Vikipedio:Elstaraj artikoloj/Piano

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Piano estas muzikinstrumento kiu apartenas al la grupo de la klavarinstrumentoj. Per klavaro oni movas trans speciala mekaniko martelojn, kiuj frapas sur kordojn kaj repuŝiĝas. Samtempe dampilo deiĝas de la kordoj kaj restas levitaj, ĝis oni maltenas la respektivajn klavojn. La nomo piano estas mallongigo de la itala nomo „pianoforte“ kaj „fortepiano“ (de itala piano [ˈpi̯aːno] „plata, mallaŭta“ kaj forte [ˈfɔrte] „forta, laŭta“). Ĉi tiuj esprimoj akcentis, ke - kompare kun pli fruaj klavaristrumentoj inklude la klavicenon - fariĝis eble, per diversforta frapado sur la klavoj ludi laŭvole mallaŭte aŭ laŭte kaj subigi la terasdinamikon.

Pianoj nuntempe ekzistas laŭ du ĉefaj konstruformoj: pianego (fortepiano, vostpiano) kaj pianeto (starpiano, kestopiano). Pianego staras, samkiel klaviceno, libere en ĉambro aŭ salono; apognoĉoj, resonancplanko kaj kordaro paralelas al la planko. Je pianeto apognoĉoj, resonancplanko, kordaro kaj martelmekaniko (stativmekaniko) staras vertikale, tiel ke oni povas starigi ĝin spacoŝpare ĉe la muron. Legu la artikolon...