Saltu al enhavo

Teatro Eŭropa

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Teatro Eŭropa
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro Matthäus Merian
Lingvoj
Lingvo germana lingvo
Eldonado
vdr

Teatro Eŭropa (latine: Theatrum Europaeum) estas titolo de granda historia verko de eldonisto Matthäus Merian.

Titolokupro de Theatrum Europaeum, de Matthäus Merian

Enhavo de verko

[redakti | redakti fonton]

Historio de publikaĵo

[redakti | redakti fonton]
  • En 1633 la kuprogravuristo kaj eldonisto Matthäus Merian publikigis verkon kun titolo Historischer Chroniken Continuation oder Warhaffte Beschreibung aller … denckwürdigen Geschichten, so sich hin und wieder von 1629 biß 1633 zugetragen. ("Historia kroniko daŭra aŭ vera priskribo de ĉiuj pensindaj historioj ..kiuj okazis .. en la jaroj de 1629 ĝis 1633").
  • Per la vorto Continuation (vastigaĵo; daŭro) la verko ligas klare al la monda kroniko de Johann Ludwig Gottfried (de 1584–1633).
  • La mondokroniko aperis ekde 1629 en la sama eldonejo.
  • Merian mendis kiel aŭtoro la alzacan instruiston Johann Philipp Abele (ofte: Abelin).
  • Abelin skribis jam ankaŭ la lastan volumon de monda kroniko post la morto de Gottfried.
  • La breĉo estis de fino de kroniko de Gottfried kaj de la Continuation; oni fermis la breĉon en 1635 kun unua plia volumo. La volumo havis unue la postan titolon de la serio Theatrum Europaeum (aŭ teatro Eŭropa).
  • Post du jaroj Merian lasis aliigi de nove la unuan volumon per Johann Flitner kaj Merian fondis la aliigon kun la manka diligento kaj kun la partia skribo „Partheyligkeit“ de Abele.
  • La Merian-Eksperto Lucas Heinrich Wütherich rimarkis, ke oni poste malbonigis la klaran espriman politikan opinion de Abele "kontraŭ" la imperiestraj homoj kaj "pro" la svedaj homoj post la morto de Gustav Adolf kaj precipe post la malvenko de batalo de Nördlingen, (Nördlingen) en 1634. La malvenko de protestantoj estis grava kaj malfacile por la protestantoj. [1]

(..)

  • Por la volumoj 11 ĝis 15 oni ne povas indiki la aŭtoron.
  • Por volumoj 16 ĝis 21 oni atestis Daniel Schneider-n kiel aŭtoron.
  • La eldonejo de Merian estis bankrota en jaro 1734. La lastan volumon eldonis nekona frankfurta eldonisto en jaro 1738; poste la eldono finis.
Volumo[2] Tempo Aŭtoro Eldono
I. II. III. IV. V. VI.
1. 1618−1629 Joh. Phil. Abelin 1635 1643 1662 Arkivigite je 2008-09-21 per la retarkivo Wayback Machine post 1662
2. 1629−1633 Joh. Phil. Abelin kaj Joh. Flittner 1633 1637 1646 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine 1679 post 1679 (post 1679)
3. 1633−1638 Hch. Oraeus[3] 1639 1644 1670[rompita ligilo] post 1670 post 1670
4. 1638−1643 I.P.A.[4] V.M. 1643 post 1643 1648 1692 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine
5. 1643−1647 Joh. Peter Lotichius 1647 1651 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine 1707
6. 1647−1651 Joh. Georg Schleder 1652 1663 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine post 1663
7. 1651−1658 Joh. Georg Schleder 1663 1685 Arkivigite je 2007-06-06 per la retarkivo Wayback Machine post 1685
8. 1658−1660 Martin Meyer 1667 1693 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine
9. 1661−1665 Martin Meyer 1672 Arkivigite je 2009-01-12 per la retarkivo Wayback Machine 1699
10. 1666−1671 Martin Meyer kaj Wolfg. Jacob Geiger 1677 Arkivigite je 2008-12-02 per la retarkivo Wayback Machine 1703
11. 1672−1679 (anonime aperis) 1682 eble (wohl) 1707 Arkivigite je 2007-06-06 per la retarkivo Wayback Machine
12. 1679−1687 (anonime aperis) 1691 Arkivigite je 2007-06-06 per la retarkivo Wayback Machine post 1691
13. 1687−1691 (anonime aperis) 1698 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine
14. 1691−1695 (anonime aperis) 1702 Arkivigite je 2008-12-02 per la retarkivo Wayback Machine
15. 1696−1700 (anonime aperis) 1707 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine
16. 1701−1703 Daniel Schneider (anonime aperis) 1708 Arkivigite je 2007-06-06 per la retarkivo Wayback Machine 1717 post 1717
17. 1704−1706 Daniel Schneider 1718 1720
18. 1707−1709 Daniel Schneider 1720 Arkivigite je 2008-12-02 per la retarkivo Wayback Machine
19. 1710−1712 Daniel Schneider 1723 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine post 1723
20. 1713−1715 Daniel Schneider 1734 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine
21. 1716−1718 Daniel Schneider kaj Gabriel Schweder 1738 Arkivigite je 2008-12-01 per la retarkivo Wayback Machine
  1. Wüthrich, Theatrum Europaeum, Einleitung, enkonduko, paĝoj. 113–118, ĉi tie paĝo. 115.
  2. Ĉiuj laŭ Wüthrich, Theatrum Europaeum, S. 120.
  3. Ne Abelin, laŭ titolo, Abelin mortis 12-a septembro 1634.
  4. Malgraŭ la uzo de inicialoj „I.P.A.“ (por Johann Philipp Abelius) oni devas ankaŭ akcepti ke Heinrich Oraeus von Assenheim estis la aŭtoro.
  • Lucas Heinrich Wüthrich: Abschnitt Theatrum Europaeum', en: (Wüthrich)., Das druckgraphische Werk von Matthaeus Merian d. Ae., Volumo 3: Die großen Buchpublikationen, parto 1: Die Merianbibel, Gottfrieds Chronik, Theatrum Europaeum, De Brys Reisen, Archontologia Cosmica, Basler Totentanz, Verlagskataloge (ohne die Topographien), Hamburgo 1993, ISBN 3-455-08523-7, paĝoj 113−272 (grava priskribo de verko kun indekso de eldonoj, kun indekso de kuprotabeloj, de portretoj kaj diversaj indeksoj) (einschlägige Werkbeschreibung mit einem Verzeichnis der Auflagen, der Kupfertafeln, der Portraitstiche und verschiedenen Registern).

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

Vidau ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

(La paĝo estas traduko de germana vikipedio.)