Makroto

Makroto
	Granda Makroto ĉe Monarto Zoo
regno	Animalia
filumo	Chordata
klaso	Mamuloj
ordo	Peramelemorphia
familio	Thylacomyidae
genro	Macrotis
subdividorango	specio
subdivido	Macrotis lagotis; † Macrotis leucura

Makrotoj estas dezert-loĝantaj marsupiulaj omnivoruloj; ili estas membroj de la ordo Peramelemorphia. Antaŭ la eŭropa koloniigo de Aŭstralio, ekzistis du specioj. Unu formortis en la 1950-aj jaroj; la alia pluvivas sed restas endanĝerigita.

Karakterizaĵoj[redakti | redakti fonton]

Makrotoj havas la karakterizan longan muzelon de peramelo, kaj tre longajn orelojn. Ili estas proksimume 29–55 cm longaj. Komparitaj al perameloj, ili havas pli longan voston, pli grandajn orelojn, kaj pli molan, silkecan felon. La grandeco de iliaj oreloj permesas al ili havi pli bonan aŭdokapablon. Ili estas noktaj omnivoruloj kiuj ne bezonas trinki akvon, ĉar ili ricevas la tutan humidon kiun ili bezonas de sia manĝaĵo, kiu inkludas insektojn kaj iliajn larvojn, semojn, araneojn, bulbojn, fruktojn, fungojn, kaj tre malgrandajn bestojn. Plej multe de la manĝaĵo estas trovita per fosado aŭ gratado en la grundo, kaj uzado de iliaj tre longaj langoj.

Male al perameloj, ili estas elstaraj tunelantoj kaj konstruas ampleksajn tunelsistemojn per siaj fortaj antaŭmembroj kaj bonevoluintaj ungegoj. Makroto tipe faras kelkajn nestkavernojn ene de sia hejmteritorio, ĝis al proksimume dekduo; kaj movas inter ili, uzante ilin kiel ŝirmejon kaj de predantoj kaj de la varmeco de la tago. La poŝo de la ina makroto frontas malantaŭen, kiu malhelpas ŝian poŝon esti plenigita je malpuraĵo dum ŝi fosas.

Makrotoj havas mallongegan gravedecperiodon de proksimume 12-14 tagoj, unu el la plej mallongaj inter mamuloj.^[1]

Konservado[redakti | redakti fonton]

Makrotoj malrapide iĝas endanĝerigitaj pro habitatoperdo kaj -ŝanĝo kaj pro konkurado kun aliaj bestoj. Ekzistas nacia savplano por tiuj bestoj: la programo inkluzivas reproduktadon en kaptiteco, monitorante populaciojn, kaj reestablante makrotojn kie ili siatempe vivis. Ekzistas sufiĉe sukcesaj klopodoj popularigi la makroton kiel indiĝenan alternativon al la Paska leporo vendante ĉokoladajn Paskomakrotojn (foje kun parto de la profitoj irantaj al makrotprotekto kaj -esplorado). Ankaŭ reenkondukklopodoj komenciĝis, kun sukcesa reenkonduko en la Aridklimatan Rezervejon en Sudaŭstralio en 2000,^[2] kaj planoj survoje por reenkonduko en Nacia Parko Currawinyann en Kvinslando,^[3] kun lastatempa sukceso kun ses makrotoj liberigitaj en la predant-liberan rifuĝejon en frua februaro 2006.

Sukcesaj reenkondukoj ankaŭ okazis sur Peron-Duoninsulo en Okcidenta Aŭstralio kiel parto de ^[4] Western Shield. Sukcesaj reenkondukoj ankaŭ okazis en aliaj konservadoterenoj, inkluzive de insuloj kaj la Aŭstraliaj Faŭno-Protektejoj^[5] Scotia^[6] kaj Rezervejoj Yookamurra.^[7] Ekzistas tre sukcesa makrota reproduktoprogramo en Kanyanan Wildlife Rehabilitation Centro,^[8] proksime de Perto, Okcidenta Aŭstralio.

Klasifikado[redakti | redakti fonton]

La allokigo de makrotoj ene de la Peramelemorphia ŝanĝiĝis en la lastaj jaroj. Vaughan (1978) kaj Arbaretoj kaj Flannery (1990) ambaŭ metis tiun familion ene de la familio de Perameledoj. Kirsch et al. (1997) eltrovis ke ili estis apartaj de la specioj en Peroriktedoj (kiu nun estas subfamilio en Perameledoj). McKenna kaj Bell (1997) ankaŭ metis la beston en Perameledoj, sed kiel fratkategorion de Chaeropus en la subfamilion Keropodenoj.^[9]

Specioj[redakti | redakti fonton]

Genro Macrotis
Granda makroto, M. lagotis
Malgranda makroto, †M. leucura

Referencoj[redakti | redakti fonton]

↑ Gordon, Greg. (1984) Macdonald, D.: The Encyclopedia of Mammals. Nov-Jorko: Facts on File, p. 846–849. ISBN 0-87196-871-1.
↑ Moseby K. E. kaj O'Donnell E. O. (2003)Reintroduction of the greater bilby, Macrotis lagotis (Reid) (Marsupialia: Thylacomyidae), to northern South Australia: survival, ecology and notes on reintroduction protocols Wildlife Research 30, 15-27.
↑ Queensland Government (2004)Save The Bilby Appeal Arkivigite je 2007-10-24 per la retarkivo Wayback Machine
↑ Western Australian Department of Environment and Conservation 'Project Eden'. Arkivita el la originalo je 2007-08-31. Alirita 2013-04-30.
↑ Australian Wildlife Conservancy. Arkivita el la originalo je 2017-05-23. Alirita 2022-01-13.
↑ Australian Wildlife Conservancy Scotia Sanctuary. Arkivita el la originalo je 2008-08-10. Alirita 2013-04-30.
↑ Australian Wildlife Conservancy Yookamurra Sanctuary. Arkivita el la originalo je 2008-05-09. Alirita 2013-04-30.
↑ Kanyana Wildlife Rehabilitation Centre (Inc.). Arkivita el la originalo je 2009-06-29. Alirita 2013-04-30.
↑ Groves, Colin. (2005) En: Wilson, D. E., kaj Reeder, D. M.: Mammal Species of the World, 3‑a eldono, Johns Hopkins University Press, p. 38. ISBN 0-801-88221-4.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Aŭstralia faŭno

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Makroto en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Makroto en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Makroto en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)

ARKive - bildoj kaj filmoj de la Granda makroto (Macrotis lagotis) Arkivigite je 2007-02-02 per la retarkivo Wayback Machine
Media Protection Agency Queensland Arkivigite je 2006-03-23 per la retarkivo Wayback Machine
Paskomakroto Arkivigite je 2018-07-26 per la retarkivo Wayback Machine
Aridejoprotektado
Currawinya Nacia Parko Arkivigite je 2005-06-16 per la retarkivo Wayback Machine

Fonto[redakti | redakti fonton]

En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Macrotis en la angla Vikipedio.

Tiu ĉi paĝo jam estis permane reviziita kaj laŭeble ne enhavas erarojn.
Se vi tamen trovas problemojn, vi povas ankoraŭ plibonigi jenon:

Prilaboru tro rektan tradukon.
Ĉe certaj kulturaj aŭ politikaj temoj povas ekzisti angleca neekvilibro de informoj.
Kontrolu kaj korektu maltaŭgajn fakajn terminojn.

Se vi korektis unu el la menciitaj mankoj, bonvolu forigi la koncernan parametron de la ŝablono {{Pluraj problemoj}}. Detaloj estas en la dokumentado.

[EoM-1] Gordon, Greg. (1984) Macdonald, D.: The Encyclopedia of Mammals. Nov-Jorko: Facts on File, p. 846–849. ISBN 0-87196-871-1.

[2] Moseby K. E. kaj O'Donnell E. O. (2003)Reintroduction of the greater bilby, Macrotis lagotis (Reid) (Marsupialia: Thylacomyidae), to northern South Australia: survival, ecology and notes on reintroduction protocols Wildlife Research 30, 15-27.

[3] Queensland Government (2004)Save The Bilby Appeal Arkivigite je 2007-10-24 per la retarkivo Wayback Machine

[4] Western Australian Department of Environment and Conservation 'Project Eden'. Arkivita el la originalo je 2007-08-31. Alirita 2013-04-30.

[5] Australian Wildlife Conservancy. Arkivita el la originalo je 2017-05-23. Alirita 2022-01-13.

[6] Australian Wildlife Conservancy Scotia Sanctuary. Arkivita el la originalo je 2008-08-10. Alirita 2013-04-30.

[7] Australian Wildlife Conservancy Yookamurra Sanctuary. Arkivita el la originalo je 2008-05-09. Alirita 2013-04-30.

[8] Kanyana Wildlife Rehabilitation Centre (Inc.). Arkivita el la originalo je 2009-06-29. Alirita 2013-04-30.

[9] Groves, Colin. (2005) En: Wilson, D. E., kaj Reeder, D. M.: Mammal Species of the World, 3‑a eldono, Johns Hopkins University Press, p. 38. ISBN 0-801-88221-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]