Paniko de 1873
La Paniko de 1873 estis financa krizo kiu ekigis depresion en Eŭropo kaj Nordameriko, kiuj daŭris de 1873 ĝis 1879, kaj eĉ pli longe en kelkaj landoj. En Britio, ekzemple, ĝi komencigis du jardekojn da stagno konata kiel la "Longa Depresio" kiu malfortigis la ekonomian hegemonion de la lando.[1] La Paniko estis konata kiel la "Great Depression" (Granda Depresio) ĝis la okazaĵoj en la komenco de la 1930-aj jaroj prenis prioritaton.[2]
La Paniko de 1873 kaj la posta depresio havis plurajn subestajn kaŭzojn, pri kiuj ekonomikaj historiistoj diskutas la relativan gravecon. Postmilita inflacio, senbridaj konjektaj investoj (ĉefe en fervojoj), granda komerca deficito, ondetoj de ekonomia delokigo en Eŭropo rezultiganta de la Francia-Prusia Milito (1870-1871), posedaĵaj perdoj pro la incendioj de Ĉikago (1871) kaj de Bostono (1872), kaj aliaj faktoroj metis masivan ŝtreĉon por bankorezervoj, kiuj plonĝis en Novjorko dum septembro kaj oktobro 1873 de 50 milionoj USD ĝis 17 milionoj USD.
La unuaj simptomoj de la krizo estis financaj fiaskoj en la aŭstr-hungara ĉefurbo, Vieno, kiu atingis la plej grandan parton de Eŭropo kaj Nordameriko antaŭ 1873.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Musson (1959)
- ↑ What history teaches us about the welfare state. The Washington Post (29a de Aŭgusto 2011). Alirita 10a de Septembro 2011.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Barreyre, Nicolas (2011). "The Politics of Economic Crises: The Panic of 1873, the End of Reconstruction, and the Realignment of American Politics". Journal of the Gilded Age and Progressive Era 10 (4): 403–423. doi:10.1017/S1537781411000260.
- Eyck, Erich (1950). Bismarck and the German Empire.
- Fawcett, W. L. (1877). Gold and Debt; An American Hand-Book of Finance.
- Fels, Rendigs (1949). "The Long-Wave Depression, 1873–97". Review of Economics and Statistics 31 (1): 69–73. doi:10.2307/1927196. JSTOR 1927196.
- Fels, Rendigs (1951). "American Business Cycles, 1865–79". American Economic Review 41 (3): 325–349. JSTOR 1802106.
- Foner, Eric (1990). A Short History of Reconstruction 1863–1877. New York: Harper & Row. ISBN 0060964316.
- Glasner, David (1997). "Crisis of 1873". In Glasner, David; Cooley, Thomas F. Business Cycles and Depressions: An Encyclopedia. New York: Garland Publishing. pp. 132–133. ISBN 0-8240-0944-4.