur dorse.

Nodado

Kutima ĵudaaikida obinodo

Tradicie ekzistas ses manieroj nodi obion:

  • plata nodo
  • otaiko
  • chidori
  • bunko
  • kai no kuchi
  • tateya

Specoj de obioj ĉe luktosportoj

Por japanaj luktosportoj, oni kutime uzas du tipojn de obioj:

Mallarĝa obio

Ĝi povas ĉirkaŭi la talion unu fojon kaj duono ĝis dufoje kaj nodiĝas antaŭe. Por ke ĝi bone tenu kaj ne malhelpu la spiradon, la zono devas esti metita sur la osta parto de la koksoj kaj nodita sub la ventraj muskoloj.

Por nodi la zonon, la maldekstra ekstremaĵo pasas sub la dekstran. Ĉe bone farita nodo la du ekstremaĵoj eliras horizontale.

Ekzistas obi-oj el faldita kaj kudrita ŝtofo, kiuj estas pli solidaj ol la simplaj kaj kiujn oni konsilas por la koloroj, kiujn oni gardas longtempe (ekzemple la nigra zono kaj ankaŭ la blanka ĉe aikido).

Larĝa obio

Oni portas larĝan obion kun hakama (larĝa pantolono), kaj nodas ĝin de antaŭe, konservante 30 centimetrajn ekstremaĵon flanke. La zono poste plurfoje ĉirkaŭas, ĝis ĝi troviĝas denove antaŭe. Oni tiam volviĝas la liberan ekstremaĵon ĉirkaŭ tiun, kiu ĉirkaŭas la koksoj.

La avantaĝo de tia zono estas duobla. Unue ĝi ne kreas duoblan ŝtofdikecon ĉe la renoj, kiu estas preferinda dum falo. Due, ĝi ebligas pozicii la zonon meze de la iliakaj krestoj, kio malhelpas, ke ĝi suprenglitu al la talio.

Vidu ankaŭ