Valizo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Suitcase 750x500.jpg|right|thumb]]
[[Dosiero:Suitcase 750x500.jpg|right|thumb|Ordinara valizo]]
[[Dosiero:Suitcase1.jpg|eta|right|thumb|Rulebla valizo]]


'''Valizo''' estas malgranda, manportebla [[Kofro|kofro]], kiu malfermiĝas en du partojn. Ĝi povas esti [[ledo|leda]], [[plasto|plasta]], [[tolo|tolkovrita]], [[metalo|metala]] (t.n. militista). Tre malpeza valizo estas nomata aviadila valizo.
'''Valizo''' estas vojaĝa pakumo, rigida, proksimume [[Paralelepipedo|paralelepipeda]], malfermiĝanta en du partojn, ŝlosebla, kun anso, mane portebla aŭ rule trenebla de unu homo. Ĝi povas esti [[ledo|leda]], [[plasto|plasta]], [[tolo|tolkovrita]], [[metalo|metala]] (t.n. ''militista''). Tre malpeza valizo estas nomata ''aviadila valizo''.


== Historio ==
([[PIV]])

La valizoj aperis meze de la 19ª jc. Antaŭe la ĉefaj vojaĝaj pakumoj
estas sakoj aŭ [[kofro]]j. En la jaroj 1850-aj la franco ''Louis Vuitton'' kreis
sintezon, kiu estis rigida preskaŭ kiel kofro (tenis sian formon, tiel
ke la enpakitaj vestoj ne taŭziĝis, la objektoj rompiĝemaj ne
difektiĝis), kaj aliflanke, estis malpeza kaj malmultekosta kiel
vojaĝa sako. Krome, la plata formo de orta paralelipipedo (kontraste
kun la ofte rondetaj kovriloj de la kofroj) ebligis kompaktan aranĝon
de la pakaĵaro.

Sekve de tio en la dua duono de la 19ª jc la valizoj iom post iom forpuŝis la malnovajn vojaĝajn kofrojn.

== La valizoj en Esperanto ==

La [[Fundamento de Esperanto]] celis precipe la tiutempajn realaĵojn, tial ĝi jam entenas la vorton ''valizo'', kaj ignoras la jam arkaikiĝintan ''kofron''. Ankaŭ en la [[Proverbaro Esperanta]] de [[L. L. Zamenhof]]<ref>[http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php Lernu]</ref> aperas la [[proverbo]]:
: {{citaĵo|''Pli valoras propra ĉemizo, ol fremda plena valizo.''}}


== Vidu ankaŭ ==
== Vidu ankaŭ ==
Linio 11: Linio 28:
* [[Sako]]
* [[Sako]]


== Proverbo ==
== Referenco ==
Ekzistas [[proverbo]] pri valizo en la [[Proverbaro Esperanta]] de [[L. L. Zamenhof]]<ref>[http://eo.lernu.net/biblioteko/proverboj/listo.php Lernu]</ref>:
* {{citaĵo|''Pli valoras propra ĉemizo, ol fremda plena valizo.''}}

== Referencoj ==
<references/>
<references/>


[[Kategorio:Ujoj]]
[[Kategorio:Ujoj]]

[[ar:حقيبة]]
[[bg:Куфар]]
[[br:Malizenn]]
[[ca:Maleta]]
[[cs:Kufr]]
[[da:Kuffert]]
[[de:Koffer]]
[[en:Suitcase]]
[[es:Maleta]]
[[fa:چمدان]]
[[fi:Matkalaukku]]
[[fr:Valise]]
[[gn:Vuruháka]]
[[he:מזוודה]]
[[io:Valizo]]
[[it:Valigia]]
[[ja:スーツケース]]
[[ka:ჩემოდანი]]
[[lt:Lagaminas]]
[[nl:Koffer]]
[[no:Koffert]]
[[pl:Walizka]]
[[pt:Mala]]
[[ru:Чемодан]]
[[sl:Kovček]]
[[sv:Koffert]]
[[uk:Валіза]]
[[vi:Va li]]

Kiel registrite je 11:07, 28 jan. 2012

Ordinara valizo
Rulebla valizo

Valizo estas vojaĝa pakumo, rigida, proksimume paralelepipeda, malfermiĝanta en du partojn, ŝlosebla, kun anso, mane portebla aŭ rule trenebla de unu homo. Ĝi povas esti leda, plasta, tolkovrita, metala (t.n. militista). Tre malpeza valizo estas nomata aviadila valizo.

Historio

La valizoj aperis meze de la 19ª jc. Antaŭe la ĉefaj vojaĝaj pakumoj estas sakoj aŭ kofroj. En la jaroj 1850-aj la franco Louis Vuitton kreis sintezon, kiu estis rigida preskaŭ kiel kofro (tenis sian formon, tiel ke la enpakitaj vestoj ne taŭziĝis, la objektoj rompiĝemaj ne difektiĝis), kaj aliflanke, estis malpeza kaj malmultekosta kiel vojaĝa sako. Krome, la plata formo de orta paralelipipedo (kontraste kun la ofte rondetaj kovriloj de la kofroj) ebligis kompaktan aranĝon de la pakaĵaro.

Sekve de tio en la dua duono de la 19ª jc la valizoj iom post iom forpuŝis la malnovajn vojaĝajn kofrojn.

La valizoj en Esperanto

La Fundamento de Esperanto celis precipe la tiutempajn realaĵojn, tial ĝi jam entenas la vorton valizo, kaj ignoras la jam arkaikiĝintan kofron. Ankaŭ en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof[1] aperas la proverbo:

Citaĵo
 Pli valoras propra ĉemizo, ol fremda plena valizo. 

Vidu ankaŭ

Referenco

  1. Lernu