Pedala ŝtalgitaro
La pedala ŝtalgitaro - angle pedal steel guitar - estas elektra plukinstrumento (do muzikilo) evoluigita en Usono en aŭ nesignife antaŭ 1940. Ĝi rilatas al la genuoŝtalgitaro kaj estas uzata precipe en kontrea muziko kaj specifa havaja muziko. La ĉefa diferenco al la tiel nomata genuoŝtalgitaro estas la kromaj pedaloj kaj baskuliloj kiuj permesas ŝanĝi la tonalton de la kordoj dum la ludado. Sur la malferme agorditaj kordoj, la tonalto estas variigita helpe de glitstango (vidu la tekston glitogitaro) glitante super la kordoj en la tenanta mano, dum la "pluka mano" plukas la kordojn, kutime helpe de "fingropikiloj" metitaj sur la fingropintoj. La tuta konstruaĵo vere multe pli similas al moderna citro ol al "normala" gitaro, sed tamen konsideratas kiel gitaro, ĉar la muzikaj teknikoj kaj la rezultaj sonoj multe pli similas al aliaj specoj de gitaroj ol al aliaj muzikiloj, nur ke la aranĝo de "gitaro en formo de tablo" estas unuavice tre malkutima.
Pedaloj estis aldonitaj al genuoŝtalgitaro en 1940, permesante al la prezentisto ludi gravan skalon sen movo de la glitstango kaj ankaŭ puŝi la pedalojn frapante kordon, igante preterpasajn sonojn alproksimiĝi al harmonio kun la ekzistantaj notoj. Tiu tekniko kreas unikan sonon kiu estis populara en kontreo kaj okcidenta muziko - sono ne antaŭe ebla sur ŝtalgitaroj antaŭ ol pedaloj estis aldonitaj.
De ĝia unua uzo en Havajo en la 19-a jarcento, la ŝtalgitara sono iĝis populara en Usono en la unua duono de la 20-a jarcento kaj generis familion de instrumentoj dizajnitaj specife por esti ludita per la gitaro en horizontala pozicio, ankaŭ konata kiel "havaja stilo". La unua instrumento en tiu ĉi kronologio estis la genuoŝtalgitaro ankaŭ nomita "havaja gitaro"; venonta estis genuoŝtalgitaro kun resonilo por igi ĝin pli laŭta. La elektra sonprenilo estis inventita en 1934, permesante al ŝtalgitaroj esti aŭditaj egale kun aliaj instrumentoj. Elektronika plifortigo ebligis postan evoluon de la elektrigita genuoŝtalgitaro kaj finfine la pedala ŝtalgitaro.
En konstanta evoluo ekde sia kreo, la nuna pedala ŝtalgitaro inkluzivas unu aŭ du paralelajn kolojn de 10 aŭ 12 kordoj. Unu kolo estas agordita al E naŭto, ĉefe uzata por populara muziko (kontreo) kaj la alia kolo estas agordita al C sesto, pli taŭga por svingi okcidentan ĵazon kaj havajan muzikon.
Geometrie brikoforma, la pedala ŝtalgitaro ripozas sur kvar kutime teleskopaj gamboj, permesante al la muzikisto ludi sidante, kio permesas al li funkciigi la pedalojn per sia maldekstra piedo kaj la levilojn aŭ baskulilojn per siaj genuoj. La dekstra piedo ripozas sur sonefekta pedalo sendependa de la instrumento, aŭ sur bloko konsistanta el du pedaloj, respektive laŭtecoreguliga pedalo kaj sonefekta pedalo.