Uzanto:Ssire-Provo

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Heraldiko[redakti | redakti fonton]

|

    • El lazuro kun barilo el tri pintaj palisoj el arĝento, surigita de pavo voste paradanta el oro, akompanata sube kaj interne de du vid-al-vidaj kronitaj bovinoj el la sama; kun kapo ankaŭ el oro ŝarĝita de testudŝelo el naturkoloro surigita de reĝa fermita krono el lazuro reliefigita el oro, akompanata dekstre de la majuskla litero H kaj live de la nombro kvar skribita en romanaj ciferoj el lazuro.
    • Les anciennes armoiries étaient d'argent à trois pals de gueules avec un paon rouant du même perché sur celui du milieu
    • Ces armes sont des armes parlantes de forme "rebus" (pau signifie "palissade" en béarnais), et de forme "à-peu-près" (le paon se dit pavon ou pau [paw]).
    • Le chef, ajouté en 1829, n'est pas évoqué par Malte-Brun (qui oublie aussi de préciser la couleur du paon).
    • Les vaches ne sont pas couronnées par Malte-Brun. Elles sont censées rappeler les armes des seigneurs du Béarn, or leurs vaches ne sont pas couronnées. Le blasonnement donné par Paul Raymond sanctionne-il une promotion ?



Le nom même de Pau, signifie le pieu : en effet le bourg était protégé par des palissades de pieŭ, qui figurent également sur le blason de la ville, en compagnie d'un paon et de deux vaches.

Les vaches que l’on retrouve dans le blason du Béarn évoquent l’ancien peuple Espagnol des Vaccéens, soumis par les romains, une centaine d'années avant J.C.

Le nom "Béarnais" pourrait avoir pour origine "Bénéharni", peuple d’origine Phocéenne qui aurait été chassé des bords de la Méditerranée par l’invasion des hordes Kimriques… d'après d'autres sources, il est d’origine ibérique et contient la racine basque de « harri » = pierre.

http://www.notrefamille.com/64000-pau/devises-59512821-ville-village.html La devise de Pau (devise ancienne): URBIS PALLADIUM ET GENTIS Palladium de la ville et de la nation Les armes de Pau d'azur, à la barrière de trois pals au pied fiché d'argent, sommée d'un paon rouant d'or, et accompagnée en pointe et intérieurement de deux vaches aussi d'or affrontées et couronnées du même ; au chef d'or, chargé d'une écaille de tortue au naturel, surmontée d'une couronne d'azur rehaussée d'or et accompagnée à dextre d'un H et à senestre du chiffre IV Historique de la devise de Pau Ces armoiries ont été accordées à la ville par lettres patentes du 30 juin 1829. Les anciennes armoiries concédées, en 1482, par François-Phoebus, roi de Navarre, étaient : d'argent, à trois pals de gueules, au paon rouant d'azur perché sur le milieu. C'étaient des armoiries parlantes, car Paü en béarnais signifie paon. L'écaille de tortue qui figure dans les armoiries de Pau et que désigne la devise par le mot palladium y est en souvenir de celle qui servit de berceau à Henri IV et qui est encore conservée au château de Pau. Celle-ci fut providentiellement sauvée en 1793, lorsque des énergumènes, sous le prétexte de détruire les vestiges de la tyrannie, brûlèrent une foule de vieŭ souvenirs et de meubles contenus dans le château. L'écaille-berceau fut dérobée, au péril de sa vie, par Lamaiguère, surnommé Lajeunesse, concierge ou sergent du château, qui lui substitua une autre écaille provenant du cabinet d'histoire naturelle de Monsieur de Beaurepaire. La véritable écaille demeura cachée pendant plus de vingt ans chez le menuisier Saffores, rue Facture, à Pau, qui affronta mille dangers pour la conserver. En 1814, sur la demande du Conseil municipal de Pau, cette écaille fut rendue au château. (Note de M. Gaston du Breuille, de Pau, 1896.)

HOMA-RANISMO[redakti | redakti fonton]

Homa-ranismo vortludas kun Homaranismo, nomo donita de Zamenhof mem al sia koncepto pri Hilelismo. Tiu vortludo allogis multajn humoristojn, kiuj uzis ĝin jen provokeme, jen satire, jen por iom "malsanktuligi la karan Majstron", jen tutsimple por amuzi.
El la diversaj verkoj kiuj baziĝis sur tiu vortludo (kiel ekzemple kelkaj bildsrioj en La KancerKliniko) oni ĉefe trovis paĝon en tiu ĉi Vikipedio, kiu prezentiĝis kiel vera artikolo.
Tiu paĝo naskiĝis en 2004, kaj la blago bone pluvivis kvar plenajn jarojn, sen problemoj, ricevante korektojn kaj eĉ aldonojn, kiel tute serioza artikolo.
Alvenis fine aro da seriozuloj, kiuj opinias enciklopedion ne ŝerclibro, kaj kiuj postulis ke forvaporiĝu tiu artikolo, "ĉar en enciclopedio devas esti nur faktoj".

Jen kiel tekstis tiam la ŝerc-artikolo:

Homa-ranismo estas la teorio ke la homaro devenis de amfibioj.

Historio[redakti | redakti fonton]

Laŭ antaŭe popularaj teorioj, homoj aŭ devenis de simioj, aŭ estis rekte kreitaj de Dio sen antaŭa praspeco. Sed lastatempe, la teorio de homa-ranismo multe gajnis subtenon en la scienca komunumo.

Sukcesoj de la teorio[redakti | redakti fonton]

Laŭ la teorio de homa-ranismo, la homa korpo evoluiĝis de la rana. Tiu teorio jam iom sukcesis klarigi kelkajn ĉefajn faktojn observatajn en la naturo. Ekzemple:

  • Ĝi bone klarigas kial niaj kruroj estas pli dikaj ol niaj brakoj.
  • La teorio klarigas ankaŭ, kial nur en tre malmultaj kulturoj oni manĝas ranaĵon. Rilatas al la forta sento kontraŭ kanibalismo, kiu ekzistas en multaj specoj por averti genetikan malavantaĝon.
  • La teorio klarigas ankaŭ, kial en multaj kulturoj, legendoj aŭ fabeloj bildigas iron/reiron al praa rana formo, pli/malpli per fiinterveno de malbonintencaj duondiaj/feaj estuloj. Tio iel bildigas la sopiron al iu praa "ora tempo", aŭ ankaŭ al bedaŭro de la en-utera vivo. Tio ankaŭ klarigas la emon de ŝafgardistinoj pri kisado al rano, kun la espero ke fakte temas pri "rana princo" kiu ŝanĝiĝu al "rava princo". (Notu, ke ofte la ranon oni anstaŭas per bufo, kies famo de malbeleco akrigas la simbolon.)

La mankanta ligo[redakti | redakti fonton]

Tamen, la plej forta malpruvo de la homa-rana teorio, kontraŭ kiu ĝiaj subtenantoj devis lukti, estis ke oni ankoraŭ ne trovis la "mankantan ligon", fosilion de iu prabesto duon-homa, duon-rana.

Tiu situacio ekzistis dum jarcentoj, sed frue dum la 20a jarcento, doktoriĝa studento Jens Blumann de la universitato de Stuttgart ricevis la ideon, ke la mankanta ligo povus esti ne fosilio, sed iu ankoraŭ vivanta homo, kiu restas iom pli raneca ol aliaj homoj.

Pro la antaŭa malsukceso trovi fosilion, la teorio de Blumann estis tre alloga. Sed sciencistoj estis iom malcertaj, pri la maniero en kiu homo povis esti raneca. Tamen, oni plej multi supozis, ke atletoj (kaj aparte, saltistoj) devas esti la plej verŝajnaj kandidatuloj por esti la mankanta ligo -- kaj en la jaroj sesdekaj, esploristoj en la universitato de Birmingham faris testojn kun sango ĉerpita de Dick Fosbury, serĉante evidencon de rana DNA. Tamen, iliaj testoj estis nekonkludaj.

Nur ekde la komenco de la 21a jarcento, sciencaj esploristaj komencis serioze sekvi alian eblecon: ke Blumann pravis, sed ke povus esti iu eco en la homoj kiu estas pli forte ran-rilata ol la salta povo. Oni teorumis, ke ĉar ekde la fino de nia ĝenerala raneco, la kapablo kiun la homaro plej multe antaŭenigis estas la parolado, se la mankanta ligo estas viva homo (laŭ la Blumana supozo) devas esti iu kiu faras multan bruon sed malkapablas inteligente paroli. Pro tio, esploristoj en kelkaj universitatoj lastatempe komencis ĉerpi sangon el multaj el niaj politikistoj por fari testojn.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Homaranismo