Albrecht von Wallenstein: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
RG72 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Zuazua (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
{{ Informkesto soldato |
|||
| ⚫ | |||
| nomo =Albrecht z Valdštejna |
|||
| dosiero =Albrecht von waldstein.jpg |
|||
| larĝo de dosiero =220px |
|||
| priskribo =Aspekto de Albrecht de [[Anthonis van Dyck]] |
|||
| dato de naskiĝo = [[24-an de septembro]] [[1583]] |
|||
| loko de naskiĝo =[[Dosiero:Banner of the Bohemian Coat of Arms.svg|22px|border|Ĉeĥa blazono]] [[Heřmanice (Náchod)|Heřmanice]], [[Landoj de Krono ĉeĥa|Krono ĉeĥa]] |
|||
| dato de morto = [[25-an de februaro]] [[1634]] |
|||
| loko de morto =[[Dosiero:Banner of the Bohemian Coat of Arms.svg|22px|border|Ĉeĥa blazono]] [[Cheb]], [[Landoj de Krono ĉeĥa|Krono ĉeĥa]] |
|||
| kromnomo = |
|||
| rango = [[generalisimo]] |
|||
| tempo de deĵoro = 1604–1632 |
|||
| deĵoris =[[Dosiero:Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg|22px|Blazono de SanktaRomia Imperio]] [[Sankta Romia Imperio]]{{br}}[[Dosiero:Banner of the Bohemian Coat of Arms.svg|22px|border|Ĉeĥa blazono]] [[Landoj de Krono ĉeĥa|Krono ĉeĥa]] |
|||
| komandis = {{ul|{{li|moravia nobelara soldataro}}{{li|tuta imperia armeo de 1625}}}} |
|||
| militoj = {{ul|{{li|turkaj militoj en Hungara reĝlando}}{{li|friula milito}}{{li|[[tridekjara milito]]}}}} |
|||
}} |
|||
| ⚫ | |||
'''Albrecht von Wallenstein''' aŭ ofte nur '''Wallenstein''' [prononco pli-malpli ''"'''Valn'''ŝtajn"''], plena nomo [[germane]] ''Albrecht Wenzel Eusebius von Waldstein'' kaj [[ĉeĥe]] ''Vojtěch Václav Eusebius z Valdštejna'', naskiĝis la [[24-an de septembro]] [[1583]] en ''Hermanitz an der Elbe'' respektive ''Heřmanice nad Labem'' (nun parto de la ĉeĥa [[regiono Hradec Králové]]), [[Bohemio]] kaj mortis la [[25-an de februaro]] [[1634]] en [[Cheb|Cheb/Eger]]. Li estis duko de [[Frýdlant|Frýdlant/ Friedland]] en [[Bohemio]] kaj de [[Meklenburgo]] en norda Germanio, kaj krome havis la titolon princo de [[Żagań|Sagan]] en la tiam germanlingva sed ĉeĥe regata [[Silezio]] (nun Żagań en [[Pollando]]). |
'''Albrecht von Wallenstein''' aŭ ofte nur '''Wallenstein''' [prononco pli-malpli ''"'''Valn'''ŝtajn"''], plena nomo [[germane]] ''Albrecht Wenzel Eusebius von Waldstein'' kaj [[ĉeĥe]] ''Vojtěch Václav Eusebius z Valdštejna'', naskiĝis la [[24-an de septembro]] [[1583]] en ''Hermanitz an der Elbe'' respektive ''Heřmanice nad Labem'' (nun parto de la ĉeĥa [[regiono Hradec Králové]]), [[Bohemio]] kaj mortis la [[25-an de februaro]] [[1634]] en [[Cheb|Cheb/Eger]]. Li estis duko de [[Frýdlant|Frýdlant/ Friedland]] en [[Bohemio]] kaj de [[Meklenburgo]] en norda Germanio, kaj krome havis la titolon princo de [[Żagań|Sagan]] en la tiam germanlingva sed ĉeĥe regata [[Silezio]] (nun Żagań en [[Pollando]]). |
||
Kiel registrite je 14:32, 24 okt. 2009
| Albrecht z Valdštejna | |
 Aspekto de Albrecht de Anthonis van Dyck | |
| Naskiĝo | 24-an de septembro 1583 en  Heřmanice, Krono ĉeĥa
|
|---|---|
| Morto | 25-an de februaro 1634 en Cheb, Krono ĉeĥa
|
| Soldata kariero | |
| Rango: | generalisimo |
| Tempo de deĵoro: | 1604–1632 |
| Deĵoris en: | .svg){kind=small} Sankta Romia Imperiobretone Krono ĉeĥa
|
| Komandis al: |
|
| Militoj: |
|
Albrecht von Wallenstein aŭ ofte nur Wallenstein [prononco pli-malpli "Valnŝtajn"], plena nomo germane Albrecht Wenzel Eusebius von Waldstein kaj ĉeĥe Vojtěch Václav Eusebius z Valdštejna, naskiĝis la 24-an de septembro 1583 en Hermanitz an der Elbe respektive Heřmanice nad Labem (nun parto de la ĉeĥa regiono Hradec Králové), Bohemio kaj mortis la 25-an de februaro 1634 en Cheb/Eger. Li estis duko de Frýdlant/ Friedland en Bohemio kaj de Meklenburgo en norda Germanio, kaj krome havis la titolon princo de Sagan en la tiam germanlingva sed ĉeĥe regata Silezio (nun Żagań en Pollando).
Kiel supera generalo li inter la jaroj 1625 kaj 1934 dufoje estis supera estro de la imperiestra armeo en la Tridekjara Milito. Li batalis flanke de la de germanlingva Sankta Romia Imperio kaj de la Katolika Ligo kontraŭ la luteranaj ŝtatoj de Germanio kaj kontraŭ la armeoj de Danio kaj Svedio. Fine li tamen perdis la protekton de la germanlingva imperiestro kaj estis murdita de imperiestraj soldatoj.
Nomo kaj nacieco
La bohemia nobela dinastio, el kiu devenas Wallenstein, ĉeĥe nomatas z Valdštejna. Germane la dinastianoj ĝis la nuntempo nomas sin Waldstein. La konata nomformo Wallenstein populariĝis, post kiam Friedrich Schiller sub tiu nomo publikigis trivoluman dramon pri la armeestro kaj la historio de la Tridekjara Milito. Tamen la armeestro mem foje subskribis per la nomoj "Waldstein" kaj "Wallenstein", laŭ momenta prefero, kaj jam dum sia vivotempo li havis la germanan kromnomon der Wallensteiner, dum liaj armeaj unuoj estis nomataj die Wallensteiner.
Ne havas sencon disputi pri la nacieco de Wallenstein, ĉar ne eblas projekcii la konceptojn pri nacio kaj nacieco, kiuj tiom graviĝis dum la 19-a jarcento, al la socio de la 17-a jarcento, kiam ili ne ludis rolon. En la historiografio de la 19-a jarcento li laŭ naciaj vidpunktoj de la verkistoj kaj persona simpatio respektive malsimpatio je lia persono foje deklariĝis "germano" kaj foje "ĉeĥo".
Klare eblas indiki ke li mem ĝis sia 15-a vivojaro parolis denaske ĉeĥe kaj nur iom germane, sed ke li poste preskaŭ ekskluzive uzis la germanan lingvon.