Synapsida

Kiel legi la taksonomion Synapsida
Troveblo de fosilioj: Karbonio ĝis frua Kretacio
Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia Filumo: Ĥorduloj Chordata Subfilumo: Vertebruloj Vertebrata Infrafilumo: Makzeluloj Gnathostomata Superklaso: Kvarpieduloj Tetrapoda Grandklaso: Amniuloj Amniota Klaso: Sinapsidoj Synapsida Osborn, 1903
Aliaj Vikimediaj projektoj

Sinapsidoj (Synapsida = "unu arko") estas klaso de amniuloj kiuj evoluigis unu truon en ĉiu flanko de la kranio, antaŭ 300 milionoj da jaroj dum la malfrua Karbonio. Sinapsidoj ĝisvivis ĝis la frua Kretaceo.

La truo menciita permesas al la makzelo malfermiĝi pli larĝe; sekve, ĝi permesas la alligadon de pli grandaj, pli fortaj makzelomuskuloj.

La klaso Synapsida estas parafiletika aro. Tio signifas, ke ĝi ne enhavas prapatron kaj ĉiujn ties idojn, ĉar en ili estas la mamuloj. Male ĝi estas evolua grado, kuniĝante uloj kiuj intersimilas forme kaj ekologie. Ili do ne estas aro rigardata en arkreskiĝa klasigo. En kladistiko oni rigardas la naturan kladon Theromorpha, kiu enhavas du klasojn: la parafiletikan klason Synapsida kaj la monofiletikan klason Mammalia (t.e. Mamuloj).

Konforme kun nuntempaj esploroj, la klasifiko de sinapsidoj povas esti donita en formo du kladogramoj:

Synapsida	Caseasauria †Eothyrididae †Caseidae Eupelycosauria †Varanopidae †Ophiacodontidae †Edaphosauridae Sphenacodontia †Haptodus garnettensis †Palaeohatteria †Pantelosaurus †Cutleria Sphenacodontoidea †Sphenacodontidae THERAPSIDA

Therapsida	†Biarmosuchia †Eotitanosuchidae Eutherapsida †Dinocephalia Neotherapsida Anomodontia †Venjukoviidae †Galeopsidae †Dicynodontia Theriodontia †Gorgonopsia Eutheriodontia †Therocephalia Cynodontia (inkl. MAMMALIA)

Por pli detala priskribo de la deveno de mamuloj jenas ankoraŭ unu kladogramo — por la subordo Cynodontia (laŭ rezultoj de la esploro far Liu Jiun kaj P. Olsen (2010)):

Cynodontia	†Dviniidae †Procynosuchidae †Madysauridae Epicynodontia †Galesauridae †Thrinaxodontidae Eucynodontia Cynognathia †Cynognathidae Gomphodontia †Diademodontidae †Trirachodontidae †Traversodontidae Probainognathia †Chiniquodontidae †Probainognathidae Prozostrodontia †Prozostrodon † Therioherpetidae † Tritheledontidae † Tritylodontidae † Brasilodontidae MAMMALIA