Berbegal
| Berbegal | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| municipality of Aragon | |||
|
| |||
| Blazono | |||
| Administrado | |||
| Poŝtkodo | 22131 | ||
| En TTT | Oficiala retejo [+] | ||
| Demografio | |||
| Loĝantaro | 322 (2023) [+] | ||
| Loĝdenso | 7 loĝ./km² | ||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 41° 57′ N, 0° 0′ O (mapo)41.950Koordinatoj: 41° 57′ N, 0° 0′ O (mapo) [+] | ||
| Alto | 512 m [+] | ||
| Areo | 49,03102 km² (49 03. 102 ha) [+] | ||
| Horzono | UTC+01:00 [+] | ||
| |||
| |||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Berbegal [+]
| |||
.svg)
Berbegal [berbeGAL] estas loĝloko kaj municipo de Hispanio, en la sudo de la komarko Somontano de Barbastro (kies ĉefurbo estas Barbastro) apartenanta al la centro de la Provinco Huesko (regiono Aragono).
Geografio[redakti | redakti fonton]
Ĝia municipa teritorio estas en la sudo de la komarko Somontano de Barbastro, inter riveroj Cinca kaj Alcanadre. Ĝi limas okcidente kun Torres de Alcanadre kaj Laperdiguera, norde kun Laluenga, oriente kun Ilche kaj sude kun Peralta de Alcofea.
La loĝloko Berbegal mem (512 msm)[1] estas je 50 km sudoriente de Huesca. Ĝi estas komunikata laŭ la ŝoseo A-1223 kun Peralta de Alcofea sudokcidente kaj kun Ilche oriente. Krome la A-1216 komunikas kun Laperdiguera nordokcidente.
Historio[redakti | redakti fonton]
La loko devenas de romianoj pro la kreo de setlejo je la servo de ŝoseo kiu komunikis inter urboj Ilerdo kaj Osko.
La areo ja estis loĝata de araboj, kiu lasis inter alia reton de irigacio kaj loknomojn, kiel propra "Berbegal" mem, kiu devenus de la araba بيربغال BIR BIGĀL "puto de muloj" aŭ de بير بقال BIR BIQĀL, "puto de vendisto". [2] Pri la kristana mezepoka historio estas multaj dokumentoj. En 1174 la reĝo Alfonso la 2-a de Aragono donis al la episkopo de Huesca la preĝejojn de Pertusa kaj Berbegal. [3] En 1258 la reĝo Jakobo la 1-a de Aragono donis al Pedro Martín de Luna la duonon de la impostado kaj la liberigon de militservo al Berbegal. [4] En 1294 la loko estis de reĝlando (ne de senjorlando). [5] En 1409 la reĝo Marteno la 1-a de Aragono donis al Pedro de Torrellas la loĝlokon Berbegal, kun ties domaroj. [6] En 1510 la reĝo Ferdinando la 2-a de Aragono konfirmis la atribuon favore al Pedro de Torrellas. [7]
Komence de la 19-a jarcento la tuta komarko estis damaĝita pro la franca invado.
Dum la Hispana Enlanda Milito la loĝloko suferis pro operacoj kadre de la atakoj de la respublikanoj klopode al konkero de la provinca ĉefurbo Ŭesko kaj fina kontraŭatako de frankistoj.
Multaj loĝlokoj de la areo perdis loĝantaron laŭlonge de la 20-a jarcento pro rura elmigrado, kaj same ĉe Berbegal kie oni malaltiĝis el 1 120 loĝantoj en 1900 ĝis nunaj 335 loĝantoj (2022).[8]
Aktualo[redakti | redakti fonton]
La loka ekonomio evoluis el la tradiciaj agrikulturo (cerealoj, migdalarboj, olivarboj, kaj ĉefe vinproduktado) kaj brutobredado (ŝafoj, kaj ĉefe bovoj) al natura, sporta, kultura kaj rura turismo. Estas kelkaj malgrandaj industrioj kaj vinproduktejoj.
Ĉefaj vidindaĵoj estas la preĝejo de Berbegal (romanika), la ermitejoj de Sankta Gregorio kaj de Sankta Águeda, la ruinoj de konstruaĵo tradicie atribuita al la templanoj, la fontano de Sankta Gregorio, kun bestotrinkujo kaj lavujo (16-a jarcento), partoj de la romia ŝoseo Ilerda-Osca, restaĵoj de la ibera setlejo "Las Coronas", kaj aliaj naturaj lokoj ĉefe ĉe la rivero kaj la ravinoj kaj rojoj, kiuj ĉirkaŭas la loĝlokojn.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Gobierno de Aragón. «Zonas altimétricas por rangos en Aragón y España, y altitud de los municipios de Aragón.». Datos geográficos. Arkivita el originalo la 4an de decembro 2011. Konsultita la 15an de aŭgusto 2012.
- ↑ POCKLINGTON, Robert (2016). «Lexemas toponímicos andalusíes (I)». Alhadra. Revista de la cultura andalusí 2. ISSN 2444-5282.
- ↑ (DURÁN, Colección diplomática de la catedral de Huesca, Nº. 302)
- ↑ (SINUÉS, nº. 476)
- ↑ (SINUÉS, nº. 477)
- ↑ (SINUÉS, nº. 483)
- ↑ (SINUÉS, nº.495)
- ↑ INE (eld.). «Nomenclátor: Población del Padrón Continuo por Unidad Poblacional».
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Aragón constante histórica. Publicaciones de la Caja de Ahorros de Zaragoza, Aragón y Rioja. 1979.
- Ubieto Arteta, Antonio (1981-1989). Historia de Aragón. 6 vol. Zaragoza: Anubar.
- Ubieto Arteta, Antonio, "Historia de Aragón". Los pueblos y los despoblados 1 (Eld. Anubar. Zaragoza, 1984)
- CONTE OLIVEROS, Jesús. “Personajes y Escritores de Huesca y Provincia”. Eld. Librería General (Zaragoza 1981)
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Oficiala retejo
- En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Berbegal en la hispana Vikipedio.