Akademio de Sciencoj de Armenio
La Nacia Akademio de Sciencoj de la Respubliko Armenio (armene Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիա, ՀՀ ԳԱԱ, Hayastani Hanrapetut’yan gitut’yunneri azgayin akademia) estas la ĉefa korpo, kiu esploras kaj kunordigas agadojn en la kampoj de scienco kaj sociaj sciencoj en Armenio.
La akademio estis fondita la 10-an de novembro 1943 surbaze de la armena filio de la Sovetunia Akademio de Sciencoj, kiu estis establita preskaŭ 10 jarojn antaŭe, en 1935. Inter ĝiaj fondintoj estis Joseph Orbeli, Stepan Malĥasjanc, Ivan Gevorkjan kaj Viktor Ambarcumjan; Orbeli iĝis la unua prezidanto de la akademio.
Organizo
[redakti | redakti fonton]En la sistemo de la Akademio estis 5 sekcioj, kiuj inkludis 21 instituciojn:
- Fizikaj-teknikaj kaj matematikaj sciencoj: Sciencaj esploraj Institutoj de Matematiko kaj Mekaniko, Fizikaj Esploroj, Radiofiziko kaj Elektroniko.
- Kemiaj Sciencoj: Sciencaj Esploraj Institutoj de Luma Organika Kemio, Organika Kemio kaj Biokemio.
- Teraj Sciencoj: Sciencaj Esploraj Institutoj de Sciencoj de Geologio, Geofiziko kaj Sismologia Inĝenierado.
- Biologiaj Sciencoj: Institutoj de Scienca Esplorado de Botaniko, Zoologio, Mikrobiologio, Fiziologio (nomata L. Orbeli), Problemoj de Agrohoko kaj Hidroponia kaj Eksperimenta Biologio.
- Ĝeneralaj Sciencoj: Institutoj de Scienca Esploro de Historio (kun iama fako Armena Soveta Enciklopedio), Arkeologio kaj Etnografio, Lingvoj (nomata H. Adjarián), Literaturo (nomita M. Abeghián), Ekonomiko, Artoj, Filozofio kaj Juro.
Kaj jen la strukturo de dividadoj:
- Dividado de Matematikaj kaj Teknikaj Sciencoj
- Instituto de Matematiko
- Instituto de Mekaniko
- Instituto por Informadiko kaj Aŭtomatigo-Problemoj
- Dividado de Fiziko kaj Astrofiziko
- Byurakan Astrofizika Observatorio
- Instituto de Radiofiziko kaj Elektroniko
- Instituto de Aplikataj Problemoj de Fiziko
- Instituto por Fizika Esplorado
- Divido de Natursciencoj
- Centro por Ekologiaj Noosferaj Studoj
- Instituto de Biokemio
- Instituto de Botaniko
- GSDavtyan Instituto de Hidroponiko-Problemoj
- Scienca kaj Produktada Centro Armbioteknologio
- Instituto de Bioteknologio Scienca kaj Produktada Centro "Armbioteknologio"
- "Instituto de Mikrobiologio" Scienca kaj Produktada Centro "Armbioteknologio"
- Dividado de Natursciencoj Microbial Depository Center
- Instituto de Molekula Biologio
- Instituto de Fiziologio
- Scienca Centro de Zoologio kaj Hidroekologio
- Scienca Centro de Zoologio kaj Hidroekologio- Instituto de Zoologio
- Scienca Centro de Zoologio kaj Hidroekologio- Instituto de Hidroekologio kaj Iĥtiologio
- Dividado de Kemio kaj Tersciencoj
- Scienca Teknologia Centro de Organika kaj Farmacia Kemio
- Instituto de Bona Organika Kemio de Scienca - Teknologia Centro de Organika kaj Farmacia Kemio
- Instituto de Organika Kemio de Scienca - Teknologia Centro de Organika kaj Farmacia Kemio
- Molekula Struktura Esplorcentro de Scienca - Teknologia Centro de Organika kaj Farmacia Kemio
- Instituto de Kemia Fiziko
- Instituto de Ĝenerala kaj Neorganika Kemio
- Instituto de Geologiaj Sciencoj
- Instituto de Geofiziko kaj Engineering Sismology post A. Nazarov
- Dividado de Armenologio kaj Sociaj Sciencoj
- Instituto de Historio
- Instituto de Filozofio kaj Juro
- M. Kotanyan Instituto de Ekonomiko
- Instituto de Arkelogio kaj Etnografio
- Instituto de Orientaj Studoj
- H. Aĥaria Instituto de Lingvo
- M. Abeghyan Instituto de Literaturo
- Instituto de Arto
- Muzeo-Instituto de Genocido
- Ŝirak Armenology Research Center
- Armena Enciklopedia Eldonejo
- Ĉia Armena Fondaĵo Financanta Armenologiajn Studojn
La akademio publikigas la gazeton Patma-Banasirakan Handes.