Perimetro: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Escarbot (diskuto | kontribuoj)
e wikidata interwiki
Aldonitaj tabelo kaj formuloj
Linio 1: Linio 1:
'''Perimetro''' -- estas sumo de la longoj de ĉiuj flankoj de unu geometria figuro. La perimetro de triangulo, do, estas la sumo de ĉiuj tri flankoj. La ĝenerala formulo—la sumo de ĉiuj flankoj—estas ne ĉiam oportuna por kalkuli la perimetron, pro tio oni uzas aliajn formulojn por multanguloj kun konataj ecoj (ekz. por kvadrato oni povas simple kvarobligi la longo de unu flanko). La plej grava estas perimetro de cirklo, ĉar ĝi rilatas al la radiuso per la rilatumo, konata kiel [[Pi (nombro)|Pi]]:
'''Perimetro''' -- estas sumo de la longoj de ĉiuj [[latero]]jde unu [[geometria figuro]]. La perimetro de [[triangulo]], do, estas la sumo de ĉiuj tri lateroj. La ĝenerala formulo—la sumo de ĉiuj flankoj—estas ne ĉiam oportuna por kalkuli la perimetron, pro tio oni uzas aliajn formulojn por multanguloj kun konataj ecoj (ekz. por kvadrato oni povas simple kvarobligi la longon de unu latero).
<center>
:<math> P = d \cdot \pi = 2 r \cdot \pi = 2 \pi r </math>
{| class="wikitable"
|+ '''Perimetro de [[plurlatero]]j'''
|-
! Plurlatero !! Formulo !! Parametroj
|-
| [[Triangulo]] || <math>a+b+c\;</math> || ''a'', ''b'' kaj ''c'' estas la longoj de ĉiuj el la tri lateroj.
|-
| [[Paralelogramo]] || <math>2(a+b)\;</math> || ''a'' kaj ''b'' estas la longoj de du sinsekvaj lateroj.
|-
| Iu ajn [[plurlatero]] || <math>a_{1} + a_{2} + a_{3} + \ldots + a_{n} = \sum_{i=1}^{n}a_{i}</math> || kie <math>a_{i}</math> estas la longo de la <math>i</math>-a (1-a, 2-a, 3-a...n-a) latero de plurlatero kun ''n'' lateroj.
|-
| Konveksa [[regula plurlatero]]|| <math>2nR \sin\left(\frac{\pi}{n}\right)</math> || ''n'' estas la nombro de lateroj kaj ''R'' la distanco inter la plurlaterocentro kaj ĉiuj [[vertico (geometrio)|vertico]]j.
|}
</center>


'''Cirkonferenco''' estas l termino uzita por priskribi perimetro de fermita [[kurbo]].
::<math>P</math> signifas perimetron,
::<math>r</math> estas [[radiuso]] de [[cirklo]] kaj
::<math>\pi</math> estas nombro pi kun la valoro 3,14159265...
::<math>d</math> estas [[diametro]]


La plej komuna estas la [[cirklo]], kies perimetro rilatas al la radiuso per la rilatumo kun la nombro [[Pi (nombro)|Pi]]:
Sufiĉe ofte uzata '''duonperimetro''' estas simple duono de la perimetro.
:<math> L = d \cdot \pi = 2 r \cdot \pi = 2 \pi r </math>
::<math>L</math> signifas cirkonferencon,
::<math>r</math> estas la [[radiuso]] de [[cirklo]] kaj
::<math>\pi</math> estas la nombro [[pi]] kun la valoro 3,14159265...
::<math>d</math> estas la [[diametro]].

Alia ekzemplo estas la [[elipso (geometrio)|elipso]], kies perimetro ankaŭ rilatas al [[Pi (nombro)|Pi]]:

:<math> L = 4a \int_{0}^{\pi/2}\sqrt{1-{\epsilon}^2\sin^2t}\mathrm dt = 4a\rm E(\epsilon)</math>
::<math>L</math> signifas cirkonferencon,
::<math>a</math> estas la [[granda duonakso|grandan duonakson]] de la [[elipso]]
::<math>\epsilon</math> estas la [[discentreco]] de la elipso
::<math>\pi</math> estas la nombro [[pi]]
::<math>t</math> estas [[variablo]] por la [[integralo|integrado]]
::<math>\rm E</math> estas la [[elipsa integralo#Neplena elipsa integralo de la dua speco|elipsa integralo de la dua speco]].

Sufiĉe ofte uzata '''duonperimetro''' estas simple duono de la perimetro aǔ cikonferenco.


[[Kategorio:Matematiko]]
[[Kategorio:Matematiko]]

Kiel registrite je 15:29, 27 aŭg. 2018

Perimetro -- estas sumo de la longoj de ĉiuj laterojde unu geometria figuro. La perimetro de triangulo, do, estas la sumo de ĉiuj tri lateroj. La ĝenerala formulo—la sumo de ĉiuj flankoj—estas ne ĉiam oportuna por kalkuli la perimetron, pro tio oni uzas aliajn formulojn por multanguloj kun konataj ecoj (ekz. por kvadrato oni povas simple kvarobligi la longon de unu latero).

Perimetro de plurlateroj
Plurlatero Formulo Parametroj
Triangulo a, b kaj c estas la longoj de ĉiuj el la tri lateroj.
Paralelogramo a kaj b estas la longoj de du sinsekvaj lateroj.
Iu ajn plurlatero kie estas la longo de la -a (1-a, 2-a, 3-a...n-a) latero de plurlatero kun n lateroj.
Konveksa regula plurlatero n estas la nombro de lateroj kaj R la distanco inter la plurlaterocentro kaj ĉiuj verticoj.

Cirkonferenco estas l termino uzita por priskribi perimetro de fermita kurbo.

La plej komuna estas la cirklo, kies perimetro rilatas al la radiuso per la rilatumo kun la nombro Pi:

signifas cirkonferencon,
estas la radiuso de cirklo kaj
estas la nombro pi kun la valoro 3,14159265...
estas la diametro.

Alia ekzemplo estas la elipso, kies perimetro ankaŭ rilatas al Pi:

signifas cirkonferencon,
estas la grandan duonakson de la elipso
estas la discentreco de la elipso
estas la nombro pi
estas variablo por la integrado
estas la elipsa integralo de la dua speco.

Sufiĉe ofte uzata duonperimetro estas simple duono de la perimetro aǔ cikonferenco.