Internacia Konvencio pri Infanaj Rajtoj

La Internacia Konvencio pri Infanaj Rajtoj (IKIR, en la angla International Convention on the Rights of the Child, imallonge CRC) estas internacia traktato de Unuiĝintaj Nacioj, subskribita en 1989, kiu klarigas kiuj estas infanoj (ĉiuj personoj sub la aĝo de 18), ĉiuj iliaj rajtoj, kaj la respondecoj de registaroj. Ĉiuj rajtoj estas interligitaj, ili ĉiuj estas same gravaj kaj ili ne povas esti forprenitajde infanoj.

La konvencio substrekas la homajn rajtojn kiuj estas subkomprenataj el la speciala kondiĉo de homaj estaĵoj kiuj, ĉar ili ne ankoraŭ atingis la kompletan fizikan kaj mensan disvolvigon, bezonas specialan protekton.

Ĝi estas la unua traktato plenumenda je nacia kaj internacia nivelo kiu kunigas en unusola teksto la civilajn, politikajn, sociajn, ekonomiajn kaj kulturajn rajtojn de infanoj. La teksto de la IKIR kiun subskribis la ŝtatoj estas komponita de normaro por la protekto kaj de la infanoj kaj de la infanrajtoj. Tio signifas, ke la ŝtatoj aliĝintaj al la konvencio engaĝiĝas al ties plenumado. Laŭ tio ili engaĝiĝis kongruigi siajn normarojn al la principoj de la IKIR kaj al dediĉo de ĉiuj necesaj klopodoj por atingi la fakton, ke ĉiu infano plene ĝuu siajn rajtojn. La konvencio estas komponita de 54 artikoloj kiuj konfirmas la rajton al la protekto fare kaj de la socio kaj de la registaro, nome la rajton de la minoritatuloj al disvolvigo en sekuraj medioj kaj al la aktiva partopreno en la socio.

Lingvaj rajtoj[redakti | redakti fonton]

La konvencio interalie mencias ke ĉiuj infanoj posedu ĉiujn infanajn rajtojn, ne gravas kiuj ili estas, kie ili loĝas, kian lingvon ili parolas, kia estas ilia religio, kion ili pensas, kiel ili aspektas, ĉu ili estas knaboj aŭ knabinoj, ĉu ili havas handikapon, ĉu ili estas riĉaj aŭ malriĉaj, Ne grave kiuj estas iliaj gepatroj aŭ familioj aŭ kion iliaj gepatroj aŭ familioj kredas aŭ faras. Neniu infano devus esti traktata maljuste ial ajn^[1].

La Enhavo de la Konvencio[redakti | redakti fonton]

La Konvencio agnoskas la bazajn rajtojn de ĉiu infano kaj ankaŭ difinas ĉiujn devojn, kiujn ŝtatoj havas rilate infanojn, inkluzive:

La rajto je edukado kaj medicina prizorgo.
Protekto kontraŭ malutilaj agoj kiel torturo, seksa ekspluatado, ekspluatado en la laboro, misuzo, neglekto kaj infana trafiko.
Protekto de handikapitaj infanoj, infanoj sen familioj kaj rifuĝintaj infanoj.
La devo de la subskribintaj ŝtatoj respekti kaj garantii la rajtojn specifitajn en la Konvencio sen diskriminacio kaj sen konsidero al la trajtoj de religio, raso, sekso, lingvo, ktp.
Ŝtatoj ankaŭ prenos ĉiujn taŭgajn rimedojn por certigi la protekton de la infano kontraŭ diskriminacio pro statuso, vidpunkto, ktp.
En ĉiuj agoj pri infanoj, la plej bona intereso de la infano devas esti ĉefa konsidero.
Membro-Ŝtatoj devas doni al la infano tian protekton kaj zorgon, kiaj necesas por lia avantaĝo.
Membro-Ŝtatoj respektas la respondecojn, rajtojn kaj devojn de la gepatroj aŭ membroj de la grandfamilio aŭ de la komunumo por doni gvidon kaj gvidon al la evoluanta infano.
La infano estos registrita tuj post la naskiĝo, kaj virte de siaj rajtoj li havos la rajton esti vokita per antaŭnomo, la rajto ricevi civitanecon, la rajton koni siajn gepatrojn kaj esti zorgita de ili.
Membroŝtatoj certigos, ke la infano ne apartiĝu de siaj gepatroj kontraŭ ilia volo, sed nur en iuj kazoj kiel misuzo, neglekto, ktp. Ĉi-kaze la ŝtatoj respektos la rajtojn de la disigita infano.
Infano, kies gepatroj loĝas en diversaj landoj, rajtas konservi personajn ligojn kaj rektan kontakton kun ambaŭ gepatroj.
Infano, kiu kapablas esprimi sian propran opinion, rajtas esprimi tian opinion. Kaj liaj gepatroj devas permesi tion al li.
Membro-Ŝtatoj principe agnoskos, ke ambaŭ gepatroj havas komunan respondecon pri edukado kaj disvolviĝo de la infano.
Membro-Ŝtatoj devas fari taŭgajn rimedojn: konstitucia, administra, socia kaj eduka por protekti la infanon kontraŭ fizika aŭ mensa perforto, sabotado, misuzo, neglekto, neglektema traktado, krueleco aŭ ekspluatado.
Infano, kies familia ĉirkaŭaĵo neis, rajtos specialan protekton kaj helpon de la ŝtato.
Ŝtatoj-partioj agnoskas kaj permesas la metodon de adopto devas certigi, ke la plej bona intereso de la infano estas superrega konsidero, kaj certigu, ke la adopto estas aprobita nur de kompetentaj aŭtoritatoj.
La homoj maltrankvilaj pri la adopto konsentis el plena scio pri la adopto surbaze de konsilado. Landa adopto estos konsiderata kiel alternativa rimedo por prizorgi la infanon, kiam la kandidato por ĉi tiu adopto ĝuos garantiojn kaj kondiĉojn - similajn al interna adopto. Landa adopto ne rezultigos maljustan financan gajnon por la koncernatoj.

Krome la Konvencio devigas la subskribintajn ŝtatojn permesi al la infano partopreni en iu ajn proceduro, en kiu decido koncernas lin, kaj petas, ke oni konsideru la vidpunkton de la infano en ĉi tiuj aferoj, depende de la aĝo de la infano kaj de evoluantaj kapabloj. La Konvencio malpermesas la ekzekuton de mortkondamno al infanoj.

La Konvencio kondiĉas, ke la plej bonaj interesoj de la infano estas ĉefa konsidero kaj ligas la ŝtaton kiam ajn ĝi faras decidon, kiu efikas al ĉiujn infanojn aŭ apartan infanon. Ĉi tiu aliro diferencas de la leĝo trovita en multaj landoj, kie en la pasinteco iliaj infanoj kaj virinoj estis traktataj kiel posedaĵo. Ĝi ankaŭ celas antaŭenigi novan tagordon ol la ekzistantan, en kiu infanoj ne havas voĉon en publika diskurso kaj ili ne povas influi decidojn pri ili, rekte aŭ nerekte. Plena efektivigo de la Konvencio postulas ĝeneralan ekzamenon de leĝoj pri gardado de infanoj, aŭ, almenaŭ, noviga aliro ene de ekzistantaj leĝoj.

Aldonaj Protokoloj[redakti | redakti fonton]

La Konvencio havas du laŭvolajn protokolojn, kiuj estis adoptitaj de la Ĝenerala Asembleo en majo 2000 kaj kiuj validas por la landoj, kiuj ratifis ĉi tiun Konvencion:

Elekta sekcio pri la partopreno de infanoj en konfliktoj.
Elekta sekcio pri infana kontrabandado, prostituado kaj infana pornografio.
La Konvencio havas aldonan elektan protokolon adoptitan de la Ĝenerala Asembleo en decembro 2011 kaj kiu traktas komunikadon inter landoj kadre de tiu ĉi konvencio.

Membroŝtatoj[redakti | redakti fonton]

Ĉiuj membroŝtatoj de UN ankaŭ estas partioj en la traktato, krom Usono, kiu ne ratifis ĝin. Somalio ne kapablas ratifi la traktaton, ĉar ĝi ne havas agnoskitan registaron. Usono subskribis la traktaton sed ĝi ankoraŭ ne ratifis ĝin. Ĝi fontas el konservativaj elementoj, kiuj kontraŭstaras tion, kion oni perceptas kiel registaran (kaj internacian) enmiksiĝon en familian vivon. Ankaŭ ĝis la fruaj 2000-aj jaroj en Usono povus esti ekzekutitaj neplenaĝuloj, kontraŭe al la malpermeso en la Konvencio.