Aragonitaj kavernoj en Zbraŝov
| Aragonitaj kavernoj en Zbraŝov | |
| ĉeĥe Zbrašovské aragonitové jeskyně | |
| kavernoj | |
 Gejseraj stalagmitoj
| |
| Oficiala nomo: Zbrašovské aragonitové jeskyně | |
| Ŝtato |  Ĉeĥio
|
|---|---|
| Regiono | Regiono Olomouc |
| Distrikto | Distrikto Přerov |
| Municipo | Teplice nad Bečvou |
| Historia regiono | Moravio |
| Montaro | Subbeskida montetaro |
| Situo | Aragonitaj kavernoj en Zbraŝov |
| - koordinatoj | 49° 31′ 54″ N 17° 44′ 45″ O / 49.53167 °N, 17.74583 °O (mapo) |
| Plej alta punkto | |
| - alteco | 310 m s. m. |
| Plej malalta punkto | |
| - alteco | 250 m s. m. |
| Areo | 7,7409 km² (774,09 ha) |
| Malkovro | 1912 |
| Por publiko | jes |
| Horzono | MET (UTC+1) |
| - somera tempo | MEST (UTC+2) |
  Situo enkadre de Ĉeĥio
| |
 Vikimedia Komunejo: Zbrašovské aragonitové jeskyně
| |
| Retpaĝo: Virtuala vido de la kavernoj | |
 Portalo pri Ĉeĥio
| |
Aragonitaj kavernoj en Zbrašov (ĉeĥe Zbrašovské aragonitové jeskyně) estas unika loko de la tn. termala karsto kun restaĵoj de maloftaj karstaj plenigaĵoj (speleotemo) kaj gaslagoj de karbondioksido. La kavernoj situas en kruta deklivo de la maldekstra bordo de la valo de rivero Bečva, ĉe rando de banloko Teplice nad Bečvou sub vilaĝo Zbrašov, proksimume 2 km de urbo Hranice na Moravě.
La kavernoj estiĝis en masivo de kalkŝtonoj en devonio en Hranice de moravia-silezia paleozoiko, kreantaj la tn. Hranický-karston. Ĝis nun konataj spacoj de la kavernoj atingas longecon ĉirkaŭ 930 m kun deniveligo de preskaŭ 70 m.
Sistemo de koridoroj, altaj haloj kaj katedraloj, kies plafonoj ŝanĝiĝas en vicon da fumtuboj (la kavernoj estis malkovritaj tra unu el ili), estiĝis kombine: per solvado de atmosferaj akvoj kaj intensa korodo de termalaj mineralakvoj, elirantaj el profundaĵoj. En monda komparo estas unikaj gejseraj stalagmitoj – konusformaj formacioj kelke da decimetrojn altaj, tra kies mezkanaleto ascendis la mineralakvo, kiu en la kaverna medio liberigis kalciton kaj aragoniton, el kiuj ĝi kreis tavoletojn de kreskanta karsta konuso. El la subteraj lagoj de la mineralakvo sedimentis sur muroj panbulsimilaj formacioj de onikso. El la mineralakvoj kaj el profundaĵfendaĵoj ĝis hodiaŭ enpenetras en la kavernon karbondioksido, kreanta en neaerumitaj spacoj morte danĝerajn gaslagojn. Ties koncentraĵo diversloke atingas preskaŭ 100 %. Danke al varmaj fontoj en la kaverno pludaŭras nekutime alta temperaturo ĉirkaŭ 15 °C. Tio estas la plej varmaj kavernoj en Ĉeĥio.
La kavernoj estis malkovritaj en la jaro 1913 de fratoj Josef Chromý kaj Vincenc (alias Čeněk) Chromý, en kies ĝardeno vaporo ascendis dum vintraj monatoj el rokfendaĵo. Čeněk Chromý pli malfrue en la kaverno pereis en nevidebla gaslago. La kavernoj estis alirebligitaj tra nova enirejo, trafosita en la jaro 1926, kaj en la jaro 1954 ili estis reguligitaj proksimume en hodiaŭan amplekson.
La kavernoj estas alireblaj por publiko. La subtera vojo estas 300 longa, ĝi ne estas korpe pretendema kaj tia ekskurso daŭras 40 minutojn. Sekurecordonoj en Ĉeĥio permesas eniron de personoj en medion kun enhavo de karbondioksido ĝis 1 %, dum konservo minimume 20 % da oksigeno. Ĉar niveloj de la gaslagoj kaj la koncentraĵo de la gasoj en Kavernoj en Zbrašov estas ŝanĝiĝemaj, en la kavernoj estas ĉiutage farata zorgema mezurado, kaj la vizit-ordo estas laŭbezone regulata.
En la ĉirkaŭaĵo eblas viziti banlokajn mineralfontojn en banloko Teplice nad Bečvou kaj Abismon ĉe Hranice.
Rilataj artikoloj[redakti | redakti fonton]
Pluaj fotoj[redakti | redakti fonton]
-
Ilaro uzata dum la alirebligado de la kavernoj -
Interno en la kavernoj -
Interno en la kavernoj -
Interno en la kavernoj -
Alteco de surfaco de rivero Bečva dum inundo en la jaro 1997
