Tventa dialekto: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
Rajzin (diskuto | kontribuoj) La radiko «tubant» laŭ mi estas mallogika elekto. Vidu la klarigon ĉe mia ĵusa redakto ĉe la artikolo Twente. |
||
Linio 10: | Linio 10: | ||
|vikipedio = nds-nl |
|vikipedio = nds-nl |
||
}} |
}} |
||
La ''' |
La '''tventa''' (tvente: ''Twents'' aŭ ''Tweants'', nederlande: ''Twents'') estas [[dialekto]] de la [[malaltsaksa lingvo]]. Ĝi estas parolata ĉiutage de proksimume 62 %<ref>Bloemhoff, H. et al. Taaltelling Nedersaksisch: Een enquête naar het gebruik en de beheersing van het Nedersaksisch in Nederland. Groningen: Sasland (2005). 39-40.</ref> da loĝantoj de [[Twente]], regiono en la [[Provincoj de Nederlando|nederlanda provinco]] [[Overijssel]], apud la limo de [[Germanujo]]. Ne ekzistas norma tventa lingvo, ĉiu urbo kaj vilaĝo havas propran lokan varianton, sed homoj kiu parolas la tventan povas kompreni la aliajn variantojn. Tial homoj nomas la lingvon ne ĉiam la tventa, sed ofte uzas la nomon de la loka varianto. Multaj gepatroj nuntempe eduki iliajn gefilojn en la Nederlanda, tamen la aprecado de la lingvo kreskas dum la lastajn jarojn. |
||
== Elparolo == |
== Elparolo == |
||
La |
La tventa ne havas norman elparolon aŭ ortografion; ĉiuj vilaĝoj havas sian propran lokan variaĵon. |
||
=== Vokaloj === |
=== Vokaloj === |
||
Linio 234: | Linio 234: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! |
! Tvente || Esperante |
||
|- |
|- |
||
| ik lope || mi promensas |
| ik lope || mi promensas |
||
Linio 254: | Linio 254: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! |
! Tvente || Esperante |
||
|- |
|- |
||
| ik leupe || mi promenis |
| ik leupe || mi promenis |
||
Linio 272: | Linio 272: | ||
=== Pluralo === |
=== Pluralo === |
||
La formo de pluralaj substantivoj dependas de la genro de la vorto. La |
La formo de pluralaj substantivoj dependas de la genro de la vorto. La tventa havas 3 genrojn: ''vira'', ''ina'' kaj ''neŭtra''. |
||
==== Vira genro ==== |
==== Vira genro ==== |
||
Linio 278: | Linio 278: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! |
! Tvente || Esperante |
||
|- |
|- |
||
| eenn hoond || unu hundo |
| eenn hoond || unu hundo |
||
Linio 289: | Linio 289: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! |
! Tvente || Esperante |
||
|- |
|- |
||
| ene komme || unu bovlo |
| ene komme || unu bovlo |
||
Linio 300: | Linio 300: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! |
! Tvente || Esperante |
||
|- |
|- |
||
| een keend || unu infano |
| een keend || unu infano |
||
Linio 310: | Linio 310: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! |
! Tvente || Esperante |
||
|- |
|- |
||
| een book || unu libro |
| een book || unu libro |
||
Linio 320: | Linio 320: | ||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
! |
! Tvente || Esperante |
||
|- |
|- |
||
| een kumke || unu bovleto |
| een kumke || unu bovleto |
||
Linio 331: | Linio 331: | ||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
* [http://members.ziggo.nl/twunn/ Fonetiko de la |
* [http://members.ziggo.nl/twunn/ Fonetiko de la tventa] |
||
[[Kategorio:Dialektoj]] |
[[Kategorio:Dialektoj]] |
||
Linio 337: | Linio 337: | ||
[[Kategorio:Lingvoj de Nederlando]] |
[[Kategorio:Lingvoj de Nederlando]] |
||
[[Kategorio:Overijssel]] |
[[Kategorio:Overijssel]] |
||
[[Kategorio: |
[[Kategorio:Twente]] |
Kiel registrite je 18:11, 27 apr. 2017
Tventa dialekto | ||
Tweants | ||
moderna lingvo • dialekto | ||
---|---|---|
malaltsaksa lingvo | ||
Parolata en | Nederlando | |
Denaskaj parolantoj | ĉ. 340,000 (2003) | |
Skribo | latina alfabeto | |
Oficiala statuso | ||
Oficiala lingvo en | Nederlando | |
Lingvaj kodoj | ||
Lingvaj kodoj | ||
ISO 639-3 | twd | |
Glottolog | twen1241 | |
Angla nomo | Tweants | |
Franca nomo | twents | |
Vikipedio | ||
La tventa (tvente: Twents aŭ Tweants, nederlande: Twents) estas dialekto de la malaltsaksa lingvo. Ĝi estas parolata ĉiutage de proksimume 62 %[1] da loĝantoj de Twente, regiono en la nederlanda provinco Overijssel, apud la limo de Germanujo. Ne ekzistas norma tventa lingvo, ĉiu urbo kaj vilaĝo havas propran lokan varianton, sed homoj kiu parolas la tventan povas kompreni la aliajn variantojn. Tial homoj nomas la lingvon ne ĉiam la tventa, sed ofte uzas la nomon de la loka varianto. Multaj gepatroj nuntempe eduki iliajn gefilojn en la Nederlanda, tamen la aprecado de la lingvo kreskas dum la lastajn jarojn.
Elparolo
La tventa ne havas norman elparolon aŭ ortografion; ĉiuj vilaĝoj havas sian propran lokan variaĵon.
Vokaloj
Antaŭa | Centra | Malantaŭa | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
malrondigita | rondigita | malrondigita | rondigita | |||||
mallonga | longa | mallonga | longa | mallonga | longa | mallonga | longa | |
Malvasta | i | iː | y | yː | u | uː | ||
Preskaŭ malvasta | ɪ | ɪː | ʏ | ʏː | ʊː | |||
Mezvasta | ɛ | ɛː | œ | œː | ə | ɔ | ɔː | |
Vasta | a | aː |
Komenca punkto | Fina punkto | |
---|---|---|
Antaŭa | Malantaŭa | |
Preskaŭ malvasta | ɪi | |
Duonvasta | ɛi | ɔu |
Mallonga | Longa | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Fonemo | IFA | Ortografio | Signifo | Fonemo | IFA | Ortografio | Signifo |
/i/ | /i/ | ie | 'vi' | /iː/ | /ˈriːʝə/ | riege | 'palisumi' |
/y/ | ekzemplo bezonata | /yː/ | /byːl/ | buul | 'sako' | ||
/u/ | /hus/ | hoes | 'domo' | /uː/ | /uːl/ | oel | 'strigo' |
/ɪ/ | /vɪs/ | vis | 'fiŝo' | /ɪː/ | /kɪːnt/ | keend | 'infano' |
/ʏ/ | /ˈbrʏməl/ | brummel | 'rubusoj' | /ʏː/ | /lʏː/ | leu | 'popolo' |
/ʊː/ | /blʊːm/ | bloom | 'floro' | ||||
/ɛ/ | /bɛk/ | bek | 'buŝo' | /ɛː/ | /kɛːrk/ | keark | 'kirko' |
/œ/ | /lœs/ | lös | 'loza' | /œː/ | /ˈɪːnlœːstɪx/ | éénlöastig | |
/ə/ | /ˈbrʏməl/ | brummel | 'rubusoj' | ||||
/ɔ/ | /kɔp/ | kop | 'taso' | /ɔː/ | /skɔːp/ | skoap | 'ŝafo' |
/a/ | /tak/ | tak | 'branĉo' | /aː/ | /aːp/ | aap | 'simio' |
/ɪi/ | /nɪi/ | nij | 'nova' | ||||
/ɛi/ | /vlɛis/ | vleis | 'viando' | ||||
/ɔu/ | /slɔu/ | slouw |
Gramatiko
Estanteco
Tvente | Esperante |
---|---|
ik lope | mi promensas |
iej loopt | vi promenas |
hee löp | li promenas |
zee löp | ŝi promenas |
wie loopt | ni promenas |
ieleu loopt | vi promenas (plurale) |
zee loopt | ili promenas |
Estinteco
Tvente | Esperante |
---|---|
ik leupe | mi promenis |
iej leupn | vi promenis |
hee leup | li promenis |
zee leup | ŝi promenis |
wieleu leupn | ni promenis |
ieleu leupn | vi promenis (plurale) |
zee leupn | ili promenis |
Pluralo
La formo de pluralaj substantivoj dependas de la genro de la vorto. La tventa havas 3 genrojn: vira, ina kaj neŭtra.
Vira genro
La pluralo por viraj vortoj ĝenerale estas farita per aldono de umlaŭto kaj vortfina -e al la substantivo.
Tvente | Esperante |
---|---|
eenn hoond | unu hundo |
twee heunde | du hundoj |
Ina genro
La pluralo por inaj vortoj ĝenerale estas farita per aldono de vortfina -n al la substantivo.
Tvente | Esperante |
---|---|
ene komme | unu bovlo |
twee komn | du bovloj |
Neŭtra genro
La pluralo por neŭtraj vortoj ĝenerale estas farita per aldono de vortfina -er al la substantivo.
Tvente | Esperante |
---|---|
een keend | unu infano |
twee keender | du infanoj |
Se la neŭtra substantivo havas malantaŭan vokalon, ĝi ankaŭ ricevas umlaŭton kaj -er.
Tvente | Esperante |
---|---|
een book | unu libro |
twee beuker | du libroj |
Diminutivo kaj pluralo
Tvente | Esperante |
---|---|
een kumke | unu bovleto |
twee kumkes | du bovletoj |
Referencoj
- ↑ Bloemhoff, H. et al. Taaltelling Nedersaksisch: Een enquête naar het gebruik en de beheersing van het Nedersaksisch in Nederland. Groningen: Sasland (2005). 39-40.