Kinkono: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Raonisousa (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
Lvh (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
{{25%}}
Genro de rubiacoj, el Peruo, kiu liveras amaran kaj kontraŭfebran ŝelon.
{| border="1" cellspacing="0" style="float:right;margin-left:0.5em"
Ankaŭ uzata kiel nomo por la ŝelo mem.
! align="center" bgcolor="#ffc0c0" | Kinkono
La efika biokemia substanco estas ĥinino.
|-
| align="center" | [[Image:Koeh-180.jpg|280px|]]
|-
! align="center" bgcolor="#ffc0c0" | '''[[Biologia klasado]]'''
|-
|
{| border="0"
|-
| ''[[Regno (biologio)|Regno]]'': || [[Planto]]j || ''Plantae''
|-
| ''[[Filumo (biologio)|Filumo]]'': || [[Magnolioplantoj]] || ''Magnoliophyta''
|-
| ''[[Klaso (biologio)|Klaso]]'': || || ''Magnoliopsida''
|-
| ''[[Subklaso (biologio)|Subklaso]]'': || ||
|-
| '''[[Ordo (biologio)|Ordo]]''': || || ''Rubiales''
|-
| '''[[Familio (biologio)|Familio]]''': || [[Rubiacoj]] || ''Rubiaceae''
|-
| '''[[Subfamilio (biologio)|Subfamilio]]''': || ||
|-
| '''[[Genro (biologio)|Genro]]''': || Kinkono || ''Cinchona''
|-
| '''[[Specio (biologio)|Specio]]''': || || ''Cinchona officinalis''


|}
{{ĝermeto}}
|}

'''Kinkono''' (''cinchona officinalis'') estas arbo el la genro de [[rubiacoj]], el [[Peruo]], kiu liveras amaran kaj kontraŭfebran ŝelon.

'''Kinkono''' estas ankaŭ uzata kiel nomo por la ŝelo mem.

==Ecoj==
La efika biokemia substanco estas [[ĥinino]] aŭ [[kinino]].

Oni uzis kinkonon kontraŭ [[malario]].

Aliaj specioj de Kinkono, inter ili la ruĝa kaj flava kinkonoj, ankaŭ produktas kininon.

==Etimologio kaj historio==
La kinkono, aŭ ''kina-kina'' (ŝelo de ŝeloj), estis importita en [[Eŭropo]]n sub la nomo ''perua ŝelo''. Jam la peruanaj [[indiĝeno]]j malkovris la kontraŭ-maleriajn ecojn de la kinkono. La latina nomo devenas de la edzino de la vicreĝo de Peruo, la [[grafo|grafino]] de ''El Chinchon'' kiu laŭdire resaniĝis danke al tiu ŝelo. Dankeme ŝi helpis importon de la drogo en Hispanion kie ĝi nomiĝis ''"pulvoro de la grafino"''. Enmarketigita far la [[jezuitoj]] ĝi iĝis ''"pulvoro de la jezuitoj"''. Por lukti kontraŭ malario, kiu suferigas homojn eĉ en [[Kastelo de Versajlo|Versajlo]], [[Ludoviko la 14-a (Francio)|Ludoviko la 14-a]] venigas kinkonon en [[Francio]]n.
==Eksteraj ligiloj==
* [http://www.ars-grin.gov/~sbmljw/cgi-bin/taxon.pl?10567 Germplasm Resources Information Network] (angle)

[[Kategorio:Arboj]]
[[fr:Quinquina]]

Kiel registrite je 08:52, 22 sep. 2006

Kinkono
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae
Filumo: Magnolioplantoj Magnoliophyta
Klaso: Magnoliopsida
Subklaso:
Ordo: Rubiales
Familio: Rubiacoj Rubiaceae
Subfamilio:
Genro: Kinkono Cinchona
Specio: Cinchona officinalis

Kinkono (cinchona officinalis) estas arbo el la genro de rubiacoj, el Peruo, kiu liveras amaran kaj kontraŭfebran ŝelon.

Kinkono estas ankaŭ uzata kiel nomo por la ŝelo mem.

Ecoj

La efika biokemia substanco estas ĥininokinino.

Oni uzis kinkonon kontraŭ malario.

Aliaj specioj de Kinkono, inter ili la ruĝa kaj flava kinkonoj, ankaŭ produktas kininon.

Etimologio kaj historio

La kinkono, aŭ kina-kina (ŝelo de ŝeloj), estis importita en Eŭropon sub la nomo perua ŝelo. Jam la peruanaj indiĝenoj malkovris la kontraŭ-maleriajn ecojn de la kinkono. La latina nomo devenas de la edzino de la vicreĝo de Peruo, la grafino de El Chinchon kiu laŭdire resaniĝis danke al tiu ŝelo. Dankeme ŝi helpis importon de la drogo en Hispanion kie ĝi nomiĝis "pulvoro de la grafino". Enmarketigita far la jezuitoj ĝi iĝis "pulvoro de la jezuitoj". Por lukti kontraŭ malario, kiu suferigas homojn eĉ en Versajlo, Ludoviko la 14-a venigas kinkonon en Francion.

Eksteraj ligiloj