Vipkrakigado
Vipkrakigado (bavare ; germane Goaßlschnalzen) estas la ago de produktado de krakanta sono per la uzo de vipo. Uzita dum bruta veturado kaj rajdado, ĝi ankaŭ fariĝis arto, ekzemple kiel parto de muzika prezentado folklora.[1] Ritma vipkrakigado apartenas al la tradicia kulturo inter diversaj ĝermanaj homoj de Bavario (Goaßlschnalzen), diversaj Alpaj areoj (Aperschnalzen), Aŭstrio, kaj Hungario (Ostorozás). Hodiaŭ ĝi estas prezentanta arto, parto de rodeo ekspozicio en Usono, konkurenciva sporto en Aŭstralio kaj ĉiam pli populara en Britio, kie ĝi transiras limojn de sporto, ŝatokupo kaj efikeco.
Fiziko[redakti | redakti fonton]
La fendeto kiun vipo produktas estas produktita kiam sekcio de la vipo moviĝas pli rapide ol la rapido de sono kreanta malgrandan sonondoknalon. La kreado de la sonondoknalo estis konfirmita en 1958[2] analizante la altrapidan ombrofotarton prenitan en 1927[3][4].
Lasttempe, sole geometria faktoro estis rekonita: la pinto de la vipo moviĝas dufoje tiel rapide ĉe la buklo de la vipo, ekzakte kiel la pinto de la rado de aŭto moviĝas dufoje same rapide kiel la aŭto mem[3][4].
Ofta klarigo estas derivi la konduton de la principo de la leĝo pri konservado de energio. Tamen notiĝis ke la energio ankaŭ estas konservita kiam la fendeto bolas, tial derivadoj de sole konservadaj leĝoj, inkluzive de konservado de impeto kaj kelkaj aliaj estas nesufiĉaj[4].
En 1997 la Discovery Magazine raportis koncerne la eblecon de la "vipkrakigado-" efikmilionoj da jaroj antaŭe. Kiel parto de la komuna esplorado fare de komputikistoj kaj paleontologoj en la decidproponon de dinosaŭroj, Nathan Myhrvold, ĉefteknologioficiro de Mikrosofto, aranĝis komputilsimuladon de apatosaŭro, kiu havas tre longan, pintigante voston simila al vipo. Bazigante sur la rezonado priskribita supre, Myhrvold finis ke saŭropodoj estis kapablaj je produktado de fendeto komparebla al la sono de kanono[5].
Plia legado[redakti | redakti fonton]
- Andrew Conway, The New Bullwhip Book, Loompanics Unlimited, 2005. ISBN 1-55950-244-4.
- Robert Dante, Let's Get Cracking! The How-To Book of Bullwhip Skills, CreateSpace, 2008. ISBN 1-4404-0623-5.
- Why Whips Crack
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Prezentado de loka folklora muzikbando Die Siebar-taler en Sieber, Hercbergo, Germanio, dum la 89a SAT-kongreso en la 19a de Julio 2016.
- ↑ B. Bernstein, D. A. Hall, and H. M. Trent. "On the dynamics of a bull whip", Journal of the Acoustic Society of America 30: 1112-1115 (1958).
- ↑ 3,0 3,1 American Physical Society (2002) Whip Cracking Mystery Explained Arkivigite je 2009-05-26 per la retarkivo Wayback Machine, 26 May 2002 (el Retarkivo 20090526212838)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Alain Goriely and Tyler McMillen, "Shape of a Cracking Whip Arkivigite je 2016-04-28 per la retarkivo Wayback Machine" Phys. Rev. Lett. 88, 244-301, June 2002 COI:10.1103/PhysRevLett.88.244301
- ↑ "Dinosaur in Motion", Discover Novembro 1997