Friedrich Hebbel: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e roboto aldono de: es:Friedrich Hebbel
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
'''Christian Friedrich HEBBEL''' [Kristjan Fridriĥ Hebl] (naskiĝis la [[18-a de marto|18-an de marto]], [[1813]], mortis la [[13-a de decembro|13-an de decembro]], [[1863]]) estis [[Germanio|germana]] [[verkisto]].
'''Christian Friedrich HEBBEL''' [Kristjan Fridriĥ Hebl] (naskita la [[18-a de marto|18-an de marto]] [[1813]] en [[Wesselburen]]; mortinta la [[13-a de decembro|13-an de decembro]] [[1863]] en [[Vieno]]) estis [[Germanio|germana]] [[verkisto]].


Hebbel naskiĝis en la nordgermana urbeto [[Wesselburen]]. Kiel filo de malriĉa familio Friedrich Hebbel akiris la grandan kvanton de siaj scioj aŭtodidakte. En 1835 li en [[Hamburgo]] konatiĝis kun la verkistino [[Amalie Schoppe]], kies influo ebligis al la inteligenta junulo la studadon de juro, historio, literaturo kaj filozofio en [[Heidelberg]] kaj [[Munkeno]]. Dum la tuta studtempo (1836-39) afliktis lin malsanoj kaj financaj zorgoj; fine li dum dudek-taga piedmarŝo revenis al Hamburgo.
Kiel filo de malriĉa familio Friedrich Hebbel akiris la grandan kvanton de siaj scioj aŭtodidakte. En 1835 li en [[Hamburgo]] konatiĝis kun la verkistino [[Amalie Schoppe]], kies influo ebligis al la inteligenta junulo la studadon de juro, historio, literaturo kaj filozofio en [[Heidelberg]] kaj [[Munkeno]]. Dum la tuta studtempo (1836-39) afliktis lin malsanoj kaj financaj zorgoj; fine li dum dudek-taga piedmarŝo revenis al Hamburgo.


Optimismon fine donis la unua literatura sukceso: la tragedio ''Judith'', aperinta en la jaro 1841. Unu jaron poste publikiĝis lia unua poemaro. Stipendio de la [[Danio|dana]] reĝo ebligis al li vojaĝojn al [[Francio]] (1843/44), [[Italio]] kaj [[Aŭstrio]] (1946). Li mortis en [[Vieno]].
Optimismon fine donis la unua literatura sukceso: la tragedio ''Judith'', aperinta en la jaro 1841. Unu jaron poste publikiĝis lia unua poemaro. Stipendio de la [[Danio|dana]] reĝo ebligis al li vojaĝojn al [[Francio]] (1843/44), [[Italio]] kaj [[Aŭstrio]] (1946). Li mortis en [[Vieno]].
Linio 8: Linio 8:


==Listo de verkoj:==
==Listo de verkoj:==
[[Dosiero:Friedrich Hebbel-Nibelungen.jpg|right|thumb|''Die Nibelungen'' (porlerneja eldono presita proksimume en 1900)]]

*''Judith'' (tragedio, 1841)
*''Judith'' (tragedio, 1841)
*''Gedichte'' (poemoj, 1842)
*''Gedichte'' (poemoj, 1842)
Linio 24: Linio 24:


==En [[Esperanto]] aperis:==
==En [[Esperanto]] aperis:==
* ''La malnova domo. (Das alte Haus.)'' Poemo. Tradukis [[Frieda Feichtinger]]. - En: ''[[Austria Antologio]],'' paĝoj 54–57, kajeroj 1–4.
* ''Aŭtuna bildo (Herbstbild), La blinda orgenisto (Der blinde Orgelspieler), Nokta sento (Nachtgefühl), Al la katedralo de sankta Stefano en Vieno (Auf den Dom zu Sankt Stephan in Wien).'' Poemoj. Tradukis [[Karl Friedl]] kaj Frieda Feichtinger. - En: ''Austria Antologio,'' paĝoj 52–57, kajeroj 16–18.
* ''[[Gyges kaj lia ringo]]. (Gyges und sein Ring.)'' Tragedio kvinakta. Tradukis [[Paul Bennemann]]. - Leipzig: Ortsverband der Leipziger Esperanto-Gruppen (Loka Ligo de Leipzigaj Esperantistoj), 1916. - 151 paĝoj.
* ''Maria Magdalena.'' Kvinakta burĝa tragedio. Tradukis [[Adolf Bischitzky]]. - 1-a eldono - Haida: ''Marto,'' 1922. - 79 paĝoj.
* ''Vespera sento, Somera bildo, Aŭtuna bildo.'' – En: Übertragungen = Transkondukoj. Tradukis [[Guido Holz]]. – Messkirch: Gmeiner, 1988. – paĝoj 54-55.


''La malnova domo'' <poemo> ; ''Das alte Haus'' / Trad. [[Frieda Feichtinger]]. - En: Austria antologio ; p. 54 - 57, kajeroj 1 - 4

''Aŭtuna bildo'' <poemo> ; ''Herbstbild'' ; ''La blinda
orgenisto'' <poemo> ; ''Der blinde Orgelspieler'' ; ''Nokta sento'' <poemo> ;
''Nachtgefühl'' ; ''Al la katedralo de sankta Stefano en Vieno'' ; ''Auf den
Dom zu Sankt Stephan in Wien'' / Trad. Karl, Friedl, Frieda Feichtinger]. - En: Austria antologio ; p. 52 - 57, kajeroj 16 - 18

''Gyges kaj lia ringo'' : tragedio kvinakta / En Esperanton
trad. de [[Paul Bennemann]]. - Leipzig: Ortsverband der Leipziger Esperanto-
Gruppen (Loka Ligo de Leipzigaj Esperantistoj), 1916. - 151 p.<br>
Originalo: ''Gyges und sein Ring''

''Maria Magdalena'' : kvinakta burĝa tragedio / Trad. de [[Adolf Bischitzky]]. - 1. eld. - Haida: "Marto", 1922. - 79 p.
Originalo: ''Maria Magdalena''

''Vespera sento'' ; ''Somera bildo'' ; ''Aŭtuna bildo''. – En: Übertragungen = Transkondukoj / trad. de [[Guido Holz]]. – Messkirch : Gmeiner, 1988. – p. 54-55

[[Dosiero:Friedrich Hebbel-Nibelungen.jpg|thumb|left|180px|<!-- ru:Обложка «Нибелунгов» de:Friedrich Hebbel „Die Nibelungen“ (Schulausgabe um 1900, Wien/Brünn) de->eo:Friedrich HEBBEL „_Die_ _Nibelungen_“ (_Schulausgabe_ _um_ 1900, Vieno/Brno) -->]]
<br clear=all>
== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} http://gutenberg.spiegel.de/hebbel/judith/judith.htm <!-- de:Judith -->
{{el}} http://gutenberg.spiegel.de/hebbel/judith/judith.htm <!-- de:Judith -->
Linio 50: Linio 36:
{{el}} http://www.hebbel-museum.de <!-- de:Hebbelmuseum -->
{{el}} http://www.hebbel-museum.de <!-- de:Hebbelmuseum -->


{{DEFAULTSORT:Hebbel, Friedrich}}
[[Kategorio:Germanaj verkistoj|Hebbel]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1813|Hebbel, Friedrich]]
[[Kategorio:Germanaj verkistoj]]
[[Kategorio:Mortintoj en 1863|Hebbel]]
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1813]]
[[Kategorio:Mortintoj en 1863]]


[[de:Friedrich Hebbel]]
[[de:Friedrich Hebbel]]

Kiel registrite je 08:30, 9 jun. 2008

Christian Friedrich HEBBEL [Kristjan Fridriĥ Hebl] (naskita la 18-an de marto 1813 en Wesselburen; mortinta la 13-an de decembro 1863 en Vieno) estis germana verkisto.

Kiel filo de malriĉa familio Friedrich Hebbel akiris la grandan kvanton de siaj scioj aŭtodidakte. En 1835 li en Hamburgo konatiĝis kun la verkistino Amalie Schoppe, kies influo ebligis al la inteligenta junulo la studadon de juro, historio, literaturo kaj filozofio en Heidelberg kaj Munkeno. Dum la tuta studtempo (1836-39) afliktis lin malsanoj kaj financaj zorgoj; fine li dum dudek-taga piedmarŝo revenis al Hamburgo.

Optimismon fine donis la unua literatura sukceso: la tragedio Judith, aperinta en la jaro 1841. Unu jaron poste publikiĝis lia unua poemaro. Stipendio de la dana reĝo ebligis al li vojaĝojn al Francio (1843/44), Italio kaj Aŭstrio (1946). Li mortis en Vieno.

Nuntempe Hebbel estas konsiderata unu el la plej gravaj dramistoj de la 19-a jarcento. Krom dramojn li verkis ankaŭ poemojn, rakontojn kaj novelojn.

Listo de verkoj:

Die Nibelungen (porlerneja eldono presita proksimume en 1900)
  • Judith (tragedio, 1841)
  • Gedichte (poemoj, 1842)
  • Mein Wort über das Drama! (traktato pri dramoj, 1843)
  • Maria Magdalena (tragedio, 1844)
  • Der Diamant (komedio, 1847)
  • Neue Gedichte (poemoj, 1848)
  • Herodes und Mariamne (tragedio, 1850)
  • Agnes Bernauer (dramo, 1852)
  • Erzählungen und Novellen (rakontoj kaj noveloj, 1855)
  • Gyges und sein Ring (tragedio, 1856)
  • Gedichte (poemoj, 1857)
  • Demetrius (tragedio/fragmento, eld. 1864)
  • Tagebücher (taglibroj, verkitaj 1835-63, eld. 1885-87)

En Esperanto aperis:

  • La malnova domo. (Das alte Haus.) Poemo. Tradukis Frieda Feichtinger. - En: Austria Antologio, paĝoj 54–57, kajeroj 1–4.
  • Aŭtuna bildo (Herbstbild), La blinda orgenisto (Der blinde Orgelspieler), Nokta sento (Nachtgefühl), Al la katedralo de sankta Stefano en Vieno (Auf den Dom zu Sankt Stephan in Wien). Poemoj. Tradukis Karl Friedl kaj Frieda Feichtinger. - En: Austria Antologio, paĝoj 52–57, kajeroj 16–18.
  • Gyges kaj lia ringo. (Gyges und sein Ring.) Tragedio kvinakta. Tradukis Paul Bennemann. - Leipzig: Ortsverband der Leipziger Esperanto-Gruppen (Loka Ligo de Leipzigaj Esperantistoj), 1916. - 151 paĝoj.
  • Maria Magdalena. Kvinakta burĝa tragedio. Tradukis Adolf Bischitzky. - 1-a eldono - Haida: Marto, 1922. - 79 paĝoj.
  • Vespera sento, Somera bildo, Aŭtuna bildo. – En: Übertragungen = Transkondukoj. Tradukis Guido Holz. – Messkirch: Gmeiner, 1988. – paĝoj 54-55.

Eksteraj ligiloj

greke http://gutenberg.spiegel.de/hebbel/judith/judith.htm greke http://gutenberg.spiegel.de/hebbel/genoveva/genoveva.htm greke http://gutenberg.spiegel.de/hebbel/gyges/gyges.htm greke http://www.hebbel-museum.de