Oktigo

Oktigo estas en muziko la transmetado de tono je okto. Temas je tio pri la plej simpla formo de transponado.

Laŭ fizika vidpunkto oktigo signifas, ke je oktigo alten duobliĝas la frekvenco de tono kaj je oktigo malalten ĝi duoniĝas. (Tio validas por ĉiuj kutimaj agordoj.)

Oktigoj estas indikataj en notacio per etaj, oblikvaj 8 aŭ per simbolo 8^va (= ottava, itale por okto). Se ĉi tiu signoj estas notitaj supre de la noto resp. notliniaro, ili indikas transmetadon je okto supren, malsupre analoge okton malsupren. Je pli longaj oktigataj pasaĵoj al ĉi tiu signo sekvas streketita linio, kiu indikas ĉiujn koncernajn notojn. Oktigo supren pli frue ankaŭ estis notata per 8^vaalta (ottava alta, ottava sopra), oktigo malsupren per 8^vabassa (ottava bassa, ottava sotto). Nun oni foje uzas ankoraŭ 8^ab. aŭ la fakte malĝustan, sed en modernaj partituroj intertempe kutiman signon 8^vb kiel mallong-notado de oktigo malalten. La 8 rezultas, ĉar ka distanco de okto havas sep tonpaŝojn de diatona (septona) gamo, je kiu la elirtono estas nombrata kiel unua kaj la oktigita tono do estas la oka, latine octavus (ekz. c, d, e, f, g, a, b, c’).

Foje troveblas ankaŭ oblikva 15 aŭ 15^ma = quindicesima, kiu indikas transmetadon je du oktoj (malofte nomata ankaŭ duobla oktigo). La 15 rezultas el la dek kvin tonoj, kiuj formas du oktojn (elirtono plus 14 tonpaŝoj).

La ĉesigon de oktigo povas indiki la instrukcio loco (= lat./ital. "surloke"), kiu nuligas en la violonliteraturo ankaŭ aliajn ludmanierojn kiel sul G (= "ludenda sur G-kordo") aŭ "4^me corde" (= "ludenda sur 4-a kordo").

Mallongigoj

• coll’ottava (mallonge coll 8^va, c.o.): ludenda kun oktoduobligo
• all’ottava: ludenda okton pli alta aŭ malalta ol notita

Vidu ankaŭ

• tonalto
• transponado (muziko)