Aranĝisto (muziko): Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 8: Linio 8:
== Edukado ==
== Edukado ==
Aranĝisto estas plejparte mem bonedukita [[muzikisto|instrumentisto]] kaj disponas pri ampleksa scio pri la unuopaj [[muzikinstrumento]]j kaj ties bonsonaj kaj ludeblaj kampoj, havas konojn pri muzikaj [[stilo]]j kaj kompoziciaj formoj kaj estas ne malofte ankaŭ [[komponisto]] de propraj [[verko|muzikverkoj]]. Ofte aranĝisto ankaŭ transprenas la direktadon de sia aranĝaĵo, tio signis, ke la aranĝisto mem direktas la [[orkestro]]n resp. la [[bando]]n kaj ellaboras kun la [[muzikisto]]j la interpretaĵon de la [[aranĝo (muziko)|aranĝaĵo]] deziratan de komponisto aŭ [[muzikproduktisto]].
Aranĝisto estas plejparte mem bonedukita [[muzikisto|instrumentisto]] kaj disponas pri ampleksa scio pri la unuopaj [[muzikinstrumento]]j kaj ties bonsonaj kaj ludeblaj kampoj, havas konojn pri muzikaj [[stilo]]j kaj kompoziciaj formoj kaj estas ne malofte ankaŭ [[komponisto]] de propraj [[verko|muzikverkoj]]. Ofte aranĝisto ankaŭ transprenas la direktadon de sia aranĝaĵo, tio signis, ke la aranĝisto mem direktas la [[orkestro]]n resp. la [[bando]]n kaj ellaboras kun la [[muzikisto]]j la interpretaĵon de la [[aranĝo (muziko)|aranĝaĵo]] deziratan de komponisto aŭ [[muzikproduktisto]].

== Fundamentoj de aranĝaĵa elverkado ==
Fundamento de la elverkado de aranĝaĵo laŭ klasika kompreno estas la regado de la[[notacio]], konoj pri [[harmoniscienco]], interpretado kaj [[frazigo]]. Kelkaj aranĝistoj kunlaboras laŭtradicie lige kun notskribisto resp. [[kopiisto]], kiu post elverkado de la kompleta aranĝaĵo kiel partituro ekstraktas la unuopajn instrumentajn voĉojn el la [[partituro]], notante ilin konforme kun la pokaza [[transponado (muziko)|transponado]]. Intertempe la plej multaj aranĝistoj laboras tamen per [[komputilo]] kaj moderna [[notkomposta programaro]], per kiu oni povas elprinti kaj la partituron kaj ankaŭ la unuopajn voĉojn.


== Famaj aranĝistoj ==
== Famaj aranĝistoj ==

Kiel registrite je 17:22, 11 jun. 2012

Aranĝisto verkas muzikan aranĝaĵon (priverkaĵon), se la komponisto ne volas fari ĝin mem aŭ ne havas la necesan konon. Per tio aranĝistoj fariĝas gravaj kunformantoj de komponaĵo.

Kvoto de la verkoj

La kvoto de verkoj, kiujn komponistoj ne mem aranĝas kaj instrumentas, estas taksata tutmonde je multe pli ol 50 elcentoj. Eĉ Leonard Bernstein aranĝigis sian muzikalon West Side Story de Sid Ramin kaj Irwin Kostal. La aranĝaĵo de Rhapsody in Blue de George Gershwin devenas de Ferde Grofé.

Aranĝisto havas la liberon, ŝanĝi partojn, reharmoniigi, aldoni novajn partojn, kondiĉe ke li je tio ne ŝanĝas la karakteron de la verko. Klarajn difinojn de aranĝado laŭ aŭtorrajta senco oni troviĝas ekzemple en la regularo de la germana kopirajta kolektivo GEMA.

Edukado

Aranĝisto estas plejparte mem bonedukita instrumentisto kaj disponas pri ampleksa scio pri la unuopaj muzikinstrumentoj kaj ties bonsonaj kaj ludeblaj kampoj, havas konojn pri muzikaj stiloj kaj kompoziciaj formoj kaj estas ne malofte ankaŭ komponisto de propraj muzikverkoj. Ofte aranĝisto ankaŭ transprenas la direktadon de sia aranĝaĵo, tio signis, ke la aranĝisto mem direktas la orkestron resp. la bandon kaj ellaboras kun la muzikistoj la interpretaĵon de la aranĝaĵo deziratan de komponisto aŭ muzikproduktisto.

Fundamentoj de aranĝaĵa elverkado

Fundamento de la elverkado de aranĝaĵo laŭ klasika kompreno estas la regado de lanotacio, konoj pri harmoniscienco, interpretado kaj frazigo. Kelkaj aranĝistoj kunlaboras laŭtradicie lige kun notskribisto resp. kopiisto, kiu post elverkado de la kompleta aranĝaĵo kiel partituro ekstraktas la unuopajn instrumentajn voĉojn el la partituro, notante ilin konforme kun la pokaza transponado. Intertempe la plej multaj aranĝistoj laboras tamen per komputilo kaj moderna notkomposta programaro, per kiu oni povas elprinti kaj la partituron kaj ankaŭ la unuopajn voĉojn.

Famaj aranĝistoj

Aranĝistoj de grandaj dramaj verkoj (plejparte muzikaloj)

  • Robert Russell Bennett (i.a. la muzikaloj Oklahoma, South Pacific, The King And I kaj The Sound of Music)
  • William D. Brohn (i.a. la muzikaloj Miss Saigon, Crazy For You, The Secret Garden kaj Ragtime)
  • Ralph Burns (i.a. la muzikaloj Funny Girl, Sweet Charity kaj Chicago)
  • David Cullen (i.a. la muzikaloj Cats, Starlight Express, The Phantom of the Opera kaj Sunset Boulevard)
  • Michael Gibson (i.a. la muzikaloj Anything Goes kaj Kiss of the Spiderwoman)
  • Danny Troob (i.a. de Walt Disney: Beauty And The Beast)
  • Jonathan Tunick (i.a. la muzikaloj Follies, Sweeney Todd, Into the Woods kaj Titanic)
  • Thorsten Wszolek (i.a. la novversioj de la muzikaloj My Fair Lady, Brigadoon, Gigi kaj Camelot)

Aranĝistoj por orkestro kaj bandego

Literaturo

  • Markus Fritsch, Peter Kellert: Arrangieren und Produzieren. Leu Verlag, ISBN 3-928825-22-4.
  • Ulrich Kaiser kaj Carsten Gerlitz: Arrangieren und Instrumentieren, Barock bis Pop. Kassel, 2005, ISBN 3-7618-1662-6
  • Paul Wiebe: Bläser arrangieren. Wizoobooks Verlag, 12/2007, ISBN 978-3-934903-61-6.
  • Paul Wiebe: Streicher arrangieren. Wizoobooks Verlag 02/2009, ISBN 978-3-934903-70-8 - Wege zum perfekten Orchestersatz am Computer.
  • Andreas N. Tarkmann: Arrangieren für Kammermusikensembles. Staccato-Verlag, Duseldorfo 2010, ISBN 978-3-932976-34-6.