Superfluideco
Superfluideco aŭ superflueco estas la karaktera propreco de fluido kun nula viskozeco, kiu tiel fluas sen ajna perdo de kineta energio. Kirlokaze, superfluaĵo formas vorticojn, kiuj plue rotacias senfine. Superflueco okazas en du izotopoj de heliumo (heliumo-3 kaj heliumo-4), kiam ili estas likvigitaj per malvarmigo al kriogenaj temperaturoj (sub -150 ° C aŭ 123 K). Ĝi estas ankaŭ propreco de variaj aliaj raraj materistatoj, kiuj teorie ekzistas en astrofiziko, partikla fiziko kaj teorioj de kvantuma gravito.[1] La teorio de superflueco estis disvolvita de la sovetaj teoriaj fizikistoj Lev Landau kaj Isaak Ĥalatnikov.
Superflueco estas ofte koincida kun la kondensigo Bose–Einstein, sed la du fenomenoj ne estas rekte rilataj unu al la alia; neķ ĉiuj kondensigoj Bose–Einstein povas esti konsiderataj kiel superfluaĵoj, kaj ne ĉiuj superfluaĵoj estas kondensigoj Bose–Einstein.[2]
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ The Nobel Prize in Physics 1996 – Advanced Information. Alirita 2017-02-10.
- ↑ Minkel, JR, "Strange but True: Superfluid Helium Can Climb Walls". (angle)
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Khalatnikov, Isaac M.. (2018) An introduction to the theory of superfluidity. CRC Press. ISBN 978-0-42-997144-0.
- Annett, James F.. (2005) Superconductivity, superfluids, and condensates. Oksfordo: Oxford Univ. Press. ISBN 978-0-19-850756-7.
- Guénault, Antony M.. (2003) Basic superfluids. Londono: Taylor & Francis. ISBN 0-7484-0891-6. Guenault, Tony. (28a de Novembro 2002) 2002 pbk edition. ISBN 9780748408917.
- Svistunov, B. V., Babaev E. S., Prokof'ev N. V. Superfluid States of Matter
- Volovik, G. E.. (2003) The Universe in a helium droplet, Int. Ser. Monogr. Phys. 117, p. 1–507. ISBN 978-0-19-850782-6.
- Volovik, Grigory E.. (2003-03-06) 2003 pbk edition. ISBN 9780198507826.