Lola Montez
.jpg)
Lola Montez (vernome Elizabeth Rosanna Gilbert) (* 17-a de februaro 1821 en Irlando, en vilaĝo Grange ĉe Sligo; † 17-a de januaro 1861 en Novjorko) estis irlanda eleganta friponino kaj dancistino. Ŝi estis amatino de reĝo Ludoviko la 1-a de Bavario.
Li estis la unua virino, kie aperis publike kun cigaredo, pistolo, rajd-vergo kaj spurhundo. Onidire ŝi tiel fumis kiel matroso.
Vivo
Lola Montez naskiĝis kiel filino de skota oficiro kaj irlanda biennobelino. Ŝi plenkreskis en Hindio, Anglio kaj Skotlando. Post malsukcesa geedziĝo kun oficiro, ŝi veturis en 1843 al London kaj tie vivtenis sin kiel hispana dancistino Maria de los Dolores Porry y Montez el Sevilla. Post malvualigo de ŝia trompa sinidentigo, Lola Montez travojaĝis Eŭropon kaj kaŭzis ofte skandalojn pro la multnombraj amaferoj.
La 5-an de oktobro 1846, ŝi alvenis al Munkeno kaj anoncis sin kiel dancistino ĉe la Munkena Kortega kaj Nacia Teatro. Ŝi iĝis amatino de la bavaria reĝo Ludoviko la 1-a, kiu donacis al ŝi palacon en Munkeno kaj igis ŝin en 1847 grafino. Portreto pri ŝi ekzistas eĉ hodiaŭ en la galerio de Palaco Nymphenburg.
La ĝeneralaj ribeloj en jaro 1848 kondukis al abdiko de Ludoviko kaj al forpelo de Lola Montez, kiu fuĝis al Svislando kaj fine ŝi veturis al Usono en 1851. Ŝi plenumis tempon ĉe orfosistoj en Kalifornio kaj havis diversajn amaferojn.
Post tri geedziĝoj ŝi mortis malriĉe 1861 en New York.
Filmo
- Lola Montès 1955 de Max Ophüls
Literaturo
- Cecil St. Laurent: Von Glück und Trauer trunken (OT: Lola Montès). Verlag der europäischen Bücherei H. M. Hieronimi, Bonn 1956 - romana biografio
- Gerhard Saul, Mut vor Königstronen - Lola Montez und die Münchener Corps, en Einst und Jetzt, Band 19, 1974, S. 98 ff mwN (efikeo je la munkenaj studentaro de 1848)