Vojmapo por paco (politiko)
La vojmapo estis politika plano por solvi la israel-palestinan konflikton. La plano estis prezentita kiel la realigo de la vizio prezentita de usona prezidento George W. Bush en sia parolado la 24-an de junio 2002. La programo proponis laŭgradan, plurŝtupan kaj plurjaran solvon de la israela-palestina konflikto, sub la superrigardo kaj asistado de la Kvarteto, kaj ĝia celo estis fina kaj ampleksa solvo de la israela-palestina konflikto ĝis 2005.
La plano estis skribita en la Ŝtata Departemento ĉe la Blanka Domo. Israela ĉefministro Ariel Ŝaron sciigis sian subtenon por la plano en 2002.
La ĉefaj punktoj de la programo[redakti | redakti fonton]
La jenaj estas la ĉefpunktoj de la vojmapo:
- Vera palestina rekono de la Ŝtato Israelo
- Vera israela rekono de la rajto de la palestinanoj establi sendependan ŝtaton
- Serioza kaj efika batalo de la Palestina Aŭtoritato kontraŭ terorismo
- Politika reformo kaj demokratiigo de la Palestina Aŭtoritato
- Frostigado de ĉiu konstruo en la Israelaj setlejoj kaj malmuntado de la antaŭpostenoj establitaj post marto 2001
- Ĉesigo de ofensivaj operacioj kontraŭ civiluloj, inkluzive de deportado kaj malkonstruo de domoj kaj infrastrukturo
- Israela klopodo normaligi la vivojn de palestinanoj kaj provizi humanitaran helpon al ili
- Israelo retiriĝu de palestinaj teritorioj okupitaj post la 28-a de septembro 2000 (eksplodo de la dua Intifado)
Ĉe la fino de la vojmapo, la partioj devas diskuti kaj subskribi permanentan kompromison, kiu konsistigus veran kaj finan pacinterkonsenton inter la partioj, kun la espero, ke ĉi tiu interkonsento kondukos al la rekono fare de la tuta araba mondo de la rajto de la ŝtato Israelo ekzisti.
Ŝtupoj de la Vojmapo[redakti | redakti fonton]
En la unua fazo, kiu estis planita por komenciĝo en majo 2003, la palestinanoj devis engaĝiĝi al fino al la perforto, kaj rekomenci kunlaboron kun Israelo. Ĉe tiu punkto, politikaj reformoj estis farotaj en la Palestina Administrado, kaj ambaŭ flankoj devis deklari sian engaĝiĝon al duŝtata solvo kaj fino al la perforto. La palestinanoj devas batali kontraŭ terorismo, la arabaj ŝtatoj - ĉesigi terorisman financadon (fakte, financado pliiĝis post kelkaj jaroj), kaj Israelo - retiriĝu el la okupataj teritorioj ekde la komenco de la Intifado.
Krome, Israelo devas havebli humanitaran helpon al la PA, frostigi konstruadon en la setlejoj kaj malmunti ĉiujn antaŭpostenojn establitajn post marto 2001. Tiu fazo fakte neniam estis plene efektivigita, kaj la palestinanoj kaj israelanoj neniam daŭrigis per pli postaj stadioj en la programo.
La dua fazo, planita por komenciĝi antaŭ decembro 2003, devis establi palestinan ŝtaton kun provizoraj limoj, por negoci aferojn de principo, kaj internacia packonferenco devis kunveni.
En la tria fazo, kiu estis intencita esti efektivigita antaŭ la fino de 2005, konstanta pacinterkonsento estis atendita kiel subskribita inter Israelo kaj la palestinanoj, kaj pacinterkonsento inter Israelo kaj ĉiuj arabaj ŝtatoj.
Reagoj[redakti | redakti fonton]
Oficiale, la Palestina Aŭtoritato aprobis la vojmapon sen duboj.
La israela registaro ankaŭ oficiale aprobis la vojmapon, sed tamen prezentis kelkajn komentojn al Usono. Inter la komentoj estas postuloj ne diskuti en la kunteksto de la kompromisaj intertraktadoj en Judeo kaj Samario, la statuso de la Palestina Aŭtoritato kaj ĝiaj institucioj en Jerusalemo, "substrekante la rajton de Israelo ekzisti kiel juda ŝtato al kiu palestinaj rifuĝintoj estos malpermesitaj", inkluzivas palestinan deklaron pri la rezigno de la rajto de reveno "kaj la kondiĉo de progreso" en la skizo de "kompleta ĉesigo de terorismo, perforto kaj instigo" ("La Aŭtoritato devas eduki por paco"). Ĉi tiuj komentoj ne havas juran signifon. Usono promesis trakti la komentojn de Israelo "plene kaj serioze", sed ne donis al ili devigan politikan validecon.
Israelo ne frostigis la konstruadon de la setlejoj, nek ĝi malmuntis ĉiujn kontraŭleĝajn antaŭpostenojn establitajn ekde tiam, kelkaj el kiuj eĉ kvalifikiĝis retrospektive. La Palestina Administrado okazigis liberajn elektojn kaj faris ŝtupojn direkte al politika reformo en la PA. Fine de la afero, la kalendaro fiksita de la vojmapo fiaskis, ĉar pasis la celo fiksita por la fino de la konflikto, pasis la fino de 2005, kaj estas kompreno, ke ne eblos atingi interkompreniĝon pri la ĉefaj punktoj de la interkonsento.
Post kompreno, ke ne eblos atingi ordan interkonsenton kun la palestinanoj, la ĉefministro Ariel Ŝaron proponis unuflankan retiriĝon de Israelo el la Gazaa sektoro, kiu estis efektivigita dum 2005.