Fenetila salikato

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Fenetila salikato
fenetila salikato
Plata kemia strukturo de la Fenetila salikato
fenetila salikato
Tridimensia kemia strukturo de la Fenetila salikato
Alternativa(j) nomo(j)
  • Fenetila estero de la salikata acido
Kemia formulo
C15H14O3
CAS-numero-kodo 87-22-9
ChemSpider kodo 56124
PubChem-kodo 62332
Fizikaj proprecoj
Aspekto blanka kristalsolidaĵo kun balzama odoro
Molmaso 242,274 g·mol−1
Denseco 1,154g cm−3
Fandpunkto 44 °C
Bolpunkto 370 °C[1]
Refrakta indico  1,557
Solvebleco Akvo:Nesolvebla
Mortiga dozo (LD50) 3570 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R36/38 R51/53
Sekureco S02 S24/25 S36
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
09 – Noca por vivmedio
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H315, H319, H335, H411
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P273, P305+351+338, P391, P501[2]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Fenetila salikatoC15H14O estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la esteroj de la salikata acido kaj fenetila alkoholo, blanka kristalsolidaĵo kun balzama odoro, uzata kiel odorigagento. Kutime ĝi estiĝas per kondensiĝa reakcio aŭ per esterigo de Fischer-Speyer kun sulfata acido kiel katalizilo. Fenetila salikato estas malmulte solvebla en akvo, sed estas solvebla en alkoholo, duetila etero, kloroformo kaj plejmulto el la organikaj solvantoj.

Fenetila salikato ankaŭ uzatas en parfumfabrikado kaj medicinaĵoj pro ĝiaj antifungaj, antibakteriaj kaj antioksidigaj proprecoj. Ĝi reakcias kun acidoj kaj alkoholoj liberigante grandan kvanton da energio kaj varmo. Fortaj oksidigaj acidoj povas kaŭzi eksplodan reakcion sufiĉe altan por ekbruli la produktojn de la reakcio. Granda amaso da varmo ankaŭ liberiĝas per interagado de la estero kun kaŭstikaj solvaĵoj.

Sintezoj[redakti | redakti fonton]

Sintezo 1[redakti | redakti fonton]

salikata acido+fenetila alkoholofenetila salikato+akvo

Sintezo 2[redakti | redakti fonton]

salikata anhidrido+fenetila alkoholofenetila salikato+salikata acido

Sintezo 3[redakti | redakti fonton]

fenetila klorido+salikata acidofenetila salikato+klorida acido

Sintezo 4[redakti | redakti fonton]

natria salikato+fenetila kloridofenetila salikato+natria klorido

Sintezo 5[redakti | redakti fonton]

metila salikato+fenetila benzoatofenetila salikato+metila benzoato

Sintezo 6[redakti | redakti fonton]

fenetila benzoato+salikata acidofenetila salikato+benzoata acido

Sintezo 7[redakti | redakti fonton]

metila salikato+fenetila alkoholofenetila salikato+metanolo

Reakcioj[redakti | redakti fonton]

Reakcio 1[redakti | redakti fonton]

  • Hidrolizo de la fenetila salikato:

fenetila salikato+akvofenetila alkoholo+salikata acido

Reakcio 2[redakti | redakti fonton]

  • Sapigo de la fenetila salikato:

fenetila salikato+natria hidroksidofenetila alkoholo+natria salikato

Reakcio 3[redakti | redakti fonton]

  • Preparado per acida transigo inter fenetila salikato kaj benzoata acido:

fenetila salikato+benzoata acidofenetila benzoato+salikata acido

Reakcio 4[redakti | redakti fonton]

  • Preparado per alkohola transigo inter fenetila salikato kaj metanolo:

fenetila salikato+metanolometila salikato+fenetila alkoholo

Reakcio 5[redakti | redakti fonton]

  • Reduktigo de la fenetila salikato:

fenetila salikatosalikata aldehido+fenetila alkoholo

Reakcio 6[redakti | redakti fonton]

fenetila salikato+amoniakosalikatamido+fenetila alkoholo

Reakcio 7[redakti | redakti fonton]

fenetila salikato+klorida acidosalikata acido+fenetila klorido

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Literaturo[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

Ĉi tiu artikolo estas verkita en Esperanto-Vikipedio kiel la unua el ĉiuj lingvoj en la tuta Vikipedia projekto.