Enigo
En la kampo de komputado kaj aŭtomatigo, enigo estas ĉiuj datumoj, kiuj venas al la komputilo aŭ alia aŭtomatigita aparato, de la ekstera mondo. Eniga rimedoj estas ĉiuj rimedoj por eniri en la komputilon, aŭ alian aŭtomatigitan aparaton, de tiaj datumoj.
Ĉar multaj komputilaj taskoj baziĝas sur datumoj devenantaj de la ekstera mondo, baza kondiĉo por la ĝusta funkciado de la komputilo estas provizi ĉi tiujn datumojn kiel eble plej fidinde kaj facile.
Enigo de datumoj[redakti | redakti fonton]
En la fruaj tagoj de la komputilo la ĉefa enigo de la komputilo estis teksta, kaj por ĝia enigo al la komputilo estis uzataj truignomaŝinoj, kiuj havis klavaron (esence similan al tiu de tajpilo) kaj tajpado sur ĝi kreis specon de eligo, truitaj kartoj aŭ truitaj filmoj legitaj de la komputilo uzante taŭgan legilon. Por kontroli la ĝustecon de la tajpado, pluraj metodoj estis uzataj:
- Retajpante la samajn datumojn, sur la truitaj kartoj kreitaj en la unua paŝo, kaj kontrolante ĉiun kazon kie neniu matĉo estis trovita.
- La raportisto de la datumoj ankaŭ kreis reviziajn liniojn aŭ kontrolajn kampojn, kiuj permesis tujan detekton de tajperaro.
Simile al la truitaj kartoj, enigo ankaŭ estas kreita sur truita bendo. En la malfruaj 1960-aj jaroj ankaŭ funkciis maŝinoj por tajpi sur magneta bendo.
Meze de la 1970-aj jaroj, la truita karto estis anstataŭigita per disketo, kies la procezo de tajpado estis simila al tiu de tajpado de truitaj kartoj, sed la produkto estis disketo, pli oportuna por stokado kaj skuado.
Rekta legado de originalaj dokumentoj[redakti | redakti fonton]
Por redukti tajpadon, ekipaĵo estis evoluigita kiu permesis al datumoj esti legitaj rekte de certaj fontdokumentoj, kiel ekzemple optika legilo, magnetinka legilo (magneta signolegado), kaj legilo de signoj kiuj estis markita per krajono sur taŭga formo.
Por rapida enigo de kataloga nombro de produktoj (produktoj aĉetitaj en la vendejo, aĵoj en la magazeno, libroj en la biblioteko) estis kreita en la 1970-aj jaroj strekokodo - kodo por reprezenti nombrojn kaj literojn, kiuj legeblas preterpasante ĝin antaŭ legilo, ŝparante la bezonon tajpi la produktan katalogo-numeron, kaj tiele eniro de la datumoj estis pli rapide kaj pli fidindaj.
Magneta strio sur kreditkarto permesas legi la kartdetalojn (kartnumero, nomo de la kartposedanto, ktp.) per taŭga legilo, certigante pli rapidan kaj fidindan enigon de tiuj detaloj.
Enigo fare de la uzanto[redakti | redakti fonton]
En la malfruaj 1980-aj jaroj, okazis kreskanta ŝanĝo al datumeniro rekte de uzantoj, per terminalo ligita al malproksima komputilo aŭ per persona komputilo. Ĉi tiu formo de enigo de datumoj multe reduktis la bezonon de tajpistoj, kvankam kelkaj faris tion ĝis la komenco de la 21-a jarcento.
La ekspansio de la uzo de grafika uzantinterfaco kaŭzis la evoluon de nova speco de eniga aparato, la plej elstara el kiuj estas la komputila muso. Ĉi tiuj rimedoj estas uzataj por rekta elekto el opcioj montrataj sur la ekrano, kiel fingromontrado pri la elektita opcio. Aliaj rimarkindaj montraparatoj de la posta generacio estas la tuŝekrano, kiu ebligas elekti la deziratan opcion, el opcioj montrataj sur ĝi tuŝante per la fingron aŭ skribilon sur la ekrano, tuŝplato - aparato kiu ŝparas spacon rilate al la muso, stirstango, aŭ eĉ danca tapiŝo, kiu aktuale en 2010 estas preskaŭ neuzita, kaj trackball, kiu aktuale en 2010 estas uzita preskaŭ ekskluzive fare de homoj kun reduktita moviĝeblo.
Plurmedia enigo[redakti | redakti fonton]
Kelkaj komputilaj aparatoj ankaŭ povas esti klasifikitaj kiel enigaparatoj, ĉar ni uzas tiujn aparatojn por sendi instrukciojn al la komputilo, kelkaj oftaj ekzemploj de komputilaj enigaparatoj estas:
- Komputila muso
- Komputila klavaro
- Tuŝekrano
- Mikrofono
- Retkamerao
- Tuŝplato
- Trackpad
- Skanilo
- Trakpilko
La movo al multmediaj sistemoj kondukis al gamo da taŭgaj rimedoj de enigo:
- Sono, uzante mikrofonon
- Senmova bildo, uzante skanilon kaj ciferecan fotilon
- Videobildo, uzante videa kameraon ligitan al komputilo per taŭga komputila karto kaj retkamerao.
Aldone al ĉiuj enigrimedoj priskribitaj supre, kiuj estas uzataj ekskluzive por enigo (aŭ ĉefe por enigo), ekzistas rimedoj por konservi datumojn, kiuj estas uzataj por registri eligon kiu poste fariĝas enigo. Ĉi tiuj rimedoj estas magneta bendo, diskaparato, Kompakta disko kaj similaj.
De la aparataro kaj programaro[redakti | redakti fonton]
Ankaŭ kelkaj internaj komponentoj de komputilo estas enigkomponentoj al aliaj komponentoj, kiel la ŝaltila butono de komputilo estas eniga komponento por la procesoro aŭ la elektroprovizo, ĉar ĝi prenas enigon de la uzanto kaj sendas ĝin al aliaj komponantoj por plua prilaborado.
En multaj komputilaj lingvoj la ŝlosilvorto "Input" (enigo en la angla) estas uzata kiel speciala ŝlosilvorto aŭ funkcio, kiel en Visual Basic aŭ Python. La komando "Input" estas uzata por doni al la maŝino la datumojn, kiujn ĝi devas prilabori.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- eligo