Sistananoj
| {{{grupo}}} | |
|---|---|
| |
| etno | |
| Persoj | |
| Ŝtatoj kun signifa populacio | |
| Religio | |
| Ŝijaismo | |
Sistananoj (historie ankaŭ nomitaj "Sekzai").[1] estas etno de irana origino kiu ĉefe loĝas en regiono nomata Sistano en la sudoriento de Irano kaj historie en la sudokcidento de Afganio.[2] Ilia lingvo estas la persa kaj la sistana dialekto. [3]
Laŭ raso, Rawlinson konsideras la Sistananojn, kune kun la Jamŝidiojn de Herato, kiel pura ekzemplo de la arja raso.[4][5]
En la pasinteco, homoj de Sistano parolis mezpersajn dialektojn kiel ekzemple parta pahlavia, mezpersa (sasania pahlavia) kaj nun ili parolas dialekton de la persa konata kiel sistana. Sistananoj estas pluvivantoj de la skitaj triboj. [6] La skitoj estis la lasta grupo de arjoj kiuj malaperis en 128 p.K. Ili eniris Iranon [7] [8]. Ili loĝas en la centra kaj norda partoj de Sistana kaj Baluĉia provincoj. En la lastaj jardekoj, pro diversaj politikaj kaj klimataj kialoj, ili migris al aliaj partoj de Irano kiel ekzemple Teherano kaj Golestano en la nordo de Irano.[9]
Etimologio
[redakti | redakti fonton]La Sistananoj prenis sian nomon de Sekastan ("Lando de Sakao"). La Sakaoanoj estis de la skita tribo kiu migris al la irana altebenaĵo. La plej malnova antikva persa nomo de la regiono - antaŭ la dominado de la Sakaoanoj - estis Zaranka aŭ Drangiana ("Akva Tero").[10]
Sociaj kaj demografiaj trajtoj
[redakti | redakti fonton]Plej multaj sistananoj aliĝas al ŝijaismo. Laŭ nekonfirmitaj raportoj, la parto de Sistananoj en Baluĉia kaj Sistana provincoj povas atingi 40% kaj eĉ 50%, sekve, la migrado de Sistananoj al Teherano kaj Golestano okazis en la lastaj jardekoj.[11]
Genetikaj studoj montras ke la Sistananoj havas oftan genkomunumon kun la la persoj de Yazd kaj Fars provincoj.[12]
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Mehri Mohebbi, Zahra Mohebbi (2015). "Demography of Race and Ethnicity in Iran" (به انگلیسی) (The International Handbook of the Demography of Race and Ethnicity eld.). Dordrecht: Springer Netherlands. Rogelio Sáenz, David G. Embrick, Néstor P. Rodríguez: 353–366. doi:10.1007/978-90-481-8891-8_18. ISBN 978-90-481-8891-8
- ↑ [1]
- ↑ بهاری، محمدرضا.
- ↑ مشکور، محمدجواد (۱۳۷۱). جغرافیای جهان باستان. تهران: دنیای کتاب. ص. ص۶۵۱.
- ↑ بارتلد، ویلهلم (۱۳۷۷). جغرافیایی تاریخی ایران. ترجمهٔ همایون صنعتی زاده. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. ص. ص۸۲.
- ↑ مشکور، محمدجواد، جغرافیای تاریخی ایران باستان، ص۶۴۹.
- ↑ مشکور، محمدجواد، جغرافیای تاریخی ایران باستان، ص۶۴۹.
- ↑ عنایت الله، رضا، ایران و ترکان در روزگار ساسانیان، ص ۶۳.
- ↑ Behari, Məhəmmədrza. Praktiki dilçilik, Sistan xalqının ləhcəsinin öyrənilməsi. Zahedan, Naşir: Müəllif, 1378, p. 12.
- ↑ طاهری، محمد، جایگاه و تاثیر قوم سکایی در تاریخ و شاهنامه فردوسی
- ↑ Лана Меджидовна Раванди-Фадаи. К вопросу о положении национальных и религиозных меньшинств (RU) // ИРАН: ИСТОРИЯ И СОВРЕМЕННОСТЬ : Сборник / Под ред. Л.М. Кулагиной, Н.М. Мамедовой; Сост. И.Е. Федорова, Л.М. Раванди-Фадаи.. — Москва: ИВ РАН; Центр стратегической конъюнктуры, 2014. — С. 271—274. Архивировано 14 марта 2023 года.
- ↑ Mahdi Aminikhah, Mir-Saeed Yekaninejad, Mohammad Hosein Nicknam, Farideh Khosravi, Mehrnaz Naroeinejad, Bita Ansaripour, Batol Moradi, Behrouz Nikbin, Ali Akbar Amirzarga. HLA Class I and Class II Genes Distribution of the Sistanis in Iran (ENG) // Iranian Journal of Immunology : журнал. — 2018. — Июнь (т. 15, № 2). — С. 97—111. Архивировано 26 ноября 2020 года.