Manifesto de Girona pri lingvaj rajtoj
Aspekto
Manifesto de Girona pri lingvaj rajtoj | |
---|---|
manifesto | |
Aŭtoroj | |
Aŭtoro | PEN-centro de Katalunio |
Lingvoj | |
Eldonado | |
Eldondato | 13-a de majo 2011 |
Manifesto de Girona pri Lingvaj Rajtoj estis prezentita la 13-an de majo 2011 fare de la Komitato pri Tradukarto kaj Lingvaj Rajtoj de PEN-Klubo Internacia, PEN Internacia, kiu kunigas verkistojn el la tuta mondo.
La Manifesto de Ĝirono[1] estas resumo de la centraj aksoj en la Universala Deklaracio pri Lingvaj Rajtoj de 1996, al kiu kontribuis ankaŭ Esperanta PEN-Centro[2].
La Manifesto enhavas dek centrajn principojn:
- La lingva diverseco estas posedaĵo de la homaro, kiu devas esti valorigata kaj protektigata.
- La respekto por ĉiuj lingvoj kaj kulturoj estas fundamenta en la procezo konstrui kaj konservi dialogon kaj pacon en la mondo.
- Ĉiu individuo lernas paroli en la sino de sia komunumo, kiu donas al ĝi vivon, lingvon, kulturon kaj identecon.
- La diversaj lingvoj kaj la diversaj parolformoj ne estas nur komunikiloj; ili estas ankaŭ socia medio en kiu homoj kreskas kaj kulturoj konstruiĝas.
- Ĉiu lingvokomunumo rajtas uzi sian lingvon kiel oficialan lingvon sur sia teritorio.
- La lerneja instruado devas kontribui al la prestiĝigo de la lingvo parolata de la lingvokomunumo en ties teritorio.
- Estas dezirinda celo, ke civitanoj havu ĝeneralan scion de diversaj lingvoj, pro tio ke ĝi antaŭenigas empation, intelektan malfermemon kaj kontribuas al pli profunda scio de la propra lingvo.
- La tradukado de tekstoj –precipe de la grandaj verkoj el la diversaj kulturoj– reprezentas gravegan elementon en la necesa procezo de pli granda kompreno kaj respekto inter homoj.
- La amaskomunikiloj estas privilegiitaj laŭtparoliloj por la lingva diverseco kaj por kompetente kaj rigore altigi la prestiĝon de lingvoj.
- La rajto al la uzo kaj protekto de la propra lingvo devas esti agnoskata de la Unuiĝintaj Nacioj kiel unu de la fundamentaj homaj rajtoj.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Pen Internacia kaj lingvaj rajtoj Arkivigite je 2020-04-09 per la retarkivo Wayback Machine
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ (multlingva) Manifesto de Girona Arkivigite je 2020-04-09 per la retarkivo Wayback Machine, PEN-klubo Internacia.
- ↑ Manifesto de Girona, nova lingvorajta iniciato, HeKo n-ro 486 7-B, la 26-an de junio 2011