Giovanni Battista Hodierna
| Giovanni Battista Hodierna | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 13-an de aprilo 1597 en Ragusa |
| Morto | 6-an de aprilo 1660 (62-jaraĝa) en Palma di Montechiaro |
| Lingvoj | itala |
| Ŝtataneco | Reĝlando Sicilio |
Subskribo 
| |
| Okupo | |
| Okupo | entomologo • astronomo • arkitekto |
| Verkoj | De systemate orbis cometici, deque admirandis coeli characteribus |
Giovanni Battista Odierna, ankaŭ konata kiel Giovan Battista HHodierna (Raguzo, Sicilio, la 13-an de aprilo 1597 - Palma di Montechiaro, la 6-an de aŭgusto 1660), estis itala astronomo, arkitekto kaj pastro.
Studento de la Galileja skolo, Hodierna estis grava sciencisto, kiu ankaŭ studis Botanikon, Matematikon kaj Optikon.
Krome li desegnis kaj gvidis la realigon de la urbo Palma di Montechiaro (Sicilio), fondita en 1637, kie li vivis la reston de sia vivo.
Sunsistemo[redakti | redakti fonton]
En 1646 kaj 1653, Hodierna observis Saturnon kaj desegnis precizajn skizojn de la planedo kaj ĝiaj ringoj. En 1656 li havis mallongan korespondadon pri la temo kun Christiaan Huygens, kaj lia eldonaĵo "Protei caelestis vertigines sev. Saturni systema", de 1657, estas unu el liaj plej konataj verkoj.
En 1652 li observis la eklipsojn de la lunoj de Jupitero, same kiel la transirojn de iliaj siluetoj sur la disko de la planedo. En 1656 li publikigis sian plej konatan verkon, "Medicaeorum Ephemerides" - Tiu efimriso (kalendaro prezentanta la movadon de ĉielaj korpoj) estis la unua por la galileaj lunoj, kiu baziĝis sur plibonigita teorio de la movado de Jupitero, surbaze de la kontribuo de tri specoj de ciklaj perturboj, ekvivalentaj al moderna planeda teorio.
En sia artikolo de 1656, Hodierna priskribas la aspekton de la suno kaj luno, inkluzive de sunmakuloj kaj eklipsoj.
Nebulozoj[redakti | redakti fonton]
Ekzistis multaj malkovroj kiujn li faris en la kampo de astronomio kolektita en "Adriing Coeli Characteribus" ("Pri Kometoj kaj la Adoritaj Ĉielaj Objektoj" Palermo, 1654) estas eble la plej interesa el ĉiuj. Ĝi estas la unua sistema katalogado de ne-stelaj ĉielaj objektoj. Bedaŭrinde, ĉi tiu verko estis ignorita kaj forgesita ĝis ĝi estis malkovrita en artikolo de 1985 (de Serio kaj kolegoj). Hodierna kredis, ke ekzistas fundamenta diferenco inter kometoj kaj nebulozoj: pro la moviĝo kaj ŝanĝo en la aspekto de kometoj, li kredis, ke ili estas faritaj el pli tera materialo, dum nebulozoj estas faritaj el steloj. En la unua parto de la artikolo li sekvas la ideojn de Galileo pri kometoj. En la dua pli interesa parto, li priskribas liston de 40 nebulozoj, kiujn li spektis, kun skizoj kaj diagramoj por trovi ilin. Hodierna klasifikas nebulajn objektojn en tri kategoriojn, laŭ la kapablo disigi ilin aparte de steloj: Luminosae - povas esti apartigita per la nuda okulo, Nebulae - aperas kiel nebulozoj en la okulo sed povas esti apartigitaj per teleskopo, Occultae - ne povas esti apartigitaj ankaŭ per teleskopo. Ĉirkaŭ 25 objektoj de ĉi tiu listo estis identigitaj kun profundaj ĉielaj korpoj konataj al ni hodiaŭ (plejparte Malfermita stelamaso), dum aliaj estas imagaj objektoj (asterismoj) aŭ estas priskribitaj en nesufiĉa detalo.
La Katalogo de Objektoj pri Nebulozo de Oderena inkluzivas sendependajn malkovrojn de la Andromeda Galaksio kaj la Oriona Nebulozo (M42) kaj inter 9 kaj 16 originalajn malkovrojn de aliaj objektoj, la plej multaj el kiuj poste eniris la Messier-katalogon, inkluzive: M6, M36, M37, M38, M41, M47, la Laguna Nebulozo kaj la Alfa Perseo-areto.
Krome en sia verko li kreis la plej fruan konservitan pentraĵon de la Oriona Nebulozo.
Liaj eltrovoj restis nekonataj ĝis la 20-a jarcento, eble ĉar Sicilio estis tro malproksima kaj izolita tiutempe kompare kun la resto de Eŭropo.