Cinque Terre Sciacchetrà

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Ŝaketrao
Boteloj de Sciacchetrà.
Boteloj de Sciacchetrà.
Aliaj nomoj Cinque Terre Sciacchetrà
Kuirarta klaso sekvinbera dolĉa vino
Kie estas manĝata Cinque Terre, Provinco La Spezia
Ĉefaj ingrediencoj vito-varietoj: *Bosco minimume 40%, *Albarola maksimume 40%, *Vermentino maksimume 40%.
Metodo de preparado sekvinbera vino.
Origino Ligurio
vdr
Riomaggiore kaj ĝia vinberejo de Telemaco Signorini.

Ŝaketrao, en itala Cinque Terre Sciacchetrà estas dolĉa vino produktita en la provinco La Spezia, en Ligurio. Ĝi estis protektita per Denominazione di origine controllata (DOC), ekde 1973 kaj produktita en la marbordaj areoj de la Cinque Terre. Ĉi tiu nomo estas postulita de la kvin vilaĝoj Riomaggiore, Manarola, Corniglia, Vernazza, Monterosso al Mare, kiuj ankaŭ produktas Cinque Terre DOC kun la samaj vinbervariantoj. La Sciacchetrà, el la vitejoj de la Nacia Parko Cinque Terre, estis rekonita kiel Presidio de Slow Food.

Ĝi estas sekvinbera vino produktita el vinberoj devenantaj de la famaj terasoj. Krom pro ĝia miljara historio [1] ĝi estas konata kaj estimata tra la tuta mondo.

La esprimo "Sciacchetrà" (aŭ Sciachetrà), per kiu ĝi estas surmerkatigita kaj nun konata ĉie, estas atestita nur de la fino de la 19a jarcento. Ŝajnas, ke unu el la unuaj, kiuj uzis ĝin, estis la pentristo Telemaco Signorini, kiu, en sia memoraĵo Riomaggiore, rememorante la multajn somerojn pasigitajn en la vilaĝo de la Cinque Terre, diras ke "en septembro, post la rikolto, la plej bonaj vinberoj estas etenditaj al la suno por akiri sciaccatras".

Etimologio: la vorto devenas de la liguria verbo «sciacàa» (elp. ŝakaa, = dispremi), uzata por indiki la vinberpremadon.

Historio[redakti | redakti fonton]

Terasoj de vinberejoj kaj forlasita domo en Riomaggiore.

Ekde la jaro 1100, la kultivado de la vinberujo disvolviĝis sur terasoj konstruitaj de homo kaj subtenataj de sekaj ŝtonaj muroj. [2].

Komence de 20a jarcento, la filoksero alvenis en Cinque Terre, la regiono ne havis komunikilon kun la cetero de la provinco. La detruo de la vitejo kaŭzis la kolapson de la loka ekonomio kaj la elmigradon de la vilaĝanoj de Cinque Terre, kiuj vivis sole de siaj vitoj [3].

La vitoj estis anstataŭigitaj per hibridoj. Sed multaj terasoj ne estis rekondukataj al kultivado. Dum la jaroj 1960 ĝis 1980, demografia malkresko pro grava elmigrado de la loĝantaro serĉante pli bonajn vivkondiĉojn, kaŭzis novan forlason de la terasoj de Cinque Terre [3].

Malgraŭ akiro de la DOC-nomo, en la dato 29 majo 1973, la Sciacchetrà ne estis surmerkatigita ĝis 1985.

Geografio[redakti | redakti fonton]

Orografio[redakti | redakti fonton]

Vitikultura teritorio de Riomaggiore.

La pejzaĝo estas karakterizita per mallarĝa terstrio inter la Mediteranea Maro kaj la montokresto, kiu disigas ilin de la Val di Vara kaj la Golfo de La Spezia. La montara areo paralelas al la marbordo kaj inkluzivas malaltajn altecajn pintojn kiel Monto Malpertuso (815 metroj) aŭ Monto Vè (486 metroj), sed proksime al la maro, kaŭzante signifan kliniĝon. Sur ĉi tiuj nivel-diferencoj, la terasoj, kie oni kultivas la vinberojn, kovras linian distancon de preskaŭ kilometroj kaj areon de ĉirkaŭ hektaroj. Vitejoj troviĝas nur sur tiuj, kiuj estis konstruitaj sur Macigno, Canetolo kaj Monte Veri [2].

Klimato[redakti | redakti fonton]

La Cinque Terre havas tre mildan mediteranean klimaton danke al la ĉeesto de la Apeninoj, kiu havigas ŝirmon kontraŭ la nordaj ventoj. Kiel la cetero de la Riviero, ĉi tio estas regiono de Ligurujo, kie la plej altaj temperaturoj estas registritaj dum la monatoj de julio kaj aŭgusto kaj la vintraj temperaturoj estas pli mildaj ol mezumo. La pluvoj ĝenerale estas mallongdaŭraj, kutime aŭtune kaj printempe.

Vitejoj[redakti | redakti fonton]

Prezento[redakti | redakti fonton]

Bona parto de la Nacia Parko Cinque Terre estas kovrita preskaŭ tute de vinberejoj de DOC Cinque Terre (150 ha) [2]. Klasifikita kiel endanĝerigita de Unesko, Unuiĝintaj Nacioj por Edukado, Scienco kaj Kulturo, post la iom-post-ioma forlasado de kultivitaj terasoj, la restarigo de ĉi tiu vinkultura regiono estis subtenata de la parka administracio, kiu organizas laborojn ĉiujare. La savado postulas kaj solidigon kaj rekonstruadon de la sekaj ŝtonaj muroj, kiuj subtenas la vinberejojn. Ĉi tiu loko estas parto de la monda heredaĵo de la homaro ekde 1997.

Produktad-areo[redakti | redakti fonton]

Ĝi estas produktata en la kvin vilaĝoj [4] alkroĉitaj al la monto supre aŭ laŭlonge de la riveretoj: Monterosso, Vernazza, Corniglia, Manarola kaj Riomaggiore,[5] sed la produkta areo etendiĝas al Tramonti di Biassa kaj Tramonti di Campiglia, vilaĝetoj de La Spezia [6].

Vito-variantoj per kiuj oni rajtas produkti ĝin[redakti | redakti fonton]

  • Bosco minimume 40%
  • Albarola maksimume 40%
  • Vermentino maksimume 40%
  • aliaj blankaj vinbervariantoj taŭgaj por kultivado por la liguria regiono ĝis maksimume 20%

Tamen oni emas preferi la vinberon ''Bosco'', ĉar la ŝelo de ĝiaj beroj estas pli rezistema kaj tial pli bone pretas sin sekigi sen rompiĝi.

Alt =
Alt =

Por rajti la nomon, la vinoj devas veni de vitejoj situantaj nur sur monta tereno [7]. Sur ĉi tiuj krutaj, rokaj, aridaj kaj malbone irigataj deklivoj, la faskoj neniam estas tre grandaj kaj la beroj enhavas malmulte da suko. Eksponiĝo al forta sunbrilo kaj ventoj faras necesa pritranĉi la rebon sufiĉe malalte. Ĝi estas veturata per pergoloj altaj je unu metro kaj la laboro kutime okazas kaŭrante.

Ĉi tiu pergoletta (pergola) konduto, specifa termino kaj metodo de Cinque Terre, evitas akvan streson kaj foliajn brulvundojn pro ŝprucaĵo kaj salo. Tamen iuj vinkultivistoj komencas plenumi siajn vinberejojn laŭ vicoj, sed tio signifas, ke oni devas starigi irigacian sistemon. Akvo estas alportata surloke per tuboj, kies instaladon financas la socia kantino (kunlabora kelo) [5].

La specifoj estas esence la samaj kiel por la Cinque Terre blanka, krom la stadioj tuj post la rikolto.

Alveno de la rikolto sur dorso de viro en Manarola, la 9-an de oktobro 2010.
La trenino.

La sola ebla struktura interveno por modernigi vinkultivadon estis la kreado de monorelo en 1980. Ĝi estis la Asocio de Vitistoj, fondita en 1973, kiu efektivigis ĉi tiun infrastrukturon kadre de la Cooperativa Agricola. Servante por transporti materialojn kaj homojn, ĝi donis novan impeton al vinkultivado [8]. Je 16 kmlonga, la monorelo situas sur la plej krutaj kaj malproksimaj deklivoj [9]. La malgrandaj dentradaj trajnoj, loke nomataj trenino , kiuj uzas ĝin, estas pelataj de malgranda termika motoro kaj permesas al la vinberoj malsupreniri senpene al la keloj [5]. Sed eĉ hodiaŭ, depende de la loko de la reboj,

Citaĵo
 oni portas la korbojn plenajn de vinberoj sur la ŝultron aŭ sur la kapon, marŝante en malstabila ekvilibro sur la mallarĝaj randoj de la strioj, provante eviti la ferajn dratojn, kiuj, plantitaj en la muro, estas uzataj por teni la pergojn etenditajn, brosante la erikon ciuende uzatan por protekti la branĉojn de la sudokcidenta vento. 

.

Vinigado[redakti | redakti fonton]

Alt =

Ĉiu familio produktis malgrandan kvanton, kiu estis uzata por mejloŝtonaj eventoj kiel naskiĝo, geedzeco aŭ morto. Ĝi estis uzata kiel donaco por danki kaj honori la famulojn (kuracisto, advokato, pastro, ktp) aŭ por peti favoron. Dum la rikolto, la vinberoj estis elektitaj [10]. Ĝi verŝajne havis altan koncentriĝon de sukero, kiun indikis la koloro de la beroj kun oraj nuancoj. Post la rikolto, la grapoloj estis sekigitaj ĝis la fino de novembro.

Alt =

Nuntempe la sekiga procezo komenciĝas kiam la vinberoj atingas la plej altan maturecon kaj la beroj komencas perdi sian akvon [11]. Ili estas sekiĝitaj sur ventolitaj subtenoj. La surpajligigo daŭras ĝis la koncentriĝo de sukeroj en la vinberoj atingas alkoholan potencialon de almenaŭ 17% [12].

Ĉi tiu surpajligigo daŭras ĉirkaŭ du monatojn kaj la rikolto perdas 2/3 de sia volumo. Dum ĉi tiu tuta tempo, la vinberoj estas protektitaj de la suno per baŝoj, kio permesas pli bonan koncentriĝon de acidoj kaj sukeroj (proksimume 400 g/l). Fermentado estas tre malrapida, pro ĉi tiu alta sukera enhavo, kiu bremsas la agadon de la gistoj. Kiel ĉiuj pasintaj vinoj, la finita Sciacchetrà havas sukeran enhavon de almenaŭ 14 g/l [11]. Ĝia alkoholnivelo estas 17% el kiuj almenaŭ 13,5% akiris [6].

Unu litro da Sciacchetrà estas produktata per premado de sekvinberoj ekvivalentaj al dek kilogramoj da freŝaj vinberoj [13]. Estas produktitaj 2 367 hektolitroj de Sciacchetrà [6].

Listo de la produktistoj[redakti | redakti fonton]

Estas sep[14].

  • Cooperativa Agricoltura de Cinque Terre a.r.l., Groppo, Manarola
  • Azienda Agricola Buranco de Kurt Wachter, Monterosso al Mare
  • Azienda Vinicola La Polenza, Corniglia
  • Walter de Battè, Riomaggiore
  • Forlini et Cappellini, Manarola
  • Pagni Vini S.a.S. d'Arrigoni Riccardo et Cie, La Spezia
  • Sassarini Natale, Monterosso al Mare
Vendo de Sciacchetrà kaj Cinque Terre DOC en Manarola.
Vendloko 3 de la kooperativo 5 Terre en Manarola.

Passito "Cinque Terre Sciacchetrà" povas esti surmerkatigita nur post la unua de novembro de la jaro post la rikolto.

La rezervo "Cinque Terre Sciacchetrà" ne povas esti metita sur la merkaton antaŭ la unua de novembro de la 3a jaro post la rikolto. La Schiacchetra Riserva povas esti maturigita aŭ en rustorezistaŝtalaj kuvoj, en kunmetaĵa vetroresina tipo kuvo, aŭ en kverkaj bareloj [15].

Produktad-teknikoj[redakti | redakti fonton]

Minimuma denseco 6 250 vitoj / ha.
Ĉiu forcado estas malpermesita, sed urĝa irigacio estas permesita.
La vino devas esti akirita de vinberoj sekigitaj post rikolto ĝis ĝi atingas sukeran enhavon egalan al 17% de ebla alkoholo.
La sekigitaj vinberoj ne povas esti vinigitaj antaŭ la 1-a de novembro de la rikolta jaro.
Maljuniĝo necesas ĝis la 1-a de novembro de la jaro post la rikolto.
Ĉiuj operacioj de sekigado de vinberoj, vinigado kaj maljuniĝo devas esti faritaj en la areo provizita por la DOC.

Organoleptikaj trajtoj[redakti | redakti fonton]

  • koloro : orflava kun sukcenaj reflektoj, de bela vigleco;
  • parfumo : intensa de pasita vino, karakteriza odoro de mielo, agrabla;
  • gusto : de dolĉa al dolĉeta, harmonia, kun bona strukturo kaj bona korpo, agrabla kaj longa en la buŝo kun migdala postgusto;
  • minimuma totala acideco : 5,0 g / l;
  • maksimuma volatila acideco : 30 meq / l;

Historio[redakti | redakti fonton]

Vidu: Cinque Terre DOC

Antaŭ la nuna specifo, ĉi tiu DOC estis:

  • Aprobita per DPR 29.05.1973 GU 217 - 23.08.1973
  • Ŝanĝita per Ministra Dekreto 14.10.1989 GU 255 - 31.10.1989
  • Ŝanĝita per Ministra Dekreto 06.09.1999 GU 219 - 17.09.1999
  • Modifita per Ministra Dekreto 07.03.2000 GU 76 - 31.03.2000
  • Ŝanĝita per Ministra Dekreto 12.10.2007 GU 246 - 22.10.2007
  • Ŝanĝita per Ministra Dekreto de 22.04.2008 GU 117 - 20.05.2008
  • Ŝanĝita per Ministra Dekreto 20.10.2009 GU 252 - 29.10.2009

La antaŭa regulo de 1973 dispoziciis:

  • vinbera rendimento = 9,0 t
  • vino_ rendimento = 35,0%
  • titolo_uva = 17,0%
  • vino_titolo = 17,0%
  • seka_ekstrakto = 22,0 g / l
  • vinbera vario:
    • Bosco : 60.0% - 100.0%
    • Albarola kaj Vermentino
  • Organoleptaj trajtoj
    • koloro : de orflava ĝis sukcena flavo
    • odoro : agrable odora
    • gusto : dolĉa ĝis preskaŭ seka, agrabla

Rekomenditaj kombinaĵoj[redakti | redakti fonton]

Ĝi povas esti parigita kun fromaĝoj aŭ desertoj.

Provinco, sezono, volumo en hektolitroj

Notoj[redakti | redakti fonton]

  1. ...a Vernazza, ...nelle osterie i vini delle Cinque Terre, di notorietà secolare, di cui parla anche il Boccaccio. Guido Piovene, Viaggio in Italia. Mondadori Editore, Milano, 1957
  2. 2,0 2,1 2,2 Geologia, geomorfologia e vini del Parco Nazionale delle Cinque Terre (Liguria, Italia). Arkivita el la originalo je 2016-03-04. Alirita 2021-08-08.
  3. 3,0 3,1 Historique de la Cinque Terre Sciacchetrà
  4. La vinoj de Cinque Terre[rompita ligilo]
  5. 5,0 5,1 5,2 Vignoble des Cinque Terre sur la retejo viticulture-oenologie-formation.fr [arkivita]
  6. 6,0 6,1 6,2 Cinque Terre Sciacchetrà sur la retejo grand-vin.fr [arkivita]
  7. Specifoj la produktado de Cinque Terre DOCoj. Arkivita el la originalo je 2011-01-28. Alirita 2021-08-08.
  8. La Cantina Sociale della Cooperativa Cinque Terre. Arkivita el la originalo je 2021-08-08. Alirita 2021-08-08.
  9. produkta ciklo de Cinque Terre Sciacchetrà[rompita ligilo]
  10. Metodo produkti blankajn vinojn en Cinque Terre. Arkivita el la originalo je 2013-11-12. Alirita 2021-08-11.
  11. 11,0 11,1 -enoteca -italiana Tipologio kaj viniga tekniko de Cinque Terre Sciacchetrà[rompita ligilo]
  12. Cinque Terre Sciacchetra Wine
  13. na / Vini e cucina tipica de Cinque Terre[rompita ligilo]
  14. Producteurs des Cinque Terre. Arkivita el la originalo je 2006-06-04. Alirita 2021-08-08.
  15. Cinque Terre Sciacchetrà sur la retejo wine-searcher.com

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

  • Cinque Terre (vino)
  • Cinque Terre Costa de Sera
  • Cinque Terre Costa de Campu
  • Cinque Terre Costa de Posa
  • Cinque Terre

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

  • Gianni Forte et Alessandro Triantafyllidis, Vademecum per l'introduzione alla viticoltura biologica nel Parco Nazionale delle Cinque Terre, 2001, Éd. Parco Nazionale delle Cinque Terre, Gênes.