Lorienoj

Lorioj aŭ lorienoj (Loriini) estas tribo de veraj papagoj el familio Psittaculidae. Al ĝi apartenas 13 genroj de malgrandaj al mezgrandaj arbaraj birdoj. Ilia plej karaktera eco estas longa broŝpinta lango, specialigita por manĝi floran nektaron kaj mildajn fruktojn.

Ili estas amplekse distribuataj tra la regiono de Aŭstralazio, inklude sudorientan Azion, Polinezion, Nov-Gvineon, Timoron kaj Aŭstralion, kaj majoritato havas tre brilkolorajn plumarojn.

Taksonomio[redakti | redakti fonton]

Lorienoj estis longe konsiderataj aparta familio aŭ subfamilio,^[1] sed nun oni ĝenerale konsideras ilin tribo en subfamilio Loriinae de psitakuledoj. Al la sama subfamilio nun apartenas triboj Cyclopsittini (figaj papagoj) kaj Melopsittacini (kun unu specio onda papago).^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]

En la loriena tribo oni grupas la genrojn en du sennomajn kaj senrangajn grupojn. La unua konsistas je genro Charmosyna^[2]^[3] kaj tre parencaj pacifikaj genroj Phigys kaj Vini.^[2] Ĉiuj aliaj genroj krom Oreopsittacus apartenas al la dua grupo.^[2]^[3] Pozicio de Oreopsittacus estas necerta, sed almenaŭ unu esploro sugestas ke ĝi povas esti la tria grupo aparta de la du.^[6]

Sistematiko de lorienoj estas jena:

Bildo	Genro	Specioj
	Chalcopsitta Bonaparte, 1850	Nigra lorio, Chalcopsitta atra Bruna lorio (aŭ Lorio de Duyvenbode), Chalcopsitta duivenbodei Flaveca lorio, Chalcopsitta sintillata
	Eos Wagler, 1832	Nigraflugila lorio, Eos cyanogenia Violagorĝa lorio, Eos squamata Blueca lorio, Eos reticulata Ruĝa-blua lorio, Eos histrio Reĝa lorio, Eos bornea Bluorela lorio, Eos semilarvata
	Pseudeos J.L. Peters, 1935	Malhela lorio, Pseudeos fuscata Kardinala lorio, Pseudeos cardinalis
	Trichoglossus Stephens, 1826	Ornama triĥogloso (aŭ Ornama lorio), Trichoglossus ornatus Sunsubira triĥogloso (aŭ Skarlatbrusta triĥogloso aŭ Triĥogloso de Forsten), Trichoglossus forsteni Folia triĥogloso (aŭ Triĥogloso de Weber), Trichoglossus weberi Kalendula triĥogloso, Trichoglossus capestratus Kokosa triĥogloso, Trichoglossus haematodus Triĥogloso de Rosenberg, Trichoglossus rosenbergi Ĉielarka triĥogloso, Trichoglossus moluccanus Ruĝkoluma triĥogloso, Trichoglossus rubritorquis Olivkapa triĥogloso (aŭ Perfekta triĥogloso), Trichoglossus euteles Citrona triĥogloso, Trichoglossus flavoviridis Triĥogloso de Johnstone, Trichoglossus johnstoniae Ponapea triĥogloso, Trichoglossus rubiginosus Skvama triĥogloso, Trichoglossus chlorolepidotus
	*Psitteuteles* Bonaparte, 1854	Plurkolora lorio, Psitteuteles versicolor Irisa lorio, Psitteuteles iris Lorio de Goldie, Psitteuteles goldiei
	Lorius Vigors, 1825	Purpurventra lorio, Lorius hypoinochrous (syn. Lorio de Stresemann, Lorius amabilis)^[7] Nigrakapa lorio, Lorius lory Blankanuka lorio, Lorius albidinuchus Flavaventra lorio, Lorius chlorocercus Purpurnuka lorio, Lorius domicellus (syn. Blukrura lorio, Lorius tibialis)^[8] Klakanta lorio, Lorius garrulus
	Phigys G.R. Gray, 1870	Koluma lorio, Phigys solitarius
	Vini Lesson, 1833	Suda vinio, Vini australis Vinio de Kuhl, Vini kuhlii Vinio de Stephen, Vini stepheni Perua vinio, Vini peruviana Ultramarina vinio, Vini ultramarina †Vinio de Sinoto, Vini sinotoi (formortinta) †Konkera vinio, Vini vidivici (formortinta)
	Glossopsitta Bonaparte, 1854	Moska lorio, Glossopsitta concinna
	Parvipsitta Mathews, 1916	Eta parvipsito, Parvipsitta pusilla Purpurkorona parvipsito, Parvipsitta porphyrocephala
	Charmosyna Wagler, 1832	Palma lorio, Charmosyna palmarum Ruĝmentona lorio, Charmosyna rubrigularis Lorio de Meek, Charmosyna meeki Blubrusta lorio, Charmosyna toxopei Stria lorio, Charmosyna multistriata Nana lorio (aŭ Lorio de Wilhelmina), Charmosyna wilhelminae Ruĝabrusta lorio, Charmosyna rubronotata (ankaŭ nomana ruĝamakula lorio) Ruĝaflanka lori, Charmosyna placentis †? Novkaledonia lorio, Charmosyna diadema (supozeble formortinta en la 20-a jarcento) Ruĝkola lorio, Charmosyna amabilis Dukina lorio, Charmosyna margarethae Fea lorio, Charmosyna pulchella Lorio de Ĵosefina, Charmosyna josefinae Papua lorio, Charmosyna papou
	Oreopsittacus Salvadori, 1877	Barba lorio, Oreopsittacus arfaki
	Neopsittacus Salvadori, 1875	Flavabeka lorio (aŭ Lorio de Musschenbroek), Neopsittacus musschenbroekii Oranĝbeka lorio (aŭ Smeralda lorio), Neopsittacus pullicauda

Referencoj[redakti | redakti fonton]

↑ Forshaw, Joseph M.. (1981) Parrots of the World. David & Charles, Newton Abbot, London. ISBN 0-7153-7698-5.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 (2008) “A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous”, Mol Biol Evol 25 (10), p. 2141–56. doi:10.1093/molbev/msn160.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 (2006) “Phylogenetic relationships within parrots (Psittacidae) inferred from mitochondrial cytochrome-b gene sequences.”, Zoological Science 23 (2), p. 191–98. doi:10.2108/zsj.23.191.
↑ (2005) “The evolution of the spindlin gene in birds: Sequence analysis of an intron of the spindlin W and Z gene reveals four major divisions of the Psittaciformes”, Molecular Phylogenetics and Evolution 36 (3), p. 706–721. doi:10.1016/j.ympev.2005.03.013.
↑ (2007) “Evolution of craniofacial novelty in parrots through developmental modularity and heterochrony”, Evolution & Development 9 (6), p. 590–601. doi:10.1111/j.1525-142X.2007.00199.x. Arkivigite je 2012-10-05 per Archive.today Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2020-03-28. Alirita 2020-01-04.
↑ ^6,0 ^6,1 (1991) “Relationships among the Australo-Papuan parrots, lorikeets, and cockatoos (Aves, Psittaciformes) - protein evidence”, Condor 93 (2), p. 302–17. doi:10.2307/1368946.
↑ UNEP-WCMC Species Database Lorius amabilis. Unep-wcmc.org. Arkivita el la originalo je 2009-03-03. Alirita 2013-02-09.
↑ UNEP-WCMC Species Database Lorius tibialis. Unep-wcmc.org. Arkivita el la originalo je 2007-09-29. Alirita 2013-02-09.

Kategorio Lorienoj en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Lorienoj en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton). Bonvolu aldoni parametron por plibone kategoriigi la paĝon.

[forshaw-1] Forshaw, Joseph M.. (1981) Parrots of the World. David & Charles, Newton Abbot, London. ISBN 0-7153-7698-5.

[Wright-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 (2008) “A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous”, Mol Biol Evol 25 (10), p. 2141–56. doi:10.1093/molbev/msn160.

[astuti2006-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 (2006) “Phylogenetic relationships within parrots (Psittacidae) inferred from mitochondrial cytochrome-b gene sequences.”, Zoological Science 23 (2), p. 191–98. doi:10.2108/zsj.23.191.

[deKloet-4] (2005) “The evolution of the spindlin gene in birds: Sequence analysis of an intron of the spindlin W and Z gene reveals four major divisions of the Psittaciformes”, Molecular Phylogenetics and Evolution 36 (3), p. 706–721. doi:10.1016/j.ympev.2005.03.013.

[tokita-5] (2007) “Evolution of craniofacial novelty in parrots through developmental modularity and heterochrony”, Evolution & Development 9 (6), p. 590–601. doi:10.1111/j.1525-142X.2007.00199.x. Arkivigite je 2012-10-05 per Archive.today Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2020-03-28. Alirita 2020-01-04.

[Christidis1991-6] 6,0 ^6,1 (1991) “Relationships among the Australo-Papuan parrots, lorikeets, and cockatoos (Aves, Psittaciformes) - protein evidence”, Condor 93 (2), p. 302–17. doi:10.2307/1368946.

[7] UNEP-WCMC Species Database Lorius amabilis. Unep-wcmc.org. Arkivita el la originalo je 2009-03-03. Alirita 2013-02-09.

[8] UNEP-WCMC Species Database Lorius tibialis. Unep-wcmc.org. Arkivita el la originalo je 2007-09-29. Alirita 2013-02-09.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]