Plibonigita kalendaro
La Plibonigita Kalendaro estas variaĵo de la gregoria kalendaro kiu devias de la norma gregoria kalendaro en tiu pasko estas determinita per la vera printempa ekvinokso kaj vera plenluno. La plibonigita kalendaro estis inventita en Germanlingvio en la 17-a jarcento, ĉar protestantaj landoj ne povis adopti la gregorian kalendaron kiel tian, sed ĝiaj avantaĝoj kompare kun la julia estis klaraj.
Svedio[redakti | redakti fonton]
Svedio, kiu en tiu tempo ankaŭ inkludis Finnlandon, ŝanĝis al plibonigita kalendaro en 1753 preterlasante 11 tagojn de la fino de februaro. Multaj kredis tiam ke ili perdis 11 tagojn de siaj vivoj. Kiam Finnlando estis aneksita al Rusio, ĝi ne ŝanĝis reen al la julia kalendaro, kiu ankoraŭ estis uzata en Rusio, sed kiel aŭtonoma Grandduklando povis konservi ne nur la leĝojn de la tempo de sveda regado, sed ankaŭ la plibonigitan kalendaron.
Kiam Svedio ŝanĝis al la gregoria kalendaro kun reĝaj proklamoj eldonitaj en 1823 kaj 1844, Finnlando restis la nura lando en la mondo kiu daŭre uzis la plibonigitan kalendaron.
Finnlando[redakti | redakti fonton]
Ĉar la plibonigita kalendaro diferencas de la gregoria nur surbaze de la paska regulo, aŭtonoma Finnlando ĝenerale vivis samrapide kiel landoj uzantaj la gregorian kalendaron, sed en 1818, 1825, 1829 kaj 1845, la pasko de la plibonigita kalendaro estis je la sama ritmo, malsama semajnfino ol la gregoria. En 1818, la Pasko determinita de la plibonigita kalendaro estis festita ne nur de Finnlando, sed ankaŭ de Svedio, kaj en 1825 kaj 1829, la Pasko de la plibonigita kalendaro hazarde estis la sama kiel tiu de la julia kalendaro, sed en 1845, Finnlando festis Paskon la 30-an de marto (uzantoj de la gregoria kalendaro la 23-an de marto kaj julia la 27-an de aprilo 1845).
La okazaĵo - speciala Pasko en unu aŭtonoma Grandduklando - eĉ altiris internacian atenton. Tamen nuntempe ankaŭ en Finnlando preskaŭ neniu scias pri la plibonigita kalendaro. La sekvan fojon same estus okazinta en 1869 (la 4-an de aprilo, la 28-an de marto laŭ la gregoria kalendaro), sed komence de 1869, Finnlando ŝanĝis al la gregoria kalendaro.
Fonto[redakti | redakti fonton]
- La baza teksto de la koncerna finna artikolo je la stato de la 2-a de oktobro 2023. Pri eksteraj referencoj vidu tie. La plej grava verkisto de la fonto estas Heikki Oja.
