Damaĝa organismo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 15:12, 30 jul. 2017

La esprimo damaĝa organismo (aŭ kelkfoje plago) estas komuna esprimo por organismmoj aŭ bestospecioj, kiuj transdonas infektadon al homo, bestoj kiuj detruas biomason, ronĝas konstruaĵojn, ĝenas al utilbestoj ktp. - tiel ke ili tre malutilas por la homo, ĉar ili kaŭzas ekonomian perdon. La aparteno al la nocio do dependas de la ekonomia (mal)utileco.

La damaĝbestoj aperas plej ofte en ne protektitaj kultivareoj. La damaĝaj organismoj povas plej rapide evolui en monokulturoj, neprizorgitaj per kemiaĵoj.

La ekstrema klimato (varmego, sekego) malfortigas la plantojn kaj malfermas la pordon por la damaĝaj organismoj.

oni kalkulas al la damaĝantoj inter alie

insektoj ("fiinsektaro"):
- afido
- akaro
- bostriko
- filoksero
- kverka pomposkarabo
- kverka procesia araneo?
- kverka vindanto
- abia aranea folivespo?
- pulo
- tripsoj (tizanopteroj)
- ordinara lignovermo
- segilmuŝo de la specio Diprion pini
- noktuoedoj de la genroj Panolis flammea kaj Bupalus piniaria
- malgranda abifolia vespo
- pediko
- majskarabo
- tineo
- noktopapilioj
- sponga araneo
- aburna skarabo
- termitoj
- blanka muŝo
fungoj (pli precize nur damaĝantoj)
birdoj
- Ikteredoj
mamuloj
- kuniklo (en Aŭstralio)
- rato
- homo
- hejma muso

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-La esprimo '''damaĝbesto''' aŭ '''plago''' estas komuna esprimo por [[specio (biologio)|bestospecio]]j, kiuj transdonas infektadon al [[homo]], bestoj kiuj detruas [[biomaso]]n, ronĝas konstruaĵojn, ĝenas al utilbestoj ktp. - tiel ke ili tre malutilas por la homo, ĉar ili kaŭzas ekonomian perdon. La aparteno al la nocio do dependas de la ekonomia (mal)utileco.
+La esprimo '''damaĝa organismo''' (aŭ kelkfoje '''plago''') estas komuna esprimo por [[organismmo]]j aŭ [[specio (biologio)|bestospecio]]j, kiuj transdonas [[infektado]]n al [[homo]], [[besto]]j kiuj detruas [[biomaso]]n, ronĝas [[konstruaĵo]]jn, ĝenas al utilbestoj ktp. - tiel ke ili tre malutilas por la homo, ĉar ili kaŭzas ekonomian perdon. La aparteno al la nocio do dependas de la [[ekonomio|ekonomia]] (mal)utileco.
-La damaĝbestoj aperas plej ofte en ne protektitaj kultivareoj. La damaĝbestoj povas plej rapide evolui en [[monokulturo]]j, neprizorgitaj per kemiaĵoj.
+La damaĝbestoj aperas plej ofte en ne protektitaj kultivareoj. La damaĝaj organismoj povas plej rapide evolui en [[monokulturo]]j, neprizorgitaj per [[kemiaĵo]]j.
-La ekstrema klimato (varmego, sekego) malfortigas la plantojn kaj malfermas la pordon por la damaĝbestoj.
+La ekstrema [[klimato]] (varmego, sekego) malfortigas la [[planto]]jn kaj malfermas la pordon por la damaĝaj organismoj.
 oni kalkulas al la damaĝantoj inter alie
 * [[insektoj]] ("fiinsektaro"):
 ** [[afido]]
+** [[akaro]]
 ** [[bostriko (genro)|bostriko]]
+** [[filoksero]]
 ** [[kverka pomposkarabo]]
 ** [[kverka procesia araneo]]?
@@ Linio 17: / Linio 19: @@
 ** [[ordinara lignovermo]]
 ** [[segilmuŝo]] de la specio ''Diprion pini''
-** [[noktopapilio]]j de la genroj ''Panolis flammea'' kaj ''Bupalus piniaria''
+** [[noktuoedoj]] de la genroj ''Panolis flammea'' kaj ''Bupalus piniaria''
 ** [[malgranda abifolia vespo]]
 ** [[pediko]]
 ** [[majskarabo]]
-** [[akaro]]
 ** [[tineo]]
-** [[noktaj papilioj]]
+** [[noktopapilio]]j
 ** [[sponga araneo]]
 ** [[aburna skarabo]]